Παρατεταμένος θυμός: Ένα συναίσθημα τοξικό...

Μαρία Καρίκη

Το να θυμώνει κανείς ανάλογα με τα ερεθίσματα και τις καταστάσεις γύρω του θεωρείται αποδεκτό συναίσθημα και φυσιολογικό. Πολλά μπορεί να μας θυμώσουν: ό,τι μας στεναχωρεί, μας απογοητεύει, μας αδικεί, μας προσβάλλει, μας προδίδει, μας εξαπατά, μας υπομονεύει… Μπορεί να μας θυμώσει και ο ίδιος μας ο εαυτός ακόμα με τα λάθη του, τις αναβολές του, την υπέρμετρη ανοχή του, τις κακές επιλογές του, τις παραλείψεις του και άλλα πολλά. Οτιδήποτε μας διαψεύδει μπορεί εν δυνάμει να πυροδοτήσει θυμό, εκνευρισμό, οργή ως και μένος.

Δεν χρειάζεται να καταπιέσουμε το θυμό. Δεν γίνεται να μην εκτονωθεί. Εκείνο, ωστόσο, που χρήζει παρακολούθησης είναι αν το διαχειριζόμαστε, αν φροντίζουμε να έχει αρχή, μέση, τέλος. Όταν ο θυμός γίνεται ανεξέλεγκτος, τόσο ως προς την ένταση όσο και ως προς τη διάρκεια, τότε ξεκινάει να γίνεται επικίνδυνος! Αρχίζουμε να «ξεφεύγουμε» και να μην μπορούμε να κατευνάσουμε αυτή την έντονη συναισθηματική αντίδρασή μας.

Πόσο καιρό είμαι θυμωμένος; Πόσοι μου φταίνε; Πόσο υποφέρω μέσα μου παρόλο που θεωρώ ότι έχω δίκιο; Ο θυμός χρησιμεύει για αναστοχασμό, όχι για λίμνασμα μέσα σε αυτόν. Το συναίσθημα αυτό πυροδοτεί μια συνεχή ταραχή, ανησυχία, αναστάτωση. Δεν βρίσκω τη γαλήνη που θα ήθελα πουθενά! Κάποια στιγμή οφείλω να συμφιλιωθώ με τον θυμό μου. Να τον αναγνωρίσω, να αντιταχθώ. Δεν χρειάζεται να είμαι «φιτίλι» αναμμένο. Είναι κουραστικό, είναι φθορά, είναι ψυχικό κόστος.

Όταν θυμώνει κανείς, καλό θα ήταν να διερευνήσει και να καταλήξει μέσα του τι ακριβώς ή ποιος τον θυμώνει! Τι μπορεί να κάνει για αυτό; Πώς μπορεί να ενεργήσει για να φτάσει σε μια λύση, σε μια λύτρωση;
Το να παραμείνουμε σε φαύλους κύκλους δεν ωφελεί! Δεν ωφελεί να ανατροφοδοτούμε συνεχώς το θυμό από πείσμα, από εγωισμό ή από ματαιωμένες προσδοκίες. Η ζωή κυλά, προχωράει. Χάνουμε χρόνο και ποιότητα από τις καλές μας στιγμές. Όσο περισσότερο θυμωμένοι παραμένουμε τόσο κινδυνεύουμε να μην μπορούμε να απολαύσουμε ό,τι κανονικά θα μας χαροποιούσε.

Ο θυμός μπορεί να είναι συνειδητός, αλλά και όχι. Έχουμε συχνά νεύρα, όλοι και όλα μας φταίνε, είμαστε σε μια συνεχή υπερένταση. Αυτό όπως είναι αναμενόμενο, θολώνει την κρίση μας, διαστρεβλώνει τις ερμηνείες που δίνουμε, μας προκαταβάλλει, μας κάνει εριστικούς, εύθικτους, επιθετικούς. Μας βγάζει την κακή, τη δύστροπη εκδοχή του εαυτού μας. Πολλές φορές ενώ καταλαβαίνουμε ότι υπερβάλλουμε, δεν μπορούμε να το ελέγξουμε, να το διαχειριστούμε. Τότε είναι που νιώθουμε μόνοι, αβοήθητοι, αδικημένοι.

Ό,τι κουβαλάς για πολύ καιρό σε στιγματίζει, σε διαβρώνει, σε τραυματίζει. Γίνεται μέρος αυτού που είσαι. Τότε είναι που συνειδητοποιείς ότι ο θυμός μπορεί να γίνει ένα τοξικό συναίσθημα. Από ένα σημείο και μετά δεν έχει πια σημασία ποιος και τι σου το αφύπνισε, αλλά πόση ζημιά έχει γίνει εντός σου! Πόσες σκέψεις έχεις αφιερώσει, πόσα συναισθήματα έχεις καταναλώσει, πόσο χρόνο ψυχικά έχεις χάσει στα ίδια και στα ίδια… Πόσο έχεις αλλοιωθεί και πόση απόσταση θα πρέπει να διανύσεις για να απαλλαχθείς από εμμονές και αδιέξοδα. Κάποια στιγμή θα πρέπει να λυτρωθεί κανείς από τον θυμό που κουβαλά. Να τον αφήσει πίσω του, να προχωρήσει.

Όχι, να ξεχάσει, αλλά να προσπεράσει. Να συμφιλιωθεί με το παρελθόν, με τη ματαίωση.
Να γυρίσει σελίδα. Να ανακουφιστεί. Να πιστέψει στο μέλλον που τον περιμένει.
Ο θυμός είναι μια αντίδραση συναισθηματική που «μεταφέρει» ένα μήνυμα για αλλαγή, για περισσότερη αυτοπροστασία, για καλύτερα κριτήρια, καταλληλότερες επιλογές. Δεν είναι «φυλακή», ούτε αυτοκαταστροφή, ούτε μένος…
Λύνω, διορθώνω, βελτιώνω ό,τι με θυμώνει ή απομακρύνομαι, απαλλάσσομαι, φεύγω… Οποιαδήποτε άλλη επιλογή οδηγεί σε ατέρμονες καταστάσεις και επαναλήψεις…