Μετανάστες και διακρίσεις στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας

Φίλιππος Ζάχαρης

Oι εργαζόμενοι και εργαζόμενες στην ΕΕ υφίστανται διακρίσεις και ρατσιστικές συμπεριφορές παρά το γεγονός ότι και καμπάνιες γίνονται και οι κοινωνίες προσπαθούν να βγουν από τον κυκεώνα του νεοσυντηρητισμού.

Δεν μιλάμε εδώ για κάποιες «συνήθως ύποπτες χώρες» μα τις αντίστοιχες κυβερνήσεις που ενστερνίζονται την ακραία ρητορική και επιθυμούν να υπερτονίσουν τη λεγόμενη φυλετική ιδιαιτερότητα ή να καλλιεργήσουν την εχθρότητα προς τους κάθε λογής ξένους που εργάζονται, αλλά για ένα γενικώς αρνητικό κλίμα για τους εργαζόμενους αυτούς που προέρχονται είτε από χώρες εκτός της ΕΕ, είτε από άλλες χώρες της Ευρώπης.

Τι δείχνει αυτό; Πολύ απλά ότι η περίφημη κινητικότητα και αλληλεπίδραση που στοχεύει στην κοινωνική συνοχή – ένας διακαής πόθος των Βρυξελλών αλλά και συνολικά των ελεύθερα σκεπτόμενων Ευρωπαίων πολιτών που ξεκολλούν από τις εθνικιστικές αγκυλώσεις – δοκιμάζεται καθημερινά από τη στιγμή που αξίες όπως ισότητα και δικαιοσύνη δεν φαίνεται να εφαρμόζονται στην πράξη. Αποτέλεσμα, οι υφιστάμενες διακρίσεις στην εργασία, είτε λόγω εθνοτικής καταγωγής είτε λόγω φύλου, είτε ακόμη και σεξουαλικής προτίμησης.

Οι εποχές βέβαια δεν βοηθούν για να αναπτυχθεί αυτή η περίφημη κοινοτική αλληλεγγύη, αφού ολοένα και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες προάγουν ως ζητούμενο την εθνική πολιτική και τον διαχωρισμό από τα άλλα κράτη της Ευρώπης. Αυτό συμβαίνει κυρίως στην Ουγγαρία, τη Σερβία, την Ελλάδα, την Ιταλία αλλά και την Ισπανία. Λιγότερο βέβαια τη Γαλλία και τη Γερμανία που έχει σηκώσει μεγάλο βάρος του μεταναστευτικού και που φιλοξενεί χιλιάδες πρόσφυγες οι οποίοι δεν εργάζονται βέβαια κάτω από ιδανικές συνθήκες.

Σε ό,τι αφορά τα δύο φύλα, όπως θα δούμε και παρακάτω υπάρχουν σημαντικές διαφορές. Για κάποιους οι αριθμοί αυτοί που καταγράφηκαν από την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία μπορεί να μη δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος και μπορεί να είναι έτσι. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι ένα καμπανάκι για τα δικαιώματα και τις διακρίσεις στην εργασία. Και ειδικά για τους μετανάστες.

Αν η Ευρώπη θέλει να προχωρήσει περαιτέρω μετά και από την καταστροφική εισβολή της Ρωσίας που όχι μόνο παραβίασε με βάναυσο τρόπο την ύπαρξη ενός ανεξάρτητου κράτους όπως η Ουκρανία, αλλά έδειξε σε ολόκληρη την Ευρώπη ποιο είναι το επόμενο σύνθημα, αν η ΕΕ επιθυμεί πραγματικά να αλλάξει τα ισχύοντα δεδομένα, οι διακρίσεις αυτές θα πρέπει να ελαχιστοποιηθούν αν όχι να μηδενιστούν.

Σε αντίθετη περίπτωση θα μιλάμε για μεγαλειώδη νίκη της ακροδεξιάς που ενδύεται καταλλήλως τον μανδύα του εθνικού δικαίου μέσα από πραγματικά εμετικές απόψεις πολιτών στα κοινωνικά δίκτυα αλλά και τον θρίαμβο του νεοσυντηρητισμού σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικο-οικονομικής ζωής.
Τα στοιχεία λοιπόν της Eurostat δείχνουν ότι το 2021, 5,2 εκατομμύρια γυναίκες και 3,6 εκατομμύρια άνδρες ηλικίας 15-74 ετών στην ΕΕ ανέφεραν ότι αισθάνονται πως υφίστανται διακρίσεις στην εργασία τους.

Η διαφορά μεταξύ αυτών των δύο αριθμών οφείλεται κυρίως στη διαφορά στον αριθμό εκείνων που ανέφεραν ότι αισθάνονται ότι υφίστανται διακρίσεις λόγω φύλου: 0,2 εκατομμύρια άνδρες έναντι 1,6 εκατομμυρίων γυναικών.
Τα αποτελέσματα από την ενότητα της έρευνας εργατικού δυναμικού (EU-LFS) που εφαρμόστηκε το 2021, δείχνουν ότι το ποσοστό των εργαζομένων που ανέφεραν διακρίσεις στην εργασία ποικίλλει ανάλογα με τη χώρα γέννησης.

Στην ΕΕ, τα υψηλότερα ποσοστά τόσο για τους άνδρες (7,7%) όσο και για τις γυναίκες (8,8%) που αισθάνονται ότι υφίστανται διακρίσεις στην εργασία καταγράφηκαν μεταξύ των ατόμων που γεννήθηκαν σε χώρα εκτός ΕΕ, ακολουθούμενα από τα άτομα που γεννήθηκαν σε άλλη χώρα της ΕΕ (5,4% για τους άνδρες και 7,5% για τις γυναίκες).
Αντίθετα, τα ποσοστά των εργαζομένων που γεννήθηκαν στη χώρα αναφοράς και αισθάνονται διακρίσεις στην εργασία, ήταν πολύ χαμηλότερα: 3,2% για τους άνδρες και 5,8% για τις γυναίκες.

Σε απόλυτους αριθμούς, αυτό σημαίνει ότι 618.200 άνδρες και 564.600 γυναίκες που γεννήθηκαν σε χώρα εκτός ΕΕ και 193. 500 άνδρες και 256.200 γυναίκες που γεννήθηκαν σε άλλη χώρα της ΕΕ, ανέφεραν πως αισθάνονται ότι υφίστανται διακρίσεις στην εργασία τους.
Οι πληροφορίες αυτές προέρχονται από στοιχεία σχετικά με την κατάσταση στην αγορά εργασίας των μεταναστών και των άμεσων απογόνων τους που δημοσίευσε πριν από λίγες ημέρες η Eurostat.

Και έπεται συνέχεια από τη στιγμή που και τα εργασιακά προβλήματα δεν παύουν και οι πολιτικές στα εργασιακά αυστηροποιούνται.
Σε κάθε περίπτωση δεν μένει παρά να δούμε αν και κατά πόσον τα ποσοστά αυτά θα αυξηθούν ή για τον έναν ή τον άλλο λόγο εκτοξευτούν.