Μανώλης Μαρκόπουλος: Ο τουρισμός «ξανασταυρώνεται...»

Rodiaki NewsRoom

Του Μανώλη Μαρκόπουλου*

Τα τελευταία σαράντα χρόνια (1980-2020), είναι μια περίοδος κατά την οποία ο Τουρισμός απέκτησε θεμελιώδη σημασία για την εθνική μας οικονομία.

Αυθαίρετα, θέτω ως χρονιά ορόσημο το 1980, έτος κατά το οποίο ξεπεράσαμε ως χώρα το φράγμα των 5 εκατ. αφίξεων, αλλά και αρχή της δεκαετίας που σημαδεύτηκε από την επίδραση του Ν. 1262/1982 και την έκρηξη της επιχειρηματικότητας στον ξενοδοχειακό τομέα. Άλλωστε αν προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τη σχέση Τουρισμού - Ξενοδοχίας με σκοπό τον προσδιορισμό της σχέσης αιτίας και αποτελέσματος, μάλλον θα οδηγηθούμε σε ένα ξέφωτο αντίθετων θεωριών τύπου «η θεωρία του αυγού και της κότας». Αυτό που αναμφίβολα έχει αποδειχθεί είναι ότι ο Ελληνικός Τουρισμός συμβαδίζει παράλληλα με τα ελληνικά ξενοδοχεία.

Στην περίοδο αυτή, παρατηρούμε σχεδόν με ακρίβεια μαθηματικού μοντέλου, περιόδους ανόδου, ευημερίας, κρίσης και ύφεσης. Μάλιστα οι κύκλοι αυτοί έχουν διάρκεια πολύ μικρότερη από την αρχική εκτίμηση της 25ετίας, την οποία παρατήρησε στις αρχές του 20ού αιώνα ο πατέρας της «θεωρίας των κυμάτων της Οικονομίας», Κοντράτιεφ.

Στην εποχή μας άλλωστε είναι ξεκάθαρο ότι οι ταχύτητες έχουν αλλάξει σε κάθε έκφραση της οικονομικής δραστηριότητας και συνεπώς μεταβάλλουν και τη διάρκεια των φάσεων. Κατά προσέγγιση ο Ελληνικός Τουρισμός σε αυτή την περίοδο εμφάνισε κύματα/κύκλους των οποίων η περίοδος ήταν περίπου 7 με 10 έτη.

Μάλιστα, η θεωρία των κυμάτων παραλληλίζεται με τον Ελληνικό Τουρισμό - Ξενοδοχία και ως προς τις αιτίες των κύκλων, είτε υπό το πρίσμα των Μαρξιστών (εξωγενείς, μη οικονομικοί, αποσταθεροποιητικοί παράγοντες), των Τροτσκιστών (γεγονότα όπως πόλεμοι και επαναστάσεις και η ανακάλυψη νέων φυσικών πόρων), είτε του Σουμπέτερ και της Σχολής του (τεχνολογικές ανακαλύψεις).

Συμβολικά, μέρες που είναι, τα 7 έτη παραπέμπουνστην ανά επταετία αναπαράσταση των Παθών στο χωριό Λυκόβρυση του κορυφαίου των έργων του Νίκου Καζαντζάκη. Προχωρώντας λίγο ακόμα τη συσχέτιση των συμβολισμών, διαπιστώνουμε μια πλειάδα αβίαστων αντιστοιχίσεων που καταδεικνύουν με πιστότητα κοινωνικά μοντέλα, τα οποία κυριάρχησαν για δεκαετίες στην ελληνική κοινωνία άρα καιοικονομία και αφήνουν το στίγμα τους στην ιστορία του τόπου.

Ήταν απαραίτητο το επώδυνο 2020, για να ανακαλύψει το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας μας την αξία ενός κλάδου και τη θεμελιώδη σχέση του με τους υπόλοιπους, αφού πια έφτασε να έχει άμεση συμβολή 12,5% στο ΑΕΠ, έμμεση άνω του 30% και παράλληλα πέτυχενα είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης της!

Ταυτόχρονα, όμως, «οι κακοί συγχωριανοί» αντιμετώπισαν ξαφνικά τους επισκέπτες περίπου σαν τους«πρόσφυγες από το άλλο χωριό, με τον φόβο μετάδοσης της επιδημίας»… Ακόμα και σήμερα οι «Προεστοί» αποφεύγουν να στηρίξουν ΜΕ ΚΑΘΕ μέσο επιχειρήσεις που από τη φύση τους δεν μπορούν να διανοηθούν καν την «γκρίζα» οικονομία.

Άνω του 85% του κύκλου εργασιών των ξενοδοχείων στους μεγάλους τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδος τιμολογείται σε Tour Operators και το υπόλοιπο κομμάτι των απευθείας πωλήσεων κατά κανόνα πληρώνεται μέσω χρέωσης πιστωτικών καρτών. Φθάσαμε δε, να θεωρείται αντιδημοκρατικό ή και πιθανόν πολιτικό ατόπημα, να προηγηθούν στον εμβολιασμό οι τουριστικές περιοχές παρόλο που για την ενίσχυση της Εθνικής Οικονομίας είναι αυτονόητο! Παράδοξα πολλά και σε κάθε επίπεδο!

Για παράδειγμα, τα ξενοδοχεία είναι οι μόνοι καταναλωτές του κοινωνικού αγαθού - νερού - που χρεώνονται με τεκμαρτή χρέωση και όχι επί της πραγματικής κατανάλωσης! Ακόμηκαι σήμερα, οι εποχιακές επιχειρήσεις ως προς τις χρεώσεις των ανταποδοτικών τελών τους (φωτισμός, καθαριότητα κτλ) αντιμετωπίζονται ως συνεχούς λειτουργίας γιατί εδώ και δεκαετίες αυτό εξυπηρετούσε τις εκάστοτε πολιτικές διοικήσεις των Δήμων ώστε να βρίσκουν πόρους συντήρησης, του χαμηλής παραγωγικότητας στρατού τους.

Ο κλάδος που διέπεται από Συλλογικές Συμβάσεις με τις υψηλότερες αμοιβές, χωρίς ευθεία συσχέτιση προϋπηρεσίας και σπουδών αλλά μόνο παραγωγικότητας και συνέπειας, λογίζεται από τον κοινωνικό μέσο όρο ως ο σκληρότερος εργοδότης… Καταστάσεις δηλαδή εντελώς αντίθετες σε κάθε μορφή υγιούς επιχειρηματικότητας και ανταγωνισμού.

Αν δε, τολμήσει ο κλάδος να ονειρευτεί κερδοφορία, η οποία είναι απαραίτητη προϋπόθεση για το 1,5 δισ. ευρώ επενδύσεων που πραγματοποιούνται ετησίως για ανακαινίσεις και επισκευές μάλλον «ο παπα-Γρηγόρης, θα μας κηρύξει ανισόρροπους, θα ξεσηκώσει τους ντόπιους...» και θα μας επιβάλει συμπληρωματικές χρεώσεις, επιπλέον φόρους, πρόσθετα πνευματικά δικαιώματα, νέες μορφές αθέμιτου ανταγωνισμού και «νεοφώτιστες»ειδικότητες επαγγελματιών που θα παρασιτήσουν και αυτοί πάνω στην αναιμική πια, κερδοφορία των ξενοδοχείων· και για κερασάκι τριπλό Φ.Π.Α. διαμονής σε σχέση με τις ανταγωνίστριες χώρες!

Γιατί όχι; Αφού με τόσα που φορτωθήκαμε την τελευταία δεκαετία και με τον σχεδόν διπλό Φ.Π.Α. διαμονής (σε σχέση πάντα με τους ανταγωνιστές) που επέβαλε η προηγούμενη κυβέρνηση, το αντέξαμε και σημειώθηκε και ρεκόρ αφίξεων το 2019… Θα πίστευε λοιπόν κανείς ότι τα ξενοδοχεία επιζούν ακόμη μέσα από διαδοχικά θαύματα…

«Συγχωριανοί», τα ξενοδοχεία της Ρόδου και κατ’ επέκτασιν της χώρας ΔΕΝ αντέχουν άλλο… Στήριξαν στα δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης και είναι ώρα να στηριχθούν, ΣΗΜΕΡΑ, όσο δεν είναι αργά. Στηρίξτε μας, αν όχι από συμπάθεια στον κλάδο, έστω για την προστασία των εργαζομένων μας και την επιβίωση της Εθνικής Οικονομίας.

«Η καταδίκη, ο αφορισμός και η εκτέλεση στην πλατεία του χωριού», δηλαδή το ξεπούλημα των Ελληνικών Ξενοδοχείων σε ξένα funds, μόνο αρνητικές συνέπειες θα έχει, για ΟΛΟΥΣ…
Ας ελπίσουμε, όπως πίστευε και ο Καζαντζάκης, ότι «μια αστραπή η ζωή μας... μα προλαβαίνουμε».

* Ο κ. Μανώλης Μαρκόπουλος είναι οικονομολόγος και πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου. Το άρθρο του δημοσιεύτηκε στη «Ναυτεμπορική».