Εντυπωσιακή η εκδήλωση του «Ποκινήματος» των σφουγγαράδων στην Κάλυμνο

Rodiaki NewsRoom

Παράδοση, ιστορία, αναμνήσεις, συγκινητικές στιγμές

Άκρως ενδιαφέρουσα, γεμάτη παράδοση, ιστορία και αναμνήσεις, ενώ δεν έλειψαν και οι συγκινητικές στιγμές, η εκδήλωση αναβίωσης-αναπαράστασης του «Ποκινήματος» των σφουγγαράδων της Καλύμνου, που πραγματοποιήθηκε προχθές Τετάρτη 2 Αυγούστου 2023, για να θυμηθούν οι παλιοί που τα βίωσαν και να τα γνωρίσουν οι νέοι, που καλούνται με σεβασμό στην Ιστορία και την Παράδοση, αλλά και στη διατήρηση της ταυτότητας του νησιού, να τα προστατέψουν και να τα συνεχίσουν.

Κάτοικοι της Καλύμνου, επισκέπτες του νησιού, μικροί και μεγάλοι, κατέκλυσαν τον χώρο μπροστά από το Ναυτικό Μουσείο, μεταξύ Επαρχείου και Δημαρχείου. Ο μεγάλος αριθμός καρεκλών που τοποθετήθηκε δεν ήταν αρκετός για να καλύψει όλο τον κόσμο που παρευρέθηκε.

Η προσέλευσή του ήταν συνεχής καθ’ όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης και αρκετός ο κόσμος που όρθιος την παρακολούθησε, από την προκυμαία και τον χώρο που είχε οριοθετηθεί.

Παρών ο Μητροπολίτης κ.κ. Παΐσιος, οι Τοπικές Αρχές της Καλύμνου και ο βουλευτής Δωδεκανήσου της ΝΔ Μάνος Κόνσολας. Μία πολύ καλά οργανωμένη, συντονισμένη και δουλεμένη εκδήλωση και αξίζουν συγχαρητηρίων οι διοργανωτές και όσοι με οποιοδήποτε τρόπο συνέβαλαν στην επιτυχία της.

Στις 7.00 το απόγευμα, ξεκίνησε η εκδήλωση με το καλωσόρισμα, από το Γιάννη Νομικάριο, που είχε την ευθύνη της όλης παρουσίασης.

Ακολούθησαν σύντομοι χαιρετισμοί από τον δήμαρχο Δ.Διακομιχάλη και τον έπαρχο Μανώλη Μουσελλή.

Ο δήμαρχος τίμησε τον Γιάννη Χειλά, υπεύθυνο του Ναυτικού Μουσείου των Σφουγγαράδων και συγγραφέα του βραβευμένου έργου «Το έπος των Σφουγγαράδων της Καλύμνου».

Επίσης ο έπαρχος τίμησε την κόρη της αείμνηστης Φανερωμένης Χαλκιδιού-Σκυλλά που είχε γράψει και το βιβλίο «Ή σφουγγάρι ή τομάρι».

Ξεκινώντας το κύριο μέρος της εκδήλωσης, ο Γιάννης Νομικάριος έκανε μία 25λεπτη εξιστόρηση της περιόδου του Ποκινήματος.

Στη συνέχεια παρουσιάστηκε ένα 20λεπτο θεατρικό.

Ακολούθησε το ντύσιμο του δύτη.

Και ήλθε η συγκινητική ώρα του αγιασμού και της αναχώρηση του αχταρμά και του φευγιού.

Το επιβλητικό σφουγγαράδικο σκάφος, τύπου «αχταρμάς» με το όνομα «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΡΙΠΟΛΙΤΗΣ» που τα τελευταία χρόνια κοσμεί το λιμάνι της Καλύμνου με τη συνοδεία μικρών σκαφών που το αποχαιρετούν (λίγα λόγια για τον αχταρμά «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΡΙΠΟΛΙΤΗΣ», στο τέλος του δημοσιεύματος).

Η εκδήλωση συνεχίστηκε με χορούς από τα χορευτικά του Λυκείου Ελληνίδων Καλύμνου και με τραγούδια αφιερωμένα στους Σφουγγαράδες.

Η Καίτη Κουλλιά τραγούδησε το «Καλυμνιώτικο» (Τώρα που πας στην ξενιτειά) του Μάνου Χατζηδάκι. Στο πιάνο ο Νίκος Κούρος και σαξόφωνο ο Γιώργος Μπουφίδης).
Τιμήθηκαν ο λιμενάρχης Καλύμνου αντιπλοίαρχος ΛΣ Θεόφιλος Τσαγκάρης.

Επίσης τιμήθηκε η οικογένεια Σαρούκου (Τριπολίτη) ιδιοκτήτες του αχταρμά και την πλακέτα πήρε ο νεαρός Μιχάλης, γιος του Νικόλα Σαρούκου. Επίσης τιμήθηκε η Καίτη Κουλλιά.

Πριν ολοκληρωθεί η εκδήλωση ο Γιάννης Νομικάριος έκανε προσκλητήριο-αναφορά νεκρών σφουγγαράδων που έχασαν τη ζωή τους στα παράλια της βόρειας Αφρικής. Τέλος, παρουσίασε όλους τους συντελεστές και συμμετέχοντες στην εκδήλωση.

Λίγα λόγια για τον αχταρμά «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΡΙΠΟΛΙΤΗΣ»
Ένα πανέμορφο λευκό σκάφος, που θυμίζει στους παλαιοτέρους εκείνες τις καλές εποχές, τότε που τα σφουγγαράδικα σκάφη και το σφουγγάρι αποτελούσαν τον ακρογωνιαίο λίθο της τοπικής οικονομίας, ενώ κάνει κοινωνούς τους νεότερους στην παράδοση του νησιού.

Το σκάφος αυτό ναυπηγήθηκε στην Κάλυμνο στο καρνάγιο της οικογένειας Σαρούκου (γνωστοί ως Τριπολίτηδες) και είναι πιστό αντίγραφο αντίστοιχου σκάφους που είχε κατασκευαστεί το έτος 1938 και λειτουργούσε έως και το 1980.

Κοιτάζοντας το νέο αυτό αχταρμά μπορεί εύκολα να διαπιστώσεις ότι κατασκευάστηκε με πολύ μεράκι, στην εντέλεια και είναι προσεγμένο και στην παραμικρή του λεπτομέρεια.

Η επίσημη καθέλκυση και ο αγιασμός πραγματοποιήθηκαν, πριν 8 χρόνια, την Κυριακή 9 Αυγούστου 2015 στις 7.00 το απόγευμα στην προβλήτα μπροστά από το Λιμεναρχείο.

Κλείνοντας, να παραθέσουμε κάποια στοιχεία για το τι ήταν το σφουγγαράδικο σκάφος τύπου αχταρμάς.

H νέα μέθοδος σπογγαλιείας εκείνης της εποχής οδήγησε στην καθιέρωση ενός άλλου τύπου σκάφους που ανταποκρινόταν καλύτερα στις νέες απαιτήσεις.

Ο «αχταρμάς» ή «μηχανοκάικο» ήταν μία παραλλαγή του γνωστού τρεχαντηριού, προσαρμοσμένη στην καινούργια χρήση. Το ολικό μήκος του σκάφους ήταν συνήθως 9 με 10 μέτρα και το πλάτος του λίγο περισσότερο από τα 3 μέτρα του ολικού μήκους.

Ο «αχταρμάς» είχε έντονη σιμότητα (καμπυλότητα) στο κατάστρωμα, κατά μήκος και εγκάρσια στον άξονα συμμετρίας του, ώστε τα νερά που έπεφταν πάνω στο κατάστρωμα από τις φουρτουνιασμένες θάλασσες να φεύγουν από τα μπούνια στο παραπέτο του σκάφους.

Πριν την καθιέρωση της μηχανής εσωτερικής καύσης (γύρω στο 1920) ο «αχταρμάς» είχε ένα κατάρτι με μία παραλλαγή του πανιού σακολέβα.

Το σκάφος του «αχταρμά» ήταν αρκετά φαρδύ με «μάσκες» ώστε να διαθέτει αρκετό χώρο, αλλά και μεγάλη επιφάνεια καταστρώματος αναλογικά με το μέγεθός του. Στο αμπάρι θέση είχε η χειροκίνητη αεραντλία (μηχανή) που τροφοδοτούσε τους δύτες με αέρα και οι κουκέτες για την ξεκούραση των δυτών.

Στον «αχταρμά» δούλευαν συνήθως 12 με 24 άντρες, εκ των οποίων οι μισοί ήταν δύτες και οι υπόλοιποι πλήρωμα. Τα πιο γνωστά μέρη που χτιζόντουσαν «αχταρμάδες» ήταν η Σύμη, η Κάλυμνος, η Ύδρα και αργότερα ο Πειραιάς και το Πέραμα.

(Από το kalymnos-news.gr)