Όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έστειλε 10 εκατ. δραχμές και φτιάχτηκε το Εθνικό Θέατρο της Ρόδου!
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΚΕ 2106 ΦΟΡΕΣ
Τα έργα της νεότερης ιστορίας της Ρόδου από τον Λευτέρη Κωνστάντζο
Υπήρξαν εποχές και αποφάσεις που καθόρισαν τη Ρόδο. Μία απ’ αυτές αφορά την περίοδο 1967-1974 που το νησί είχε τη λιγότερη δυνατή παρέμβαση από το καθεστώς αφού για δήμαρχο είχε τον δικηγόρο Γιώργο Βρούχο, που προέταξε το καλό της πόλης και δρομολόγησε σειρά έργων τα οποία ήταν κομβικής σημασίας, κι αυτό είναι φανερό μέχρι τις μέρες μας.
Αυτή είναι η μία πλευρά της ιστορίας που αναδεικνύεται σήμερα από τον πάλαι ποτέ διευθυντή των Τεχνικών Υπηρεσιών του δήμου, Λευτέρη Κωνστάντζο.
Η άλλη έχει να κάνει με την καθοριστικής σημασίας ενέργεια του Κωνσταντίνου Καραμανλή, να στείλει στη Ρόδο 10 εκατομμύρια δραχμές, απίστευτο ποσό για την εποχή, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι παρεμβάσεις στο Εθνικό Θέατρο που ξεκίνησαν επί επταετίας!
Εδώ και χρόνια πάλι το Εθνικό είναι γιαπί, αλλά αυτή η ιστορία έχει ειπωθεί πολλές φορές.
«Όταν τον Ιούλιο του 1974 έπεσε το καθεστώς, μου λέει ο κ. Κωνστάντζος, η Ρόδος είχε την τύχη να ορισθεί μεταβατικός δήμαρχος για το νησί ένας εφέτης, ονόματι Χαράλαμπος Τζαβάρας ο οποίος είχε γνώση και γι αυτό άφησε στον επόμενο εκλεγμένο δήμαρχο, τον αείμνηστο Σταύρο Αυγουστάκη, ένα υπόμνημα που βοήθησε πάρα πολύ. Το υπόμνημα είχε καταγεγραμμένα τα ημιτελή έργα και την αξιολόγηση που έκανε εκείνος σε σχέση με τη συνέχισή τους. Μάλιστα ενώ μέχρι τότε ο Δήμος δεν είχε Τεχνικές Υπηρεσίες και υπαγόταν στις τεχνικές Υπηρεσίες της Νομαρχίας όπως συνέβαινε σε όλη την Ελλάδα, του συνέστησε να δημιουργήσει μόνινη Τεχνική Υπηρεσία, όπως κι έγινε».
Είχατε γνωρίσει το Γιώργο Βρούχο. Από το έργο του, το οποίο μας παρουσιάζετε σήμερα εδώ, φαίνεται πώς η συμβολή του στην ανάπτυξη της Ρόδου ήταν σημαντική. Πώς ήταν ως άνθρωπος;
Ένας τζέντλεμαν. Ένας εξαιρετικός κύριος, πολύ Ροδίτης ο οποίος είμαι βέβαιος πως αν δεν είχε διορισθεί, θα μπορούσε να είχε εκλεγεί. Το έργο του το μαρτυρά. Θυμάμαι τον ζήλο που είχε για τα κοινά, την ενασχόλησή του με πάθος ακόμα και με τα αθλητικά σωματεία, θυμάμαι το σπορ του αυτοκίνητο... Όλοι οι δήμαρχοι κάτι προσέφεραν, κι ο Γιώργος Βρούχος ό,τι σχεδίασε και προχώρησε και δεν ήταν λίγα αυτά, ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση.
Εγώ προσελήφθην τον Αύγουστο του 1975, για τη θέση του διευθυντή Τεχνικών Υπηρεσιών. Και τότε τα θέματα ήταν δύο: τα ημιτελή έργα και το σχέδιο πόλης με τη διάνοιξη των τριών εισόδων.
Ποια ήταν τα σημαντικότερα, λοιπόν, έργα που άφησε εκείνη η περίοδος για την επόμενη;
Δημοτικό Θέατρο: Στο συγκρότημα του Δημαρχείου υπήρχε μία μόνο αίθουσα την οποία η προηγούμενη δημοτική αρχή, του Γιώργου Βρούχου (1967-1974) είχε ξεκινήσει να τη μετατρέπει σε Κινηματοθέατρο, με βάση την αρχιτεκτονική μελέτη που είχε κάνει ο Γιώργος Χατζηκωνσταντίνου. Αυτή η μία αίθουσα είχε είσοδο από τον αύλειο χώρο της σημερινής ΠΕΔ και χρησιμοποιείτο για να γίνονται σχολικές παραστάσεις. Είχε διαβλέψει λοιπόν την ανάγκη που υπήρχε, είχε ξεκινήσει το έργο και ήταν ημιτελής η σκηνή, η είσοδος, το φουαγιέ, οι τουαλέτες, ο φωτισμός, η θέρμανση και ο εξαερισμός ενώ τοποθετήσαμε και τα καθίσματα, τα οποία μαζί με αυτά του εξώστη φτάνουν τα πεντακόσια. Το έργο ολοκληρώθηκε το 1977 και από τότε μέχρι το 2008 που συνταξιοδοτήθηκα εγώ στην πραγματικότητα έγιναν μόνο μικροσυντηρήσεις του.
Θερινό Κινηματοθέατρο Ρόδων: Λειτουργούσε από τη δεκαετία του ΄50 ως θερινός κινηματογράφος, με το χοχλακάκι στο δάπεδο που είχαν τότε όλοι οι θερινοί κινηματογράφοι. Επί επταετίας έγιναν σημαντικές παρεμβάσεις σ΄ αυτό όπως η υπερύψωση του δαπέδου αμφιθεατρικά, δημιουργήθηκε η θεατρική σκηνή και έγιναν καμαρίνια και τουαλέτες. Αναλαμβάνοντας ο επόμενος δήμαρχος, Σταύρος Αυγουστάκης εμείς αποπερατώσαμε τη σκηνή, τα καμαρίνια και τις τουαλέτες, δημιουργήσαμε τουαλέτες για το κοινό, μπαρ, τα ηλεκτρολογικά, τα ηχητικά και προμηθευτήκαμε τα καθίσματα. Δόθηκε σε λειτουργία το καλοκαίρι του 1977.
Πλατεία 100 Χουρμαδιών: Ο θεμέλιος λίθος μπήκε επί επταετίας οπότε και ολοκληρώθηκε σχεδόν. Μάλιστα εκείνη την περίοδο έγινε σχετικός ντόρος γιατί αντί της πλάκας Λάρδου που ετοποθετείτο παντού όπως και στη Μεσαιωνική Πόλη, είχαν τοποθετηθεί πλάκες Καβάλας. Δεν γνωρίζω γιατί είχε γίνει αυτό, μπορεί να μην γίνονταν εξορύξεις εκείνη την περίοδο από τα βουνά της Λάρδου ή μπορεί να ήταν άλλος ο λόγος. Εμείς αργότερα αποπερατώσαμε το σιντριβάνι, τις ράμπες και προσθέσαμε ηλεκτροφωτισμό. Το όνειρο επόμενων δημάρχων όπως του Γιώργου Γιαννόπουλου, να γίνει πλατεία πολιτιστικών εκδηλώσεων, παρέμεινε όνειρο. Να πούμε εδώ ότι ονομάστηκε πλατεία Γαβριήλ Χαρίτου, προς τιμήν του τότε δημάρχου.
Τις 100 Χουρμαδιές τις είχαν φυτέψει οι Ιταλοί, όπως και τις βαγιές στις Επτά Βαγιές;
Ακριβώς. Μάλιστα, γύρω από την πλατεία εκεί όπου σήμερα βρίσκονται ξενοδοχεία, είχαν φτιάξει σπίτια τα οποία έδωσαν για να μείνουν οι Ιταλοί εκπαιδευτικοί που έφεραν ενώ το ίδιο είχαν κάνει και σε δύο άλλα σημεία της πόλης για Ιταλούς εκπαιδευτικούς και δημοσίους υπαλλήλους: στο πάρκο στον Άγιο Φραγκίσκο και στην Βορείου Ηπείρου.
Πάρκα Βύρωνος-Δημοκρατίας: Επί δημαρχίας Βρούχου, είχε ξεκινήσει ο ηλεκτροφωτισμός τους και η διαμόρφωση των παρτεριών και των διαδρόμων. Τους σταμάτησε η Αρχαιολογική Υπηρεσία. Εμείς συνεχίσαμε τις εργασίες διαμόρφωσης και κατά τη θητεία του Βενετοκλή επιδιώξαμε να διαμορφώσουμε το χώρο ως αθλητικό πάρκο στα Ευρωπαϊκά πρότυπα. Από τότε επιχειρήθηκε ξανά ενώ και τώρα ακούω ανάλογες σκέψεις για το ίδιο πάρκο.
Αίθουσα Εθιμοτυπίας Δημοτικού Συμβουλίου: Η διαμόρφωσή της ξεκίνησε επί επταετίας οπότε και τοποθετήθηκε το σιδερένιο φωτιστικό στην οροφή σύμφωνα με τη μελέτη του Γιώργου Χατζηκωνσταντίνου. Ολοκληρώθηκε επί Δημήτρη Βενετοκλή και λίγο αργότερα λειτούργησε ως αίθουσα τελετών και εκδηλώσεων.
Εδώ θέλω να πω ότι βρήκαμε μία γενικευμένη κακοτεχνία στην ασφαλτόστρωση δρόμων αν και οι ασφαλτοστρώσεις ήταν πάρα πολλές, την οποία και αποκαταστήσαμε. Επιπλέον είχαν ξεκινήσει σημαντικά έργα για το αποχετευτικό μεταξύ των οποίων η προέκταση του αγωγού στη θάλασσα στο ΝΟΡ ενώ από τα πλέον σημαντικά έργα τα οποία η δημαρχία Βρούχου προέβλεψε ότι ήταν επιτακτική ανάγκη να γίνουν είναι οι τρεις είσοδοι της πόλης: Αεροδρόμιο, Ρόδου-Λίνδου, Ρόδου Καλλιθέας.
Γι’ αυτά, όμως, θα μιλήσουμε επόμενη φορά. Όπως και για το ότι η πόλη από τότε παρέμεινε μ’ αυτές τις τρεις εισόδους!
ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ
Τότε ήταν που ξεκίνησε να γίνεται η μεγάλη παρέμβαση στο Εθνικό Θέατρο; Τι βρήκατε εσείς όταν αναλάβατε;
Είχαν ξεκινήσει πράγματι μια μεγάλη παρέμβαση στο Εθνικό, ανακατασκευάζοντας και διαρρυθμίζοντας τους εσωτερικούς χώρους Βρήκαμε μέσα τρεις εργολαβίες: για τα οικοδομικά, τα ηλεκτρολογικά και τον κλιματισμό αλλά και ημιτελείς τουαλέτες: δύο στο ισόγειο και δύο στον όροφο. Είχαν ολοκληρώσει ήδη τη μόνωση της οροφής και είχαν κατασκευάσει τα καθίσματα τα οποία είχαν φυλαγμένα για να τα τοποθετήσουν με την αποπεράτωση. Αναλαμβάνοντας εμείς, το Δημοτικό Συμβούλιο πήρε απόφαση «περί αυτοδίκαιης διάλυσης» δηλαδή να συμφωνήσουμε με τους εργολάβους να πληρωθούν για ό,τι εκτέλεσαν και να σταματήσουν όπως και έγινε. Με τους δύο αυτό επετεύχθη πιο εύκολα, με τον τρίτο δυσκολότερα.
Και στη συνέχεια όπως και στις μέρες μας προέκυψε θέμα χρημάτων για να ξεκινήσουν τις εργασίες. Τι επινοήσατε τότε;
Σκεφτήκαμε να πάμε να συναντήσουμε τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή που ερχόταν συχνά τότε στη Ρόδο, να του θέσουμε υπόψη τη μελέτη και να του ζητήσουμε χρήματα για την υλοποίησή της. Έτσι, πρωτοχρονιά του 1977 που ήρθε για να γιορτάσει και έμενε στο Grand Hotel, με ενέργειες του βουλευτών, θυμάμαι ήταν τότε ο Ζαννής κι ο Κανόναρχος από την Κάρπαθο, νομάρχης ήταν ο Παναγιωτίδης και δήμαρχος ο Αυγουστάκης, πήγαμε τον συναντήσαμε, του παρουσιάσαμε τη μελέτη και υποσχέθηκε να μας στείλει 10 εκατομμύρια δραχμές, από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Και σας έστειλε! Ήταν πολλά χρήματα τότε αυτά;
Αν σκεφτείτε ότι ολόκληρο το τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου για το έτος, έφτανε τα δύο εκατομμύρια δραχμές, ήταν πάρα πολλά. Τα χρήματα εστάλησαν από τον Καραμανλή όταν πια ήταν δήμαρχος ο Δημήτρης Βενετοκλής. Το εγχείρημα του ξεκινήματος του έργου με αυτεπιστασία ήταν πολύ δύσκολο, ωστόσο προχωρήσαμε. Αν και είχαμε αξιόλογους συνεργάτες προσλάβαμε κι άλλους ενώ προμηθευτήκαμε και εξοπλισμό όπως σκαλωσιές και άλλα. Δαπανήθηκαν ακόμα 5 εκατομμύρια δραχμές, σύνολο 15 εκατομμύρια. Στις 7 Μαρτίου του 1981 με Βενετοκλή δήμαρχο, έγιναν τα εγκαίνια του Εθνικού.
Ποιες εργασίες έγιναν;
Επεκτείναμε τη σκηνή και δημιουργήσαμε και σκαλοπάτια στις δύο της πλευρές. Η σκηνή μπορούσε να φιλοξενήσει και ορχήστρα ώστε να ανεβαίνει Όπερα κάτι που ωστόσο δεν έγινε ποτέ. Στον πάνω εξώστη δημιουργήσαμε οκτώ καμαρίνια μεταφραστών διότι ο σχεδιασμός ήταν να μπορέσει να λειτουργήσει το Εθνικό και ως συνεδριακό κέντρο, κάτι που δεν είχε η πόλη της Ρόδου. Αυτό δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ.
Ωστόσο ξεκίνησε να λειτουργεί με πολύ δυνατούς θιάσους. Με Μάνο Κατράκη, με Νίκο Κούρκουλο...
Πράγματι, οι τέσσερις πρώτοι θίασοι που έδωσαν παραστάσεις ήταν πολλοί δυνατοί. Θυμάμαι ήταν οι θίασοι των: Μάνου Κατράκη, Νίκου Κούρκουλου, Σταύρου Παράβα και Θύμιου Καρακατσάνη.
Να επιστρέψουμε στη συνάντησή σας με τον Καραμανλή. Εκείνη τη φορά τον συνοδέψατε σε επίσκεψή του και στο Μόντε Σμιθ το οποίο επίσης ήταν ένας αγαπημένος του χώρος για τον οποίο είχε όνειρα. Θυμάστε τι ήθελε να γίνει;
Όταν πήγαμε εκεί μας είπε ότι ονειρευόταν τη δημιουργία Αρχαιολογικού Πάρκου, διανθισμένου με πράσινο και λουλούδια. Δεν προχώρησε ποτέ.
Ακολουθήστε τη Ροδιακή στο Google News
