Η ψυχική υγεία σε έναν κόσμο γεμάτο δυσάρεστα...

Rodiaki NewsRoom

Γράφει η
Μαρία Καρίκη
Ψυχολόγος, Msc

Η ψυχική υγεία του ανθρώπου δεν επηρεάζεται μόνο από ό,τι συμβαίνει στον μικρόκοσμό του.

Όλα όσα διαδραματίζονται ευρύτερα στο περιβάλλον άμεσα ή έμμεσα έχουν και αυτά αντίκτυπο στις σκέψεις, στα συναισθήματα και στη συμπεριφορά του ατόμου. Ανάλογα με την πληροφόρηση και ανάλογα με τις ευαισθησίες του, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα θέτει το πλαίσιο στο οποίο αναπτύσσονται (ή όχι) τα όνειρα, οι στόχοι και γενικότερα η ζωή του καθενός.

Όταν υπάρχει σταθερότητα, ασφάλεια και μια σχετική προβλεψιμότητα, ο άνθρωπος νιώθει ότι μπορεί να εξελιχθεί, να «ανοιχτεί», να ρισκάρει για ό,τι προσωπικά θα του έδινε μια ικανοποίηση και μια σταδιοδρομία ανάπτυξης. Αντιθέτως, σε ένα κόσμο που πια χαρακτηρίζεται από αστάθεια, αβεβαιότητα, κινδύνους, απειλές ξυπνούν περισσότερα άγχη, περισσότεροι φόβοι, περισσότεροι ενδοιασμοί και αμφιβολίες. Ο φόβος περιορίζει την κινητοποίηση του ατόμου και του αφαιρεί από τη διαύγεια, αλλά και από τη διάθεση να αγωνιστεί για κάτι που επιθυμεί πολύ, είτε προσωπικά είτε επαγγελματικά. Από την άλλη, υπό ένα καθεστώς συνεχούς ευμεταβλητότητας αδυνατείς να κάνεις σχέδια, γιατί δεν υπάρχουν οι αναγκαίες σταθερές, αλλά και οι ευκαιρίες που θα ευνοούσαν τα πιθανά βήματά σου.

Ο κόσμος αλλάζει σε πολλά από όσα μέχρι πρότινος γνωρίζαμε ως δεδομένα και ο σύγχρονος άνθρωπος παρακολουθεί τις εξελίξεις μουδιασμένος, έκπληκτος, σοκαρισμένος. Δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα, όχι γιατί δεν θέλει, αλλά γιατί όλα συμβαίνουν τόσο γρήγορα και τόσο καταιγιστικά που δεν προλαβαίνει να αναπτύξει την αντίστοιχη κατανόηση και τις ανάλογες δεξιότητες. Μέχρι να αφουγκραστεί το νέο έχει γίνει ήδη παλιό, καθώς κάτι επόμενο έχει έρθει και έχει επιφέρει νέες αλλαγές. Χαμένος, κουρασμένος και συνεχώς απογοητευμένος, με εμπόδια και δυσκολίες κάθε τόσο, ο άνθρωπος παλεύει να μείνει όρθιος και να σκεφτεί πώς θα πορευτεί μέσα σε αυτό το χάος, την αταξία και την πλήρη αβεβαιότητα.

Μπροστά σε μια τέτοια παγκόσμια κατάσταση, ο καθένας μας βομβαρδίζεται από δυσάρεστες ειδήσεις κυρίως που ιστορικά, πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά θέτουν ένα πλαίσιο που επηρεάζει σε μακρο-, αλλά και σε μικρο-κλίμακα τη ζωή μας. Οι ανασφάλειες μέσα μας γιγαντώνονται, το άγχος κυριαρχεί, οι φοβίες ξυπνούν και εδραιώνονται, το αίσθημα αδιέξοδου και η κατάθλιψη καραδωκούν, οι εκρήξεις θυμού γίνονται πιο συχνές λόγω της πίεσης και της απόγνωσης, οι οικονομικές δυσκολίες γονατίζουν άτομα και οικογένειες, οι ανθρώπινες σχέσεις δοκιμάζονται σοβαρά, καθώς δεν υπάρχει χρόνος, ηρεμία και διάθεση και το μέλλον μοιάζει τόσο μακρινό, αλλά και δυσοίωνο. Όσο αισιόδοξος και αν είσαι, δεν γίνεται να μη σε διαποτίσει ό,τι συμβαίνει γύρω σου.

Ωστόσο, προκειμένου να προστατευτεί, η ψυχική μας υγεία χρειάζεται να ενεργήσουμε συνειδητά και οργανωμένα. Αντιλαμβανόμαστε μεν τη σύγχονη πραγματικότητα, αλλά οφείλουμε να προασπιστούμε και τον εαυτό μας ως οντότητα, ως ύπαρξη που έχει ανάγκη από ασφάλεια και μια αίσθηση προοπτικής. Για αυτό βοηθάει να εστιάζουμε στο παρόν, να προγραμματίζουμε βήμα βήμα τις κινήσεις μας, να αναζητούμε και τις ευχάριστες ειδήσεις, να επενδύουμε περισσότερο στον μικρόκοσμό μας, σε ανθρώπους και πράγματα που μας κάνουν να αισθνόμαστε όμορφα και μπορούν για λίγο να μας αποσπάσουν από προβλήματα και έγνοιες.

Είναι σημαντικό, παρά το ότι βαλλόμαστε από παντού με αρνητικά ερεθίσματα να βρούμε μια «ιδεατή», εσωτερική φόρμουλα ο καθένας που να τροφοδοτεί τον ψυχισμό μας με ένα υλικό τέτοιο που να λειτουργεί ως «ασπίδα προστασίας», διατηρώντας την ψυχική μας υγεία σε ισορροπία μέσα από προσωπικές εκτονώσεις, διεξόδους και στιγμές χαράς και γαλήνης.

Είναι περισσότερο πια δική μας ευθύνη να αναζητούμε και να εστιάζουμε σε ό,τι μπορεί να μας χαρίσει μια μικρή στιγμή ικανοποίησης και πληρότητας… Ο έξω κόσμος είναι περισσότερο μια πηγή άγχους και ανασφάλειας πλέον. Αποδεχόμαστε την πραγματικότητα, ζούμε μέσα σε αυτή, αλλά χρειαζόμαστε νέες δεξιότητες και νέα πηγή κινήτρων για να συνεχίσουμε όρθιοι και ακέραιοι…