Η πινακοθήκη της Ρόδου πρωτοπορεί μέσα στην κρίση της πανδημίας
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΚΕ 742 ΦΟΡΕΣ
Μια εποχή εξωστρέφειας ξεκινάει για το Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης
Στην πιο δύσκολη περίοδο εδώ και πολλά χρόνια για τις τέχνες, το Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης του Δήμου της Ρόδου καταφέρνει όχι μόνο να προσαρμοστεί αλλά και να πρωτοπορεί με έναν εκκωφαντικό τρόπο, εκθέτοντας μοναδικά πορτρέτα μέσα από την έκθεση «Βιογραφία», την οποία πλέον μπορούν να «επισκεφθούν» φιλότεχνοι από όλο τον κόσμο, όπως και να θαυμάσουν τη συλλογή μίας από τις σημαντικότερες πινακοθήκες της χώρας, μέσα από την εικονική περιήγηση που ξεκίνησε λόγω της πανδημίας!
Την…κρίση ευκαιρία έκανε η Διοίκηση του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης του Δήμου της Ρόδου εγκαινιάζοντας τη χρήση των νέων τεχνολογιών αυτή την περίοδο, δίνοντας μ’ αυτό τον τρόπο τη δυνατότητα σε όλο το φιλότεχνο κοινό της χώρας και όχι μόνο να θαυμάσει τη μοναδική συλλογή της πινακοθήκης του αλλά και να εκπαιδευτεί μόνο με ένα κλικ!
Η μοναδικής αξίας πινακοθήκη της Ρόδου, λοιπόν, ανοίγει τη φετινή εκθεσιακή περίοδο με την έκθεση «Βιογραφία» στην οποία παρουσιάζονται προσωπογραφίες κορυφαίων Ελλήνων δημιουργών όπως των: Τσαρούχη, Φασιανού, Μόραλη, Κόντογλου, Εγγονόπουλου, Χαλεπά.
Για την έκθεση αλλά και την πρωτοποριακή αυτή κίνηση του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης της Ρόδου, μιλάει στη «Ρ» ο ιστορικός τέχνης κ. Γιώργος Μυλωνάς ο οποίος και την επιμελήθηκε (σ.σ. συνεργάστηκε στο στήσιμο με τον Μάρκο Καμπάνη ο οποίος είναι εικαστικός, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου).
Η πρόταση
Καταρχάς, πως προέκυψε η συνεργασία του με το Μουσείο: «Η συνεργασία προέκυψε από την ανάγκη του Μουσείου να επανασυστηθεί στο κοινό της Ρόδου με μία επανέκδοση των μεγάλων έργων της Συλλογής του», λέει ο κ. Μυλωνάς. Όπως εξηγεί, τον κάλεσαν τον περασμένο Αύγουστο, ως ιστορικό τέχνης, να τους υποβάλει μία πρόταση. Αυτή είχε να κάνει με τα πορτρέτα της Συλλογής, τις προσωπογραφίες, λόγω του επίκαιρου του θέματος.
Το ερώτημα που μπορεί να θέσει κάποιος είναι «γιατί πορτρέτα» και εξηγεί ο ίδιος: «Διότι, μετά την πανδημία, το πρόσωπο είναι ένα κλασικό θέμα, είναι ένα θέμα πολύ αγαπητό σε όλους. Πάντοτε βρισκόμαστε μπροστά σε ένα πρόσωπο-στη ζωή και στην τέχνη μας γοητεύει εξίσου. Επειδή η Συλλογή αυτή έχει μία σειρά από πορτρέτα πολύ σημαντικά και υπάρχει και ένας πλούτος προσωπογραφίας, εννοώ από Σχολές, από καλλιτέχνες, από διαφορετικές τεχνοτροπίες, από την παράδοσή μας έως τις μέρες μας. Έτσι, λοιπόν, το σκεπτικό ήτανε να γίνει ένα εγκώμιο στο ανθρώπινο πρόσωπο μέσα από την τέχνη και παράλληλα να παρουσιαστεί ένα χρονικό της ελληνικής ζωγραφικής».
Δηλαδή, η έκθεση εκθειάζει το πρόσωπο μέσα από την τέχνη ωστόσο, όπως σημείωσε, στο στήσιμο της δεν έχουμε μία παράταξη χρονολογική. Οπότε:«Η “Βιογραφία” είναι μία διττή αφήγηση: Είναι αφήγηση της ιστορίας της πινακοθήκης, παρουσιάζεται το πρόσωπο της πινακοθήκης, και παράλληλα, λόγω του πλούτου της είναι και μία εξιστόρηση της νεότερης ελληνικής τέχνης».
Το «οξύμωρο»
Διάγουμε μία εποχή που έχει πολλαπλές δυσκολίες, με ιδιαίτερο αντίκτυπο στις τέχνες, και αυτή ακριβώς η εποχή επιλέγεται για μία τέτοια έκθεση που ίσως να σηματοδοτεί και την απαρχή μίας περιόδου εξωστρέφειας για το Μουσείο. Είναι, πράγματι, εντυπωσιακό αλλά και οξύμωρο ταυτόχρονα, θα μπορούσε να πει κανείς…
Λέει επ’ αυτού ο κ. Μυλωνάς: «Γιατί ακριβώς είναι μία κρίση. Σε κάθε κρίση βλέπουμε ότι υπάρχουν και ευκαιρίες, δηλαδή είναι ένας τρόπος ανάδειξης νέων πραγμάτων».
Στο σημείο αυτό, θέλησε να επισημάνει ότι η βούληση από τον Δήμαρχο, κ. Αντώνη Καμπουράκη, την Πρόεδρο του Μουσείου κα Σουμέλα Καραχάλιου αλλά και το Διοικητικό του Συμβούλιο, ήτανε ότι, ναι μεν, η πινακοθήκη μπαίνει σε μία περίοδο ανακατασκευής αλλά με κάθε τρόπο ήθελαν να έχει μία παρουσία ενεργή, και μάλιστα όχι μόνο στο κοινό της Ρόδου αλλά σε όλο το φιλότεχνο κοινό.
Έτσι, λοιπόν, το…οξύμωρο είναι ότι ενώ το κεντρικό κτίριο της πινακοθήκης, του Ανδρέα Ιωάννου, είναι κλειστό για εργασίες, παρ’ όλα αυτά, στο Νεστορίδειο υπάρχει η πρόθεση να αποκαλυφθεί το μέγεθος και το εύρος της Συλλογής με ένα νέο τρόπο. Αυτός ο τρόπος έγινε από τη μία με το στήσιμο της έκθεσης της «Βιογραφίας». Η έκθεση είναι στημένη αλλά δυστυχώς δεν έγιναν τα εγκαίνια αφού τους πρόλαβε το δεύτερο κύμα της πανδημίας. Μάλιστα, χαρακτηριστικό είναι ότι την προετοίμαζαν από τον περασμένο Αύγουστο. Στόχος τους είναι να δείξουν το χαρακτήρα της Συλλογής που είναι πολυποίκιλος και αγγίζει κάθε πτυχή της νεότερης ελληνικής τέχνης, σημειώνει ακόμη ο κ. Μυλωνάς.
Εικονική περιήγηση
Μετά το στήσιμο της έκθεσης, για να μπορέσουν όμως να τη δείξουν στο ευρύ κοινό, το Μουσείο ουσιαστικά επιχείρησε ένα βήμα με την εικονική περιήγηση. Έτσι, λοιπόν, αποφασίστηκε να μεταφερθεί η «Βιογραφία» στην ιστοσελίδα του Μουσείου και να μπορεί να γίνει προσβάσιμη από παντού. Και λέει ο κ. Μυλωνάς: «Αυτό νομίζω ότι είναι μία πρωτοτυπία του Μουσείου διότι πολλές πινακοθήκες παρακολουθούν τις εξελίξεις ενώ, αντίθετα, η πινακοθήκη της Ρόδου μπόρεσε και απέκτησε ένα νέο τρόπο επικοινωνίας με το κοινό. Όχι μόνο της Ρόδου αφού είναι προσβάσιμη και στο κοινό της Αθήνας και στο εξωτερικό.
Γιατί, τα έργα παρουσιάζονται και παρουσιάζουν παράλληλα τους δημιουργούς τους». Και πράγματι, ο επισκέπτης της ιστοσελίδας του Μουσείου αφού «εισέρχεται» στο χώρο της έκθεσης, διαπιστώνει ότι μπορεί να την περιηγηθεί αλλά και να ενημερωθεί για τα έργα και τους καλλιτέχνες. Υπάρχουν, δηλαδή, μικρά video όπου μπορούμε να μάθουμε σύντομες αλλά πολύτιμες λεπτομέρειες για τους καλλιτέχνες και τα κείμενα αυτά μάλιστα είναι και στα ελληνικά και στα αγγλικά για το διεθνές κοινό.
Έχουμε, λοιπόν, μία διπλή περιήγηση: Είναι η συμβατική έκθεση η οποία…περιμένει το άνοιγμα όταν επανέλθουμε στην κανονικότητα και είναι και το εικονικό κομμάτι.
Τι σηματοδοτεί
Μπορούμε να πούμε ότι η έκθεση αυτή σηματοδοτεί και μία νέα περίοδο για την πινακοθήκη η οποία, μάλιστα, βάζει τις βάσεις της στην περίοδο της πανδημίας;
«Οι εκθέσεις με τον τρόπο που θα παρουσιάζονται τώρα, σίγουρα το ψηφιακό κομμάτι θα της συνοδεύει. Δηλαδή, η ιστορία της πανδημίας μπορεί να τελειώσει αλλά οι εκθεσιακές προτάσεις πλέον θα προβάλλονται και ψηφιακά. Γιατί αυτό; Διότι είναι ο εύκολος τρόπος. Το να μπορείς μέσα από το κινητό, ανά πάσα στιγμή, να δεις κάποιο έργο και να έχεις έναν εύχρηστο ξεναγό στο χέρι σου είναι κάτι πολύτιμο, κάτι πρωτοποριακό και εύχρηστο. Ακόμη και για κάποιον που είναι υποψιασμένος, φιλότεχνος αλλά και για αυτόν που έρχεται πρώτη φορά σε επαφή με την τέχνη. Και ειδικά για το νεανικό κοινό, νομίζω ότι είναι ένας τρόπος προσφιλής. Έχει μεγαλύτερες δυνατότητες να μπορεί να δει κάποιο έργο, να γνωρίσει έναν καλλιτέχνη και συνδυαστικά να μάθει πράγματα», λέει ο ιστορικός τέχνης.
Μήπως, όμως, ταυτόχρονα, υπάρχει κάπου και ο φόβος ότι αυτή η δυνατότητα μπορεί, κατά κάποιον τρόπο, να αντικαταστήσει και τη δια ζώσης επίσκεψη στα Μουσεία;
Ο κ. Μυλωνάς είναι κατηγορηματικός: «Όχι, δεν το πιστεύω. Σε καμία περίπτωση. Δηλαδή, η εμπειρία του να βρίσκεσαι μπροστά στο έργο είναι αναντικατάστατη. Το ψηφιακό είναι ένας τρόπος να σε φέρει κοντά. Δεν μπορεί, όμως, με τίποτα, να το αντικαταστήσει. Μπορεί τώρα να έχουμε τη δυνατότητα ακόμη και να αγοράζουμε έργα από απόσταση, ψηφιακά. Αλλά πάντοτε το Μουσείο θα έχει τη συγκίνηση αυτού που λέμε της πρώτης επαφής.
Η τέχνη είναι μία μορφή έρωτα. Δεν ερωτευόμαστε απλά κάποιον από το κινητό ή από το τάμπλετ. Μπορεί να μας τραβήξει το ενδιαφέρον αλλά πάντα η επαφή η προσωπική είναι αναντικατάστατη».
Δε παραλείπει, επίσης, να επισημάνει για την έκθεση: «Ενώ ήταν μία υπόθεση “τοπικού” χαρακτήρα, ήταν μία έκθεση τη χειμερινή περίοδο σε ένα νησί, παρ’ όλα αυτά, η ψηφιακή προβολή της έκθεσης μπόρεσε και την έκανε παρούσα σε όλη την Ελλάδα. Έχει ένα στοιχείο, δηλαδή, πολύ σημαντικό για όλο το νησί νομίζω γιατί το Μουσείο, με κάποιον τρόπο, ταξίδεψε σε όλο το φιλότεχνο κοινό».
Τα έργα
Καταρχάς, υπάρχουν έργα τα οποία για πρώτη φορά δείχνονται στο κοινό. Για παράδειγμα, το συγκλονιστικό πορτρέτο «Μητέρα» του Χρόνη Μπότσογλου. Παράλληλα, έχουν βάλει πορτρέτα παλιών δασκάλων, πολύ κλασικών ζωγράφων, δίπλα σε σύγχρονους καλλιτέχνες, θέλοντας να δείξουν ακριβώς αυτή τη σχέση ανάμεσα στο παλιό και το νέο, που πολλές φορές αυτό που θεωρούμε εμείς κλασικό ή ακαδημαϊκό μπορεί να είναι σύγχρονο, μπορεί να είναι κομμάτι δικό μας. Δηλαδή, υπάρχει η προσωπογραφία ενός Αιγυπτίου μυγά από τον Μαλέα, που είναι ένα έργο παλιό, αλλά παρ’ όλα αυτά στα μάτια μας φαίνεται πάρα πολύ σύγχρονο και τολμηρό, εξηγεί ο κ. Μυλωνάς και συνεχίζει:
Δίπλα στο έργο του Μαλέα υπάρχει το έργο του Άντυ Γουόρχολ από τον Δήμο Σκουλάκη, παραδίπλα υπάρχει το πορτρέτο ενός ψαρά ναυτικού από τον Σπύρο Βασιλείου που είναι ένας κλασικός ζωγράφος, δάσκαλος. Παρ’ όλα αυτά, αυτός ο ναυτικός ο παππούς έχει πίσω του ένα φόντο που είναι πάρα πολύ σύγχρονο, που μοιάζει ένα έργο τελείως των ημερών μας. «Θέλω να πω έχουμε κάνει μία αντίστιξη ανάμεσα σε παλιά και καινούργια έργα θέλοντας ακριβώς να επισημάνουμε ότι η τέχνη πολλές φορές κάνει κύκλους αλλά και δεν είναι κάτι στατικό, δεν είναι κάτι που εγκλωβίζεται σε εποχές αλλά εύκολα και με ωραίο τρόπο επανέρχεται».
Ο Μπότσογλου παράλληλα με τον Μπουζιάνη εκτίθενται μαζί. Ο Μπουζιάνης ήταν και αυτός ο δάσκαλος του εξπρεσιονισμού και δείχνεται μέσα από δύο έργα και δίπλα του είναι ο Μπότσογλου και το έργο τους “δένει” με πρωτότυπο τρόπο.
Κλείνοντας, ο κ. Μυλωνάς συμπυκνώνει τον στόχο της «Βιογραφίας» ως εξής: «Θέλαμε με εύληπτο τρόπο (πρωτίστως) να συγκινούν τα πορτρέτα χωρίς να έχουν διδακτικό χαρακτήρα». Και καταλήγει λέγοντας: «Οπωσδήποτε, η έκθεση αυτή, σηματοδοτεί μία νέα εποχή και για το Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης. Υπάρχει ένα πάρα πολύ καλό κλίμα-τουλάχιστον αυτό συναντώ-στους ανθρώπους του Μουσείου, οι οποίοι θέλουν να βγει προς τα έξω η πλούσια συλλογή με έναν τρόπο πρωτότυπο και πρωτοποριακό».
Σ. Καραχάλιου: Μεγάλη η απήχηση στο κοινό
Το στίγμα για το τι σηματοδοτεί το εγχείρημα αυτό του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης της Ρόδου να εισάγει την εικονική περιήγηση ως δυνατότητα για το φιλότεχνο κοινό, δίνει η Πρόεδρός του, κα Σουμέλα Καραχάλιου, η οποία δηλώνει στη «Ροδιακή»:
«Είναι στρατηγικός στόχος του Μουσείου και της Πινακοθήκης η δημιουργία ενός, όσο το δυνατόν, διευρυμένου κοινού, τόσο τοπικού όσο υπερτοπικού και διεθνούς. Για να το πετύχει αυτό, πρέπει να υλοποιήσει δράσεις εξωστρέφειας. Μία από αυτές ήταν και αυτό το πρώτο δώρο της ψηφιακής περιήγησης μέσα στην έκθεση «Βιογραφία».
Και το εγχείρημα αυτό που ξεκίνησε εν μέσω πανδημίας, απ’ ό,τι φαίνεται βάζει και τις βάσεις για την πολιτική εξωστρέφειας που θα ακολουθήσει το Μουσείο από εδώ και πέρα καθώς, όπως λέει η ίδια, αυτή είναι η στρατηγική που θα ακολουθήσουν.
«Στοχεύουμε στη δημιουργία μίας ολοκληρωμένης εμπειρίας θέασης για τον επισκέπτη μέσα από τη χρησιμοποίηση των νέων τεχνολογιών και στο χώρο του Μουσείου», εξηγεί ακόμη.
Σύμφωνα με την ίδια, λοιπόν, κάθε έκθεση που θα κάνει το Μουσείο από εδώ και πέρα, θα έχει και κάποια ψηφιακά εργαλεία που θα τη συνοδεύουν με ένα εμπλουτισμένο περιεχόμενο ώστε να κάνουν την επίσκεψη μία ολοκληρωμένη εμπειρία.
«Δηλαδή, αυτό ήρθε για να μείνει», όπως λέει χαρακτηριστικά.
Ενδεικτικό αυτής της «εξωστρέφειας» που φαίνεται να υλοποιείται για το Μουσείο είναι ότι άνοιξαν τα κοινωνικά του δίκτυα, facebook, instagram, το κανάλι στο you tube που θα επικοινωνεί πάλι με το κοινό του πιο άμεσα.
Ακόμη, στα σχέδιά τους είναι να γίνουν στοχευμένες δράσεις για τα σχολεία, και εκπαιδευτικού χαρακτήρα για διάφορες ομάδες στο χώρο του Μουσείου.
Κλείνοντας, δεν παραλείπει να τονίσει ότι αυτή η πρώτη δράση της εικονικής περιήγησης έχει μεγάλη απήχηση και ότι το Μουσείο θα πρέπει να έρθει πιο κοντά στο φιλότεχνο κοινό της Ρόδου και της χώρας.
Ακολουθήστε τη Ροδιακή στο Google News
