Κώστας Σκανδαλίδης: Ο «Άμλετ» που τίμησε τη Ρόδο και τον πολιτισμό της

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Κώστας Ε. Σκανδαλίδης

Ο «Άμλετ» είναι ένα έργο του παγκόσμιου δραματολογίου, το οποίο κλείνει μέσα του κάθε θεμελιώδες ερώτημα σχετικά με τη ζωή, την ύπαρξη, τον έρωτα, την εξουσία, την τέχνη, τον θάνατο.

Κι μένα, προσωπικά, όπως τον περισσότερο κόσμο, με συνάρπαζε πάντα. Κι όταν ο καλός μου φίλος μουσικοσυνθέτης Αντώνης Κυζούλης, πριν αρκετό καιρό, μου εκμυστηρεύτηκε πως ασχολείται με τον «Άμλετ» και πως επιθυμία του είναι να παρουσιάσει στο Ροδιακό κοινό τη μουσική του προσέγγιση στον μεγάλο Άγγλο ποιητή και θεατρικό συγγραφέα Ουίλιαμ Σαίξπηρ, κορυφαία μορφή της παγκόσμιας λογοτεχνίας, και πως με χρειάζεται για να του γράψω τους στίχους των τραγουδιών, είναι αλήθεια πως τα δικά μου συναισθήματα εκείνη τη στιγμή άρχισαν να συγκρούονται.

Από τη μια μεριά ο ενθουσιασμός για το τόλμημα του Αντώνη κι από την άλλη η σκέψη μου πως για να τολμήσω κάτι τέτοιο θα χρειασθώ θράσος πολύ και ίσως και ασέβεια απέναντι σε έναν γίγαντα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και του θεάτρου. Όμως ο Αντώνης ήταν επίμονος πως θα τα καταφέρω και πως το αποτέλεσμα θα δικαιώσει και τους δυο μας, κάτι για το οποίο αρμόδιο να κρίνει είναι το ίδιο το κοινό και ουδείς άλλος.

Έτσι, λοιπόν, ούτε λίγο ούτε πολύ, ξεκινήσαμε να εργαζόμαστε με τις πρώτες δυσκολίες παρούσες, όπως ήταν επόμενο, αφού εγώ ευθύς εξαρχής είχα έναν περιορισμό. Θα έπρεπε οι δικοί μου στίχοι να γραφτούν πάνω στη μουσική που ο Αντώνης είχε ήδη εμπνευστεί και συνθέσει, κι αυτό με περιόριζε αρκετά σε σχέση με τη δική μου στιχουργική έμπνευση.

Έπεσα με τα μούτρα στη μελέτη, ανακάλεσα ό,τι είχα διδαχθεί στο μάθημα της Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας σχετικά με τον Σαίξπηρ, πήρα στα χέρια μου την εξαιρετική μετάφραση του Ερρίκου Μπελιέ, οπλίστηκα με το απαραίτητο θράσος και τη δέουσα υπομονή και ρίχτηκα στα βαθιά και αχαρτογράφητα νερά του μεγάλου δραματουργού, αλλά και των συνθέσεων του φίλου Αντώνη.

Στην πορεία διαπιστώσαμε οι δυο μας, πως θα έπρεπε πέραν των στίχων να υπάρξουν και «συνδετήρια» κείμενα ανάμεσα στα τραγουδιστικά μέρη, τα οποία και θα βοηθούσαν τους ακροατές να προσεγγίσουν κι εκείνοι με τη σειρά τους όχι μόνο το έργο του μουσικοσυνθέτη, αλλά κι αυτό το ίδιο το έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ.

Το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας δύο ανθρώπων, ήταν να σταθεί στα πόδια του ένα μουσικό-αφηγηματικό έργο, το οποίο ασφαλώς και ζητούσε τους ανθρώπους που θα έπρεπε να το αναλάβουν και να το διεκπεραιώσουν στο φιλοθεάμον κοινό της Ρόδου. Κι αυτό, ασφαλώς, στηρίχθηκε πάνω στις γνώσεις και τις ικανότητες του Αντώνη Κυζούλη, με δεδομένη την εμπειρία από τα έργα του που στο μεταξύ είχαν παρουσιασθεί τα προηγούμενα χρόνια εδώ στη Ρόδο.

Πρώτος πολύτιμος συνεργάτης του Αντώνη η Άντζελα Σπανού, με την εξαιρετική πολυπληθή Δημοτική Χορωδία υπό τη διδασκαλία και τη διεύθυνσή της. Ύστερα η οκταμελής ορχήστρα με τους Τάσο Αναστασιάδη στο βιολί, Oksana Glushkova στο βιολοντσέλο, Μάνο Κατσάνο στο κόντρα μπάσο, Τάσο Νάνο στο γαλλικό κόρνο, Γιώργο Ξανθόπουλο στα κρουστά, Πάνο Παπαδημητρίου στο κλαρινέτο, Στάθη Σκανδαλίδη στην κλασική κιθάρα, Άντζελα Σπανού στο πιάνο. Κατόπιν οι δύο αφηγητές Ευάγγελος Σπάρταλης και Κωνσταντίνος Χαρτοφύλης, μέλος της θεατρικής ομάδας «Πράξις».

Και τέλος ο σπουδαίος Ελληνοολλανδός κόντρα τενόρος Σταμάτης (Ματίας) Παυλούς. Αλλά δεν ήταν μόνον η επιτυχημένη μουσική έμπνευση του Αντώνη πάνω στον «Άμλετ», όπως και η εξαιρετική επιλογή των εκτελεστών του έργου. Προσωπικά, πιστεύω, πως η ενορχήστρωσή του ήλθε με τη σειρά της να επισφραγίσει ό,τι είχε προηγηθεί όλο αυτό τον καιρό. Σκληρή δουλειά για όλους τους συντελεστές, που όμως είχε κατάληξη επιτυχή και ευτυχή.

Ένα εξαιρετικό και πολυπληθές κοινό γέμισε τις κερκίδες του Μεσαιωνικού Θεάτρου «Μελίνα Μερκούρη» τη βραδιά της 11ης Σεπτεμβρίου 2023, που απόλαυσε τον «Άμλετ» με την αρωγή όλων αυτών των ανθρώπων που τάχθηκαν να υπερασπίζονται τον πολιτισμό μας κατά τον καλύτερο τρόπο, αποτελώντας την ελπίδα του σήμερα και του αύριο εν μέσω μιας εποχής μίζερης και απαξιωμένης. Η στήριξη του δήμου μας στην προσπάθεια αυτή υπήρξε μία πραγματικότητα. Ο ΔΟΠΑΡ, η ΔΕΡΜΑΕ, στάθηκαν αρωγοί.

Ο Αντιδήμαρχος Τέρης Χατζηιωάννου στάθηκε στο πλευρό μας, ακόμα και με την παρουσία του στην εκδήλωση. Μία εκδήλωση που, θέλω να πιστεύω, πως έγραψε τη δική της ιστορία και άφησε το δακτυλικό της αποτύπωμα στα μουσικά και πολιτιστικά πράγματα του τόπου μας και δημιούργησε την ελπίδα πως μπορούμε να στηριζόμαστε στο ντόπιο δυναμικό, προκειμένου να υπάρχει και η «άλλη πλευρά του λόφου», μια ξεχωριστή και απαραίτητη ποιότητα στη ζωή των ανθρώπων που κατοικοεδρεύουν σε τούτον εδώ τον ευλογημένο τόπο. Και νομίζω, το δικαιούνται.

Προσωπικά, θέλω να ευχαριστήσω εκ βαθέων τον καλό μου φίλο Αντώνη Κυζούλη για την προτίμηση στο πρόσωπό μου, αλλά και γιατί μου μετέδωσε το δικό του «θράσος», προκειμένου να αποτολμήσω να πλησιάσω με τα κείμενα και τους στίχους μου τον μεγάλο Άγγλο δραματουργό.

Επίσης τον δικό μας κόντρα τενόρο Σταμάτη Παυλούς που έδωσε τον καλύτερό του εαυτό στην παρουσίαση του έργου, την Άντζελα Σπανού με την μοναδική Δημοτική χορωδία της, τους δύο εξαιρετικούς αφηγητές, αλλά και το πλήθος των ανώνυμων και επώνυμων ανθρώπων που μας τίμησαν με την ηχηρή παρουσία τους. Όλοι, μα όλοι, εργάστηκαν σκληρά και με αγάπη.

Και μία ευχή. Θέλω να πιστεύω πως αυτή η σπουδαία μουσική δουλειά του Αντώνη Κυζούλη, δεν πρέπει να μείνει εδώ. Πρέπει και να επαναληφθεί και κυρίως πρέπει να βγει εκτός ροδιακών συνόρων, και γιατί όχι και στο κλεινόν άστυ, την Αθήνα. Ειλικρινά -και το πιστεύω- δεν έχει να ζηλέψει τίποτα περισσότερο από τις αθηναϊκές παραστάσεις. Η ευθύνη ανήκει στους ταγούς του νησιού μας, τους βουλευτές μας, τον περιφερειάρχη, τον δήμαρχο, τους συλλόγους και τα σωματεία που υπηρετούν τον πολιτισμό μας. Ο πολιτισμός είναι υπόθεση όλων μας.