Δημήτρης Προκοπίου: Ρύπανση της Μεσογείου Θάλασσας

Rodiaki NewsRoom

Του
Δημήτρη Προκοπίου

Η Μεσόγειος είναι γνωστή από τα αρχαία χρόνια ως η μεγάλη κλειστή θάλασσα -περίκλειστη σχεδόν- που βρίσκεται ανάμεσα σε τρεις ηπείρους: την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Οι πρώτοι θαλάσσιοι πολιτισμοί, οι Φοίνικες, οι Αιγύπτιοι, οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι άκμασαν στη Μεσόγειο. Καθιστώντας τη Μεσόγειο «ρωμαϊκή λίμνη», οι Ρωμαίοι δίνουν μεγάλη ώθηση στο εμπόριο.

Η έκτασή της είναι 2.505.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Το νερό ανανεώνεται κάθε 180 χρόνια. Στα δυτικά συνδέεται με τον Ατλαντικό Ωκεανό, δια του πορθμού του Γιβραλτάρ, στα ανατολικά με την Ερυθρά θάλασσα, δια της διώρυγας του Σουέζ και με τη Θάλασσα του Μαρμαρά, δια των στενών του Ελλησπόντου. Είναι λόγω της θέσης της κλειστή θάλασσα με μόνο δύο εξόδους στις ακτές της, το Σουέζ και το Γιβραλτάρ. Κυριώς έχει γενικά ήπιο κλίμα, το οποίο ονομάζεται Μεσογειακό κλίμα.

Οι Αφρικανικές ακτές, η Κύπρος, ο Λίβανος, η Παλαιστίνη και το Ισραήλ έχουν θερμότερο κλίμα. Το κλίμα γενικότερα της είναι μεσογειακό, ένα ήπιο κλίμα με ήπιους, υγρούς χειμώνες αλλά και ζεστά, ξηρά καλοκαίρια με μία σχετική νηνεμία. Σημαντικοί άνεμοι είναι τα μελτέμια, ο σιρόκος, ο μιστράλ (μαΐστρος ή τραμουντάνα), ο λεβάντες και ο γαρμπής. Η ροή του νερού είναι αριστερόστροφη και ακολουθεί τους ανέμους.

Αναφορικά με το θαλάσσιο περιβάλλον, υπολογίζεται ότι υπάρχουν 17.000 είδη, ενώ αναφέρεται ότι δεν θα ανακαλυφθούν ποτέ είδη, που ζουν στα βαθύτερα νερά, διότι μέχρι τότε θα έχουν εξαφανιστεί.

Η πανίδα της είναι σημαντική, καθώς αθροίζονται σε 25.000 είδη τα ζώα που βιώνουν στη λεκάνη της. Ενώ τα περισσότερα από αυτά είναι ενδημικά. Στην Ανατολική Μεσόγειο τα Δέλτα των ποταμών Νείλου και Έβρου, αποτελούν πλούσια οικοσυστήματα, τα οποία επισκέπτονται. Το βαθύτερο σημείο της είναι το φρέαρ των Οινουσσών που βρίσκεται νοτιοδυτικά της Πύλου με βάθος 5.629 μέτρα.

Η Μεσόγειος είναι σύμφωνα με στοιχεία από τις πιο έντονα μολυσμένες θάλασσες της Γης, το νερό της ανανεώνεται μέσω Γιβραλτάρ, κάθε 180 χρόνια, συνεπώς παραμένουν οι ρύποι και πολλοί απ’ αυτούς κάθονται στο ν πυθμένα της.
Αυτό συμβαίνει γιατί πολλά πλοία ρίχνουν πετρελαιοειδή απόβλητα- σεντινόνερα στην θάλασσα με αποτέλεσμα να γίνουν πίσσα και να τη μολύνουν.

Μία από τις κυριότερες αιτίες ρύπανσης είναι επίσης τα ανεπαρκώς επεξεργασμένα αστικά λύματα, τα οποία μέσα από αγωγούς μεταφοράς αποβλήτων, ρεμάτων, ποταμών και άλλων διόδων καταλήγουν στη θάλασσα. Ακόμη και σήμερα πολλά ελληνικά νησιά δεν έχουν μονάδες επεξεργασίας λυμάτων.

Επιπρόσθετα, η Μεσόγειος Θάλασσα αποτελεί κόμβο διεθνών θαλάσσιων μεταφορών, συγκεντρώνοντας το 20% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου και το 10% των φορτηγών πλοίων για τη μεταφορά εμπορευμάτων. Η ρύπανση με απορρίμματα προέρχεται κυρίως από την Τουρκία και την Ισπανία, και σε δεύτερη φάση, από την Ιταλία, την Αίγυπτο, τη Γαλλία και την Ελλάδα, με τη διαχείριση των απορριμμάτων τουριστών που είναι ελλιπής.

Η κατάσταση αυτή σχετίζεται με την την ετήσια αύξηση κατά 40% των απορριμμάτων που καταλήγουν στη Μεσόγειο Θάλασσα. Φυτοφάρμακα και λιπάσματα καταλήγουν στη Μεσόγειο, όπως και βιομηχανικά απόβλητα. Η χλωρίδα και η πανίδα της Μεσογείου Θάλασσας είναι πλούσια σε ψάρια και θηλαστικά.

Απειλείται από την κλιματική αλλαγή, την υπεραλίευση, τους τεράστιους αριθμούς τουριστών που επισκέπτονται τη Μεσόγειο κάθε χρόνο αλλά και από τη ρύπανση πετρελαίοειδών, χημικών ουσιών, λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων και πλαστικών από τις ακτές.