Μέχρι τέλος του χρόνου τα αποτελέσματα της καταγραφής των υπεραιωνόβιων ελιών
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΚΕ 542 ΦΟΡΕΣ
Μέχρι το τέλος του χρόνου θα δοθούν τα τελικά αποτελέσματα της έρευνας που διεξήγαγε από το 2021 η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου για την καταγραφή των υπεραιωνόβιων ελαιόδεντρων στα νησιά μας με σκοπό την προστασία και την ανάδειξή τους ως στοιχείο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Τα πρώτα αποτελέσματά της σε ό,τι αφορά την περιοχή μας παρουσιάστηκαν πριν ένα μήνα στο πλαίσιο συνέντευξης τύπου, παρουσία του εντεταλμένου περιφερειακού συμβούλου Αγροτικής Οικονομίας Φιλήμονα Ζαννετίδη και του γενικού διευθυντή Γιάννη Πουλή, από τον γεωπόνο της Διεύθυνσης Σάββα Μαστόρου.
Ήδη έχει δοθεί εντολή στις αρμόδιες υπηρεσίες να προχωρήσουν στο επόμενο στάδιο που είναι η διευθέτηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος ώστε να ξέρουμε πού ανήκουν αυτά τα ελαιόδεντρα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συναίνεση για να προχωρήσουμε στο επόμενο στάδιο που θα είναι η προστασία τους με την αναγκαία περίφραξη και η αποτύπωση πληροφοριών που θα υπάρχουν σε ειδικές πινακίδες, καθώς και η σήμανση στους τουριστικούς χάρτες της περιοχής μας.
Η υπηρεσία ίσως να προχωρήσει άμεσα και σε μία πρόχειρη σήμανση των δέντρων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την ηλικία τους προκειμένου να συμβάλει στην προσπάθεια της προστασίας τους, ειδικά τώρα το χειμώνα, ώστε να μην μετατραπούν σε καυσόξυλα.
Σύμφωνα με την έρευνα παρατηρήθηκε ότι τα μεγαλύτερα σε ηλικία ελαιόδεντρα βρέθηκαν κοντά σε θρησκευτικούς χώρους λατρείας – εκκλησίες – μονές (Καλυθιές, Σιάννα, Ασκληπειό, Θεολόγος), σε κάποιους παλιούς – αρχαίους οικισμούς (Σιάννα, Ασκληπειό) και σε όχθες ποταμών (Βάτι, Ασκληπειό)
Η έρευνα έφερε στο φως σημαντικά ευρήματα σε ό,τι αφορά τα υπεραιωνόβια ελαιόδεντρα στο νησί μας, και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις είναι άκρως ενδιαφέροντα τα αποτελέσματα, όπως για παράδειγμα στο Βάτι όπου εντοπίστηκαν αρκετά σημαντικά ελαιόδεντρα η ηλικία των οποίων εκτιμάται ότι είναι άνω των 700 ετών, ενώ στο Ασκληπειό εκκρεμεί να επιβεβαιωθεί, η ηλικία συγκεκριμένου δέντρου, η οποία αν επιβεβαιωθεί εκτιμάται σε άνω των 2.500 ετών.
Αρχικά ο αριθμός των ελαιοδέντρων που δηλώθηκε ήταν πάνω από 500 ενώ έγινε εκτίμηση σε 166 από τα οποία τα 71 ελαιόδεντρα φαίνεται να έχουν σημασία με ηλικία πάνω από 400 έτη.
Από τα 71 τα 9 είναι ιδιαίτερα σημαντικά με ηλικία που ξεπερνάει τα 800 έτη, ενώ μια περίπτωση από τις 9 (αυτή στο Ασκληπειό) ενδεχομένως να αφορά ελαιόδεντρο άνω των 2.000 για το οποίο απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση.
Το ελαιόδεντρο έχει την ιδιότητα να επιβιώνει για πολλές εκατοντάδες έτη ακόμα και χιλιετίες, παραμένοντας πολλές φορές παραγωγικό.
Αυτό συμβαίνει λόγω της αργής ανάπτυξης του δέντρου που για λόγους προστασίας του από τα θερμά και ξηρά καλοκαίρια της Μεσογείου, έχει προσαρμοστεί στο να μειώνει το ρυθμό φωτοσύνθεσής του.
Επίσης έχει την ιδιαιτερότητα έκφυσης πολλών παραφυάδων που τροφοδοτούν το ριζικό σύστημα σε περίπτωση που το δέντρο αντιμετωπίζει προβλήματα. Υπάρχει σημαντική δυσκολία στην ακριβή διαπίστωση της ηλικίας ενός ελαιοδέντρου με σύγχρονες μεθόδους όπως είναι ο ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα -14.
Αυτό ισχύει καθώς το κέντρο του κορμού της ελιάς δεν διατηρείται ακέραιο. Άρα, αυτή η μέθοδος δεν μπορεί να είναι αξιόπιστη.
Η μέθοδος εκτίμησης της ηλικίας των δέντρων με μέτρηση των αυξητικών δακτυλίων του δέντρου, είναι αρκετά αξιόπιστη.
Όμως επίσης στα υπεραιωνόβια ελαιόδεντρα είναι δύσκολη η εφαρμογή της καθώς υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθεί ζημιά, αλλά και γιατί το κέντρο του κορμού της ελιάς είναι κούφιο.
Η δυσκολία στην εκτίμηση της ηλικίας των ελαιοδέντρων οδήγησε σε ανάπτυξη διάφορων μαθηματικών τύπων που βασίζονται στην ακτίνα του δέντρου και στην απόσταση μεταξύ των δακτυλίων ανάπτυξης.
Είναι μια μέθοδος που μπορεί να εκτιμήσει την ηλικία με αρκετό σφάλμα, ωστόσο μας δίνει μια τάξη μεγέθους.
Στα Δωδεκάνησα εκδήλωσαν ενδιαφέρον μετά από κάλεσμα της περιφέρειας, 45 πολίτες, πολλοί από αυτούς δεν ήταν ιδιοκτήτες αλλά από ευαισθησία και ενδιαφέρον δήλωσαν ελαιόδεντρα που γνωρίζουν.
Σημειώνεται ότι αυτή η διαδικασία δεν έχει σταματήσει και όσοι συμπατριώτες μας ειδικά τώρα που ξεκινά το λιομάζωμα εντοπίσουν δέντρα μεγάλης ηλικίας, μπορούν να ενημερώνουν την αρμόδια Διεύθυνση της περιφέρειας στα Δωδεκάνησα.
Ακολουθήστε τη Ροδιακή στο Google News
