Ξεκινούν σύντομα τα έργα της αντιπλημμυρικής προστασίας

Βαρβάρα Μπογδάνου

Έχοντας μπει στο φθινόπωρο και λίγο πριν ξεκινήσουν οι έντονες βροχές του χειμώνα, οι υπηρεσίες βρίσκονται σε επιφυλακή για τη σύνταξη των απαραίτητων μελετών που αφορούν την αντιπλημμυρική προστασία των καμένων περιοχών και την εκτέλεση των απαιτούμενων έργων.

Μετά την επίσκεψη που πραγματοποίησε στην καμένη έκταση ο γενικός διευθυντής Δασών του υπ. Περιβάλλοντος Βαγγέλης Γκουντούφας από 8 έως 11 Αυγούστου μαζί με κλιμάκιο του υπουργείου, και με την παρουσία υπηρεσιακών παραγόντων και κατόπιν σύσκεψης με τον περιφερειάρχη ελήφθησαν σημαντικές αποφάσεις σχετικά με την δρομολόγηση των ενεργειών που θα ακολουθήσουν άμεσα για την αντιπλημμυρική θωράκιση της περιοχής.

Ειδικότερα,
Με την 424307/11-08-2023 Απόφαση της διευθύντριας Δασών Δωδεκανήσου με θέμα: Έγκριση απομάκρυνσης καμένων δένδρων από τα πρανή και εκατέρωθεν των Επαρχιακών και Εθνικών οδών νήσου Ρόδου, κατά την πυρκαγιά της 18-7-2023, χορηγήθηκε άδεια απομάκρυνσης της καμένης, επικίνδυνης για πτώση δασικής βλάστησης, που φύεται εκατέρωθεν και στα πρανή των δημοτικών, Επαρχιακών και Εθνικών οδών της νήσου Ρόδου, για λόγους δημοσίου συμφέροντος, ασφάλειας της κυκλοφορίας και απρόσκοπτης διέλευσης των οχημάτων εξαιτίας πτώσεων από θλάση ή εκρίζωση.

Με την 424307/11-08-2023 Απόφαση της Δ/ντριας Δασών Δωδεκανήσου με θέμα: Έγκριση απομάκρυνσης καμένων δένδρων από τα πρανή και εκατέρωθεν των Επαρχιακών και Εθνικών οδών νήσου Ρόδου, κατά την πυρκαγιά της 18-7-2023 χορηγήθηκε άδεια προς τις πληγείσες ξενοδοχειακές μονάδες για την υλοτομία του υπέργειου τμήματος των καμένων δασικών θάμνων και δένδρων με τη χρήση αλυσοπρίονων ή πριονιών χειρός και την απομάκρυνση των υπολειμμάτων τους, και φύονται στην ευρύτερη περιοχή «Κιοτάρι», για λόγους αισθητικής αποκατάστασης του τοπίου.

Με την υπ΄ αριθμ. 438284/22-08-2023 Απόφαση της διευθύντριας Δασών Δωδεκανήσου με θέμα: Έγκριση καθαρισμού και απομάκρυνσης καμένης δασικής βλάστησης εντός των υδατορεμάτων της νήσου Ρόδου, που κάηκαν από την πυρκαγιά της 18-7-2023 χορηγήθηκε άδεια για την υλοτομία των καμένων δασικών θάμνων και δένδρων και την απομάκρυνση των υπολειμμάτων τους, που φύονται εντός της κοίτης των υδατορεμάτων, που περιλαμβάνονται στην περίμετρο της πυρκαγιάς της 18-7-2023, για λόγους εξασφάλισης της διατήρησης της παροχετευτικής τους ικανότητας και την αποφυγή πλημμυρικών φαινομένων.

Με την ΥΠΡΝ/ΔΔΕΥ/ 85254/2673/16-08-2023 (ΑΔΑ ΨΥΒ04653Π8-96Ζ) Πράξη Ορισμού Αποκατάστασης - Αναδάσωσης του αν. προϊστάμενου Γενικής Δ/νσης Δασών & Δασικού Περιβάλλοντος σχετική Πράξη Ορισμού Αναδόχου αποκατάστασης – αναδάσωσης ορίστηκε η «Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου» ως Ανάδοχος Αποκατάστασης με σκοπό την εκπόνηση των απαιτούμενων μελετών αντιπλημμυρικής –αντιδιαβρωτικής προστασίας για τη συγκράτηση του εδάφους, τον περιορισμό της διάβρωσης και της επιφανειακής απορροής για τις καείσες δασικές εκτάσεις.

Με την υπ’ αριθμ. Οικ. ΥΠΕΝ/ΔΔΕΥ/84938/2663/17-08-2023(ΦΕΚ 5126Β΄) Υπουργική Απόφαση με θέμα «έναρξη κατασκευής αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών Ορεινών Υδρονομικών Έργων με τη διαδικασία του κατεπείγοντος» αποφασίστηκε η ανάθεση των αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων με την διαδικασία του κατεπείγοντος σε πολυμελείς δασικούς συνε¬ταιρισμούς επαγγελματιών υλοτόμων (ΔΑΣΕ).

Η Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου έχει χρηματοδοτήσει τη σύνταξη των απαραίτητων μελετών για την αντιπλημμυρική προστασία των καμένων περιοχών, συγκεκριμένα 6 μελέτες για άμεσα αντιδιαβρωτικά έργα και 5 μελέτες για αντιπλημμυρικά έργα επόμενης φάσης, καθώς και μία μελέτη αναδάσωσης, τις οποίες ανέλαβε συνολικά το μελετητικό γραφείο NERCO-Ν. ΧΛΥΚΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Α.Ε .Μ.

Ως χρόνος ολοκλήρωσης των αντιδιαβρωτικών μελετών και της μελέτης αναδάσωσης έχει οριστεί η 10η Οκτωβρίου.

Ήδη έχουν κατατεθεί οι πρώτες μελέτες στη Δ/νση Δασών Δωδεκανήσου που αφορούν αντιδιαβρωτικά έργα (κορμοδέματα – κορμοφράγματα ) εντός 6 λεκανών απορροής της καμένης έκτασης εκτιμώμενου συνολικού προϋπολογισμού άνω των 5.000.000 ευρώ.

Όσον αφορά τις μελέτες για κατασκευές φραγμάτων βάρους αυτές θα υποβληθούν σε επόμενη φάση λόγω των υψηλότερων προδιαγραφών απαιτήσεων.

Ως χρόνος υλοποίησης των αντιδιαβρωτικών έργων εφόσον εξασφαλισθεί η απαραίτητη χρηματοδότηση εκτιμάται το τρίμηνο από Νοέμβριο 2023 έως Ιανουάριο 2024.

Με την άμεση κατασκευή των έργων από τη Δασική Υπηρεσία επιδιώκεται η συγκράτηση του εδάφους και των σπόρων των δασοπονικών ειδών στις λεκάνες απορροής των χειμάρρων και η εξασφάλιση της φυσικής αναγέννησης, η αποφυγή διαβρωτικών φαινομένων με στόχο να αποφευχθεί η εμφάνιση έντονων πλημμυρικών φαινομένων λόγω βροχοπτώσεων του χειμώνα, οι οποίες σε αντίθετη περίπτωση και θα δημιουργήσουν άκρως επικίνδυνες επιπτώσεις στους οικισμούς, στους οδικούς άξονες και γενικά στα έργα υποδομής, τις εγκαταστάσεις και τις γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες.

Η υλοποίηση των έργων αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για την Υπηρεσία και είναι υψίστης σημασίας καθώς με τη χρήση της καμένης βιομάζας θα κατασκευαστούν μικρά τεχνικά έργα στις πλαγιές και τα ρέματα των ορεινών όγκων, εκεί δηλαδή όπου αρχίζουν τα χειμαρρικά φαινόμενα και μεγαλώνοντας προς τα κατάντη δημιουργούν προβλήματα πλημμυρών και κατολισθήσεων.

Με την κατασκευή των έργων επιτυγχάνεται:
- Η προστασία της καμένης έκτασης από περαιτέρω υποβάθμιση του οικοσυστήματος.

- Η αποφυγή ή και ο περιορισμός της παράσυρσης του αποτεφρωμένου οργανικού υλικού.

- Ο περιορισμός και η μη μεταφορά και εναπόθεση στερεών υλικών στα κατάντη κοντά στους οικισμούς.

- Η μείωση ή και η αποτροπή των χειμαρρικών φαινομένων.

- Η μείωση ή και η αποτροπή του φαινομένου των καταπτώσεων και των κατολισθήσεων.

- Ο περιορισμός και η μείωση της πιθανότητας σχηματισμού πλημμυρών που θα προκαλέσουν ανυπολόγιστες και ίσως μη αναστρέψιμες ζημιές.

- Η δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών αποκατάστασης της βλάστησης με ταυτόχρονη συγκράτηση του εδάφους και των σπόρων.

- Η δημιουργία αίσθησης ασφάλειας των κατοίκων των πληγεισών περιοχών.

- Η αύξηση της ποσότητας του διηθούμενου του εδάφους, δηλαδή του διηθημένου νερού και η μείωση της επιφανειακής απορροής και της ταχύτητας ροής προς τα κατάντη.

- Η μελλοντική αντιπυρική προστασία της περιοχής.

Άμεσα ο συνδυασμός όλων των έργων θα συντελέσει στη μείωση της επιφανειακής διάβρωσης με τη συγκράτηση όσο το δυνατόν περισσότερου όγκου νερού των φθινοπωρινών και χειμωνιάτικων βροχοπτώσεων στον ορεινό όγκο των λεκανών απορροής των δασικών εκτάσεων που κάηκε με κύριο στόχο τον περιορισμό ή ακόμα και τον μηδενισμό των πλημμυρικών αιχμών που οπωσδήποτε θα είναι αυξημένες μετά λόγω της καταστροφής της βλάστησης.

Η συνδυασμένη λειτουργικότητα αυτών των έργων εκτιμάται ότι είναι εκείνη που θα συντελέσει στη μείωση όλων των καταστρεπτικών φαινομένων αποτρέποντας την ανεξέλεγκτη επιφανειακή απορροή των όμβριων υδάτων.