Ανοικτή επιστολή της εταιρείας «ΠΑΝΑΚΕΙΑ» για τις επιπτώσεις στην ψυχική υγεία της κρίσης του Covid-19

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Αναστάσιος Πλατής
Ψυχίατρος, Πρόεδρος της εταιρείας «ΠΑΝΑΚΕΙΑ»

Η κατακόρυφη αύξηση των συνταγογραφούμενων ψυχοφαρμάκων, η μεγάλη ανταπόκριση της τηλεφωνικής γραμμής για τους συμπολίτες μας που νιώθουν ψυχολογική πίεση αυτή την περίοδο, καθώς και η αύξηση των φαινομένων ενδοοικογενειακής βίας κατά τη διάρκεια της καραντίνας δείχνουν πως η προστασία της ψυχικής υγείας, ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης, είναι ένα ζήτημα υψίστης σημασίας που μας αφορά όλους.

Τους τελευταίους μήνες, η εξάπλωση του νέου ιού COVID-19 προκάλεσε παγκόσμια υγειονομική κρίση, συντονίζοντας όλο τον πλανήτη μέσα από τις επιπτώσεις του και σε άλλους τομείς πέραν της υγείας: στην κοινωνία, στην οικονομία, στην εκπαίδευση, στην εργασία, στις διαπροσωπικές σχέσεις.

Μια άνευ προηγουμένου εμπειρία που απαιτεί επεξεργασία και αναστοχασμό, προκειμένου το αύριο να είναι ουσιαστικά εμπλουτισμένο και όχι υπονομευμένο από την πρόσφατη και ακόμη εξελισσόμενη περιπέτεια. Προφανώς, δεν αναφερόμαστε μόνο στην πανδημία αλλά και σε ό,τι την διευκολύνει.

Στην Ελλάδα, η οικονομική κρίση της δεκαετίας που προηγήθηκε της πανδημίας, άφησε ανεξίτηλα τα ίχνη της στον κοινωνικό χάρτη. Η υποβάθμιση του προνοιακού κράτους, και η έκφρασή της, δια τα περικοπής δαπανών σε κρίσιμους τομείς όπως η υγεία, ευθύνεται όχι μόνο για τις υποστελεχωμένες μονάδες υγείας και τον χαμηλό αριθμό κλινών ΜΕΘ, αλλά και για τις ελλείψεις στον τομέα ψυχικής υγείας, με την ψυχιατρική μεταρρύθμιση που ξεκίνησε πριν από 40 χρόνια, να παραμένει ημιτελής.

Παρά τις δυσμενείς προβλέψεις, η χώρα και ο λαός μας ανταποκρίθηκαν με αμεσότητα και σοβαρότητα στην υγειονομική απειλή και περιόρισε την εξάπλωση του κορωνοϊού με αξιοσημείωτη αποτελεσματικότητα. Υπήρξε σε πολλά επίπεδα ωριμότητα, ευελιξία, σοβαρότητα, σχεδιασμός, ετοιμότητα, επιστημονική αρτιότητα. Οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, συνεργάσθηκαν στον κοινό αγώνα κατά της εξάπλωσης του ιού, με υψηλό αίσθημα ευθύνης και επαγγελματισμό.

Η αλληλοϋποστήριξη και η αλληλεγγύη που δημιουργήθηκε στις γειτονιές και στις κοινότητες, η ανθεκτικότητα και η γνήσια δημιουργική αισιοδοξία, πρόσφερε ένα συναίσθημα ασφάλειας για τη λειτουργία της κοινωνίας μας. Η θετική εικόνα της χώρας, που προβάλλουν μετά από πολύ καιρό τα παγκόσμια ΜΜΕ, δικαίως μας κάνει υπερήφανους και περισσότερο αισιόδοξους για το μέλλον.

Εμείς, οι εκπρόσωποι των φορέων ψυχικής υγείας της εταιρείας «ΠΑΝΑΚΕΙΑ», σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας, καταφέραμε να προσαρμοστούμε σε διάστημα λίγων ημερών στις απαιτήσεις της νέας πραγματικότητας:
- ασθενείς και προσωπικό εκπαιδεύτηκαν στους νέους κανόνες προσωπικής υγιεινής και προστασίας.
- Κέντρα Ημέρας και Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας: οι μονάδες συνέχισαν τη λειτουργία τους μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας και χρήσης διαδικτυακών υπηρεσιών, ενώ λειτούργησαν γραμμές τηλεφωνικής υποστήριξης απαντώντας σε ασθενείς σε κρίση ή έκτακτα ραντεβού.

Γίνεται πλέον σαφές ότι είναι επιτακτική η ανάγκη να ολοκληρωθεί η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση της χώρας μας, μέσω της ανάπτυξης υπηρεσιών πρωτοβάθμιας περίθαλψης και πρόληψης ψυχιατρικών διαταραχών, δημιουργίας νέων δομών στη κοινότητα, αντικατάστασης των δομών ιδρυματικού τύπου, από ανθρώπινες δομές ψυχοκοινωνικής φροντίδας.

Οι επιτυχίες μας, συνεπώς, θα πρέπει να μετασχηματίζονται σε έναυσμα για καινούριες κατακτήσεις και όχι σε ομηρικούς λωτούς που μας κάνουν να ξεχνάμε τις αδυναμίες μας ως κράτος και ως κοινωνία.

Η ελληνική πολιτεία υποχρεούται να μην αναλώνεται σε λόγια και υποσχέσεις, αλλά να προχωρήσει οπωσδήποτε σε έργα και πράξεις. Η ψυχική υγεία, θα πρέπει να μπει στις προτεραιότητες κάθε πολιτικής ηγεσίας. Οι προκλήσεις της νέας εποχής και της Εταιρείας «ΠΑΝΑΚΕΙΑ» δεν σταματάνε στα σήμερα.

Τελικός σκοπός της είναι να υλοποιήσει καθοριστικά την ψυχιατρική φροντίδα και την ιστορική μεταρρύθμιση όσον αφορά παιδιά, εφήβους και ηλικιωμένους με επισημάνσεις για το παρόν και το μέλλον, από το άσυλο στην κοινότητα.