Νησιωτικότητα και επιβατηγός ακτοπλοΐα

Rodiaki NewsRoom

Γράφει o Δημήτρης Προκοπίου

Μέχρι και σήμερα η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα πολύ μεγάλο ζήτημα όσον αφορά την ακτοπλοΐα της, το λεγόμενο ακτοπλοϊκό πρόβλημα.

Η ελλιπής δομή των λιμανιών, η εποχικότητα κατά την οποία η ελληνική ναυτιλία περνάει κρίση διότι κατά τους καλοκαιρινούς μήνες η κίνηση προς τα νησιά είναι πολύ μεγάλη με αποτέλεσμα να υπολειτουργούν οι εταιρείες, οι καιρικές συνθήκες και κυρίως η ελλιπής κάλυψη των λιμανιών, επιδείνωσε την κατάσταση. Επίσης η πλημμελής διάρθρωση των δρομολογίων καθώς και ο μη έγκαιρος προγραμματισμός με συνέπεια τη μη δυσχερή συχνά εξυπηρέτηση των επιβατών οδήγησε στη μείωση της ζήτησης.

Η Ελλάδα είναι μία χώρα με 87 νησιά με πάνω από 30 κατοίκους και πολλά λιμάνια στο ηπειρωτικό της ανάγλυφο. Είναι αγκαλιασμένη με το στοιχείο της θάλασσας. Οι θαλάσσιες μεταφορές υπάρχουν από τα αρχαιότατα χρόνια. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας οι μεταφορές μεταξύ των νησιών και της ηπειρωτικής χώρας συστηματοποιήθηκαν με την ίδρυση εταιρειών. Η μεγάλη αλλαγή όμως άρχισε μετά τη δεκαετία του 1960 σταδιακά με την άνοδο του τουρισμού στη χώρα και τη βελτίωση της τεχνολογίας.

Ο νησιωτικός χαρακτήρας της χώρας δημιουργεί ανάγκες μεταφορών απαραίτητες για την εθνική συνοχή, δηλαδή την οικονομική, κοινωνική και πολιτική διαβίωση όλης της χώρας. Απαιτείται καθημερινή σύνδεση με την ηπειρωτική χώρα, επειδή όμως αυτό είναι αδύνατον για όλα τα νησιά, συνδέονται τα μεγάλα νησιά καθημερινά μόνο. Τα μικρότερα νησιά συνδέονται καθημερινά με τα μεγάλα και κάποιες μέρες τη βδομάδα με την ηπειρωτική χώρα.

Διαχρονικά οι κάτοικοι των νησιών επιθυμούν να έχουν συνεχή σύνδεση με τα λιμάνια της ηπειρωτικής χώρας αλλά και με τα διπλανά τους νησιά. Αυτό όμως είναι αδύνατον σε καθημερινή βάση. Είναι γεγονός ότι το ακτοπλοϊκό πρόβλημα θα υπάρχει πάντα.
Η ελλιπής και πλημμελής κάλυψη των νησιών σημαίνει ανασφάλεια στους κατοίκους των νησιών και ειδικότερα σε αυτούς των μικρότερων όπου οι μεταφορές ειναι ούτως ή άλλως λίγες. Συχνά ο πληθυσμός διαμαρτύρεται έντονα.

Η διατήρηση του εθνικού ιστού σχετίζεται με τη σωστή κάλυψη των νησιών. Στα νησιά χωρίς μεταφορές προκαλούνται προβλήματα μετανάστευσης και οικονομικής παρακμής. Η ελλιπής σύνδεση των νησιών σημαίνει κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα.

Προμήθειες, τρόφιμα, φάρμακα εξοπλισμός και οποιαδήποτε υλικά μεταφέρονται με το πλοίο.
Επίσης τα νησιά που παράγουν τοπικά προϊόντα χρειάζονται τα πλοία για να τα μεταφέρουν στους καταναλωτές τους. Πληθώρα αγροτικών προϊόντων παράγεται στα νησιά.

Νησιωτικότητα είναι τα εξωτερικά χαρακτηριστικά δηλαδή τα μειονεκτήματα που εμφανίζουν τα νησιά έναντι της ηπειρωτικής χώρας αλλά και οι πολιτικές για την άμβλυνση των μειονεκτημάτων των νησιών.

Η κανονικότητα στις ακτοπλοϊκές μεταφορές είναι απαραίτητη για κοινωνικούς, ιατρικούς, οικονομικούς και παραγωγικούς λόγους.

Χωρίς ακτοπλοϊκές συνδέσεις με συνέχεια, τα νησιά απειλούνται με οικονομικό μαρασμό και πληθυσμιακή μείωση.

Οι παράμετροι της νησιωτικότητας, πιο αναλυτικά, είναι:
• Αδυναμία συνεχούς σύνδεσης με την ξηρά, μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις η απόσταση είναι μεγάλη
• Προβλήματα στην οικονομική βιωσιμότητα των ακτοπλοϊκών συνδέσεων γιατί στη χαμηλή τουριστική σεζόν η επιβατική κίνηση δεν καλύπτει ούτε το κόστος
• Εξάρτηση για αγαθά πρώτης ανάγκης και υπηρεσίες από την ηπειρωτική χώρα
• Ύπαρξη καιρικών φαινομένων που διακόπτουν τα δρομολόγια τον χειμώνα κυρίως
• Επιβάρυνση κατοίκων με μεταφορικό κόστος στα αγαθά που καταναλώνουν

• Ακριβότερες πρώτες ύλες
• Ευαισθησία σε προβλήματα προσφύγων και οικονομικών μεταναστών
• Ελλιπείς παροχές υγείας
• Προβλήματα στη εξυπηρέτηση από δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Οι λιμενικές υποδομές των νησιών είναι διαφοροποιημένες. Πολλά νησιά ειδικά αυτά τα μικρότερα ακόμα και σήμερα έχουν στοιχειώδεις υποδομές και η πρόσδεση στην κακοκαιρία είναι μερικές φορές δυσχερής. Τα μεγάλα και τα τουριστικά νησιά παρουσιάζουν μεγάλες επενδύσεις σε λιμενικά έργα. Τα μικρότερα νησιά έχουν προβλήματα παρά τις αποσπασματικές επεμβάσεις λιμενικών έργων.
Είναι επιτακτική ανάγκη εν όψει του ανοίγματος της τουριστικής αγοράς να υπάρξει μια σωστά οργανωμένη επιβατηγός ακτοπλοΐα φέτος κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου.