Κορωνοϊός: Οι ζημιές στις αεροπορικές εταιρείες και η τύχη των εργαζομένων

Φίλιππος Ζάχαρης

Οι ζημιές από τη ραγδαία μείωση των ταξιδιωτών στις αεροπoρικές εταιρείες διεθνώς είναι μεν τεράστιες και επικρατεί μεγάλος σκεπτικισμός για το πώς θα αποκατασταθούν αυτές οι ζημίες, όμως το τίμημα είναι πολύ μεγάλο για τους εργαζόμενους σε αυτές.

Ήδη από πέρυσι, από το πρώτο κύμα κορωνοϊού, είχαν εξαγγελθεί χιλιάδες απολύσεις λόγω αυτής της οικονομικής ζημίας, την ίδια στιγμή που χιλιάδες άνθρωποι από τη μια στιγμή στην άλλη βρίσκονται ή θα βρεθούν στον δρόμο και μετά το τέλος της πανδημίας.

Συρρίκνωση των θέσεων εργασίας στους υπαλλήλους αέρος - εδάφους, μείωση των δρομολογίων και χάραξη πολιτικής ανάλογα με την έλευση των κυμάτων κορωνοϊού, αναμένεται να δυσχεράνουν κατά πολύ την κατάσταση.

Η ζημιά που υφίστανται οι αεροπορικές εταιρείες είναι βέβαια διεθνής και μεγάλη. Από την άλλη, όμως, σκέπτεται κανείς πως τα κέρδη που έχουν αποκομίσει όλες αυτές τις δεκαετίες, το αποθεματικό αλλά και η κρατική στήριξη θα μπορούσαν τουλάχιστον να συντηρήσουν τους χιλιάδες εργαζόμενους που είναι και τα πρώτα θύματα. Αυτό όμως καθώς φαίνεται περνάει στα ψιλά. Η Κομισιόν έκανε πριν από λίγες ημέρες συστάσεις για περαιτέρω περιορισμό των ταξιδιών, αντιδρώντας έτσι σε ένα τρίτο κύμα κορωνοϊού.

Ακολούθησε η συζήτηση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, οι οποίοι ψήφισαν υπέρ του μέτρου αυτού με μεγάλη πλειοψηφία.
«Όλα τα περιττά ταξίδια, ιδίως μέσα και έξω από περιοχές υψηλού κινδύνου, θα πρέπει να αποφεύγονται έως ότου βελτιωθεί σημαντικά η επιδημιολογική κατάσταση», δήλωσε ο Επίτροπος Δικαιοσύνης Didier Reynders.

Νέες δραστηριότητες
Και ενώ αυτά λέει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι αεροπορικές εταιρείες αναγκάστηκαν σε πολλές των περιπτώσεων να αναπροσαρμόσουν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες, προβαίνοντας σε οτιδήποτε σχεδόν μπορούν να διαθέσουν για να παραμείνουν ζωντανές εν μέσω της παρατεταμένης αυτής πανδημίας.
Από γεύματα στο σπίτι, μέχρι διανομή φρούτων και λαχανικών ή εικονικά ταξίδια στο πουθενά. Αυτό ακούγεται βέβαια αν μη τι άλλο περίεργο.

Μόλις τον περυσινό Απρίλιο οι αεροπορικές εταιρείες κατέγραψαν ζημίες της τάξης των 314 δις. δολαρίων, σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών (IATA), και 55% μείωση των επιβατικών εσόδων σε σύγκριση με το 2019 λόγω της πανδημίας.
Σύμφωνα με την IATA, οι αεροπορικές εταιρείες αναμενόταν να ολοκληρώσουν το 2020 με απώλειες 100 δισ. ευρώ.

Ryanair
Η Ryanair, για παράδειγμα, αναμένει «την πιο δύσκολη χρονιά» στην 35ετή ιστορία της και αναφέρει ότι είναι έτοιμη για «το πιο δύσκολο έτος» της αναμένοντας ζημία της τάξης του 1 δισ. ευρώ. Ο ιρλανδικός αερομεταφορέας χαμηλού κόστους δήλωσε ότι η πανδημία συνεχίζει να «σπέρνει τον όλεθρο σε ολόκληρη την αεροπορική βιομηχανία», οδηγώντας σε ζημία τον αερομεταφορέα μεταξύ 850 εκατ. και 950 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο, η αεροπορική εταιρεία ανέφερε ότι θα είναι σε θέση να «αξιοποιήσει τις πολλές ευκαιρίες ανάπτυξης» μετά την πανδημία, «ειδικά όταν οι ανταγωνιστικές αεροπορικές εταιρείες έχουν μειώσει σημαντικά την παραγωγική ικανότητα ή έχουν αποτύχει». Η εταιρεία ανακοίνωσε τη Δευτέρα ζημίες για το τρίτο τρίμηνο του 2020 ύψους 307 εκατ. ευρώ (270 εκατ. λίρες), προσθέτοντας ότι στο τρίμηνο έως τον Δεκέμβριο 2020, μόλις 8,1 εκατ. επιβάτες χρησιμοποίησαν τη Ryanair, έναντι 35,9 εκατ. το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019.

Lufthansa
Για τη γερμανική Lufthansa, ως δεύτερο ενδεικτικό παράδειγμα, τα πράγματα έχουν ως εξής:
Η Lufthansa μετέφερε συνήθως 350.000 επιβάτες την ημέρα. Λόγω της πανδημίας έφτασε πέρυσι τον Απρίλιο μόλις τις 3.000.

Οι απώλειες ήταν τεράστιες, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Διευθύνοντος Συμβούλου της, Carsten Spohr, που έκανε τότε λόγο για τη «μεγαλύτερη πρόκληση στην ιστορία μας».
Η Lufthansa βέβαια θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την κρίση με χρηματοοικονομικά αποθέματα άνω των τεσσάρων δισ. ευρώ, ο όμιλος κατέγραψε όμως, σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν, μόνο ένα «κλάσμα των εσόδων».

Συνεπώς, η εταιρεία θα μπορούσε να επιβιώσει μόνο από κρατική στήριξη.
Σύμφωνα με τον Spohr, 7.000 εργαζόμενοι επηρεάστηκαν μόνο πέρυσι από τα μέτρα με τα οποία η εταιρεία επιθυμούσε να μειώσει τα κόστη, συμπεριλαμβανομένων 1.400 στη θυγατρική Germanwings, η οποία έπαυσε τις δραστηριότητές της.

Η Lufthansa διαπραγματεύθηκε κρατικές ενισχύσεις όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά και στην Ελβετία, το Βέλγιο και την Αυστρία λόγω των θυγατρικών της Swiss, Brussels Airlines και Austrian Airlines.
Κάθε ώρα, σύμφωνα με περσινά στοιχεία, η γερμανική αεροπορική εταιρεία έχανε τουλάχιστον 1 εκατ. ευρώ, με τα τελευταία στοιχεία να κάνουν λόγο για 500.000 ευρώ. Τον περασμένο Ιούνιο, πάντως, η Lufthansa έλαβε 9 δισ. δολάρια κρατική ενίσχυση, ένα ομολογουμένως τεράστιο νούμερο.

Οι εργαζόμενοι τα θύματα
Θα μπορούσε να προσθέσει κανείς και άλλες αεροπορικές εταιρείες που κατέγραψαν μεγάλες ζημίες λόγω της πανδημίας.
Ο λόγος βέβαια για τα εταιρικά αποθέματα που σε συνδυασμό με τις κρατικές ενισχύσεις δίνουν μία σοβαρή ανάσα, σηκώνει πολλή συζήτηση που κυρίως όμως είναι δουλειά άλλων να το κρίνουν.

Αυτό που δεν έχει διαφανεί μέχρι στιγμής σε όλη του την έκταση είναι το γεγονός των χιλιάδων απολύσεων που έγιναν και θα γίνουν, αλλά και τις χιλιάδες αναστολές θέσεων εργασίας. Αυτό που βιώνουν χιλιάδες άνθρωποι που δεν αναμένεται με τη σειρά τους να υποστηριχθούν με τον ίδιο γενναίο τρόπο, όταν δισ. προσφέρονται ως στήριξη στις διεθνείς αεροπορικές εταιρείες.
Η πανδημία φαίνεται για τον που εργάζεται ότι είναι κόσμο είναι η απόλυτη οικονομική καταστροφή από όλες τις απόψεις. Και ανάσα δεν μπορούν να πάρουν όταν χάνουν την δουλειά τους.