Ελένη Τομάζου: Η κορυφαία Ροδίτισσα ερευνήτρια που ανοίγει δρόμους με την ομάδα της κατά του παιδικού καρκίνου

Rodiaki NewsRoom

Επιχορήγηση ύψους 2 εκατομμυρίων ευρώ από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERαπέσπασε επάξια η Δρ Ελένη Τομάζου, με καταγωγή από τη Σορωνή της Ρόδου, η οποία εργάζεται ως επικεφαλής ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο των Παιδιών Αγίας Άννας (CCRI).

Με τη χρηματοδότηση αυτή, η Δρ Τομάζου επιδιώκει να μελετήσει στο εργαστήριό της το σάρκωμα Ewing, ένα είδος καρκίνου που εντοπίζεται σε παιδικά οστά.
Πρόκειται για μια προσπάθεια που έχει γίνει ξανά στο παρελθόν χωρίς επιτυχία, η οποία όμως αν πετύχει θα αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα προς την εξεύρεση θεραπείας για αυτή την επιθετική ασθένεια.

«Ένα από τα εμπόδια προς την καθιέρωση νέων θεραπειών είναι ότι δεν καταλαβαίνουμε τον όγκο», δηλώνει η κα. Τομάζου. «Γι’ αυτό και ακολουθούμε μια προσέγγιση «χτίστε το, για να το καταλάβετε» για να μοντελοποιήσουμε αυτόν τον παιδικό καρκίνο, για να τον κατανοήσουμε και – το πιο σημαντικό – για να τον καταστήσουμε προσβάσιμο για δοκιμές φαρμάκων» αναφέρει η κα. Τομάζου και συνεχίζει εξηγώντας :

«Ακόμα κι αν έχουμε μια ιδέα για μια νέα θεραπεία, δεν έχουμε αξιόπιστα μοντέλα για να τη δοκιμάσουμε. Οι κυτταρικές γραμμές δεν είναι αρκετά αντιπροσωπευτικές για αυτόν τον όγκο. Υπάρχει πολύς ενθουσιασμός σχετικά με τα μοντέλα ξενομοσχευμάτων που προέρχονται από ασθενείς και τα οργανοειδή, αλλά ακόμα και εδώ χάνουμε πολλές πληροφορίες για το πώς έχει αναπτυχθεί ο όγκος».

«Συνταγή» για το μοντέλο του όγκου
Για να δημιουργήσει αξιόπιστα μοντέλα του σαρκώματος Ewing, η κα. Τομάζου θα χρησιμοποιήσει την επιστημονική της υπόθεση για την ανάπτυξη του όγκου ως «συνταγή»:

Σε αντίθεση με τους καρκίνους ενηλίκων που αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου, οι παιδικοί όγκοι φαίνεται να υπερισχύουν της αντικαρκινικής άμυνας του σώματος σε ένα μόνο βήμα, με την αναδιάταξη του γονιδιώματος.

«Το σάρκωμα Ewing φαίνεται να εμφανίζεται όταν μια συγκεκριμένη παρεκκλίνουσα πρωτεΐνη εκφράζεται σε κύτταρα με επιτρεπτή κατάσταση για μετασχηματισμό και στο σωστό μικροπεριβάλλον», δηλώνει η κα. Τομάζου.

Για να προσομοιώσει αυτή τη διαδικασία, η επιστήμονας διαφοροποιεί τα ανθρώπινα πολυδύναμα βλαστοκύτταρα σε πολλά διαφορετικά αναπτυξιακά στάδια, προτού προκαλέσει την έκφραση της παρεκκλίνουσας πρωτεΐνης που είναι τυπική για το σάρκωμα Ewing (που ονομάζεται EWS-FLI1 πρωτεΐνη σύντηξης) σε αυτά τα κύτταρα.

«Αυτό δημιουργεί πολυάριθμα πιθανά κύτταρα προέλευσης όγκου και χρησιμεύει ως βάση για το μοντέλο μας, όπου επικεντρωνόμαστε σε τρία μπλοκ: (1) την κατασκευή των καρκινικών κυττάρων, (2) το μικροπεριβάλλον τους και (3) το in vivo τους πλαίσιο.

Μακριά από την προσέγγιση δοκιμής και λάθους που έχει χρησιμοποιηθεί συχνά για την κατασκευή μοντέλων στο παρελθόν, η τεχνολογία αιχμής, όπως η μηχανική βλαστοκυττάρων ή ο έλεγχος CRISPR μάς επιτρέπει να αναπτύξουμε αυτά τα μοντέλα με συστηματικό και βιολογικά ερμηνεύσιμο τρόπο», λέει η Δρ, Τομάζου.

«Ακολουθούμε αυτή την αμερόληπτη, ολοκληρωμένη προσέγγιση, προσπαθώντας να δημιουργήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους τύπους κυττάρων και στη συνέχεια να δούμε αν έχουμε μοντέλα με χαρακτηριστικά όγκου σαρκώματος Ewing».

Μια επιχορήγηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας παρέχει όλους τους απαραίτητους πόρους για τη διεξαγωγή ενός εξαιρετικά καινοτόμου ερευνητικού σχεδίου. Εάν λειτουργήσει, θα τονώσει πραγματικά την αναζήτηση νέων θεραπειών σε αυτή την καταστροφική ασθένεια», επισημαίνει η κα. Τομάζου.

Σημειώνεται πως η επιστημονική της ιδέα επικράτησε σε μια πολύ ανταγωνιστική διαδικασία επιλογής με μοναδικό κριτήριο την αριστεία τόσο του ερευνητικού έργου όσο και του κύριου ερευνητή του.

«Είμαστε πολύ περήφανοι που η Ελένη Τομάζου επιλέχθηκε μέσα από 2.222 αιτούντες», λέει ο καθηγητής Kaan Boztug, MD, Επιστημονικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας για τον Καρκίνο των Παιδιών Αγίας Άννας. «Διεξάγει την έρευνά της στο ινστιτούτο μας από το 2012 και αυτή η επιχορήγηση δείχνει ότι η σκληρή δουλειά αποδίδει».

«Είμαι ακόμα συγκλονισμένη που πήρα αυτή την επιχορήγηση», λέει η κα. Τομάζου και ενθαρρύνει κι άλλους ερευνητές να ακολουθήσουν τα όνειρά τους όπως εκείνη. «Αν έχετε μια υπέροχη ιδέα, μείνετε σε αυτήν και προσπαθήστε να την πραγματοποιήσετε» αναφέρει χαρακτηριστικά η ίδια.