Κυριάκος Μιχ. Χονδρός: Η Ρόδος στην ιταλική κατοχή

Rodiaki NewsRoom

Άνθρωποι, γεγονότα, εποχές. Με ιδιαίτερη αναφορά στα σωματεία

Γράφει ο
Κυριάκος Μιχ. Χονδρός
chondros.kyr@gmail.com

Βρισκόμαστε στα 1927.
Η κατοχή οδηγεί τους κατοίκους σε οικονομική εξαθλίωση. Όμως υπάρχουν κάποια σημαντικά στηρίγματα της κοινωνίας κι αυτά είναι είναι η Εκκλησία, η Τοπική Αυτοδιοίκηση και ορισμένα σωματεία όπως η Εργάνη Αθηνά, το φιλόπτωχο, ο Διαγόρας. Η ίδια η κοινωνία με μικρές και μεγάλες δωρεές με χρηματικά ποσά.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ: Κάτοικοι της πόλης με κάθε ευκαιρία όπως θρησκευτικές και ονομαστικές γιορτές ή επετείους ενισχύουν την Μητρόπολη Ρόδου, την Παιδεία και τις άπορες οικογένειες.

Στη Σύμη υφίσταται η Φιλόπτωχη Αδελφότητα.

Απεβίωσε η Αλεξάνδρα Θωμαΐδου, το γένος Π. Γενηδουνιά.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ: Στο κατάστημα Κώστα Κωσταρίδη πωλούνται γεωργικά εργαλεία «υννία, πτυάρια, αξίνες, τσάπε» κλπ.

Ο Κων. Πανάγος πουλά φωνόγραφους και πλάκες και ο Σάββας Πανάγος κονσέρβες, σαλάμια, τυριά Ηπείρου και Αλβανίας.

Στο Ασκληπειό, στο κατάστημα υφασμάτων και αποικιακών του Ιωάννη Παπαβασιλείου, πωλούνται «άλευρα, σίτος, κρίθη, αραβόσιτος, βούτυρα και παντός είδους αποικιακά».

Με κυβερνητικό διάταγμα διευκολύνεται η καλλιέργεια του καπνού.

ΓΕΩΡΓΙΑ: Γράφει η «Ροδιακή» «πληροφορούμεθα ότι εις την περιοχήν μεταξύ των χωρίων Αφάντου, Αρχαγγέλου και Ψίνθου ενέσκυψαν σμήνη ακρίδων εις βαθμόν ώστε να απειλείται σοβαρός η παραγωγή.

Οι Ιταλοί, στο περί δασών διάταγμα πρόσθεσαν και άλλες διατάξεις που αφορούν τη καύση θάμνων και χόρτων, την κοπή δέντρων και την αγροτική καλλιέργεια.

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ: Το σωματείο του Διαγόρα συνεχίζει να στηρίζει την τοπική κοινωνία, παρουσιάζοντας μουσικές και θεατρικές παραστάσεις. Κι ακόμα να διατηρεί ήθη και έθιμα. Το ιστορικό αυτό σωματείο εγκαινιάζει νέα λέσχη στη συνοικία Μητρόπολη, στην οικία του φαρμακοποιού Δημήτρη Παρασσού.

Στον κινηματογράφο «Όριανς» δόθηκε συναυλία ελλήνων καλλιτεχνών.

Κυκλοφορούν περιοδικά όπως το «Μόδα και Τέχνη».

Η εφημ. «Μεσατζέρο» προτείνει την ίδρυση θεάτρου με αφορμή τις πολλές συναυλίες που γίνονται. ‘Ένας άλλος Ιταλός, ο Βίκτωρ Μαγκούζο παραδίδει μαθήματα ξένων γλωσσών στο Νιοχώρι.

Οι χοροί που επικρατούν είναι τσάρλεστον, φοξ, τροτ, ταγκό και ουέν στέπ.

Ο γυμναστικός σύλλογος Διαγόρας, πραγματοποίησε στην αίθουσα της λέσχης του στη συνοικία μητρόπολη και στην οικία Μιχαήλ Σπόργιτα, αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου διοικητικού συμβουλίου.

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ: Κυκλοφορούν ελληνικά βιβλία με περιεχόμενο μελετών όπως π.χ. του Κ.Π.Καφάβη, Κωστή Παλαμά, Βουτυρά κ.ά. Ποιητής με το ψευδώνυμο Κυπάρισσος γράφει διάφορα ποιήματα.

Ο Δημ. Αναστασιάδης γυμνασιάρχης του Βενετοκλείου έδωσε διάλεξη με θέμα «περί της εξελίξεως της γυναικός κατά τους αρχαίους κόσμους».

Στο Πορτ Σάιδ, κυκλοφορεί η ελληνόφωνη εφημερίδα Νέα Ηχώ.

Ο γιατρός Γ. Παπαγεωργίου αρθρογραφεί στην εφημ. Ροδιακή. ένα από τα άρθρα του γιατρού, διδάκτορα του Πανεπιστημίου Παρισίων, είναι ‘Το προ του γάμου ιατρικόν πιστοποιητικόν».

Αρχαιρεσίες διενήργησε το σωματείο «Εργάνη Αθηνά».

ΙΑΤΡΙΚΑ- ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ:
Ιδρύθηκε στη Ρόδο ειδικό θεραπευτήριο μεταδοτικών αφροδισιακών νοσημάτων, την διεύθυνση του οποίου ανέλαβε ο «εσχάτως αφιχθής εις την πόλιν μας ειδικόν εγνωσμένης πείρας και ικανότατος ιατρός Βάσος Βεργής».

Στη Σύμη λειτουργεί οδοντιατρική κλινική του Γαληνού Φανουράκη.

Ο γιατρός Π.Α.Παντελίδης γράφει στη εφημ. «Ροδιακή» για το αρχαίο ναό του Ποσειδώνα στη Νίσυρο.

Ο Ιταλός Έλβιο Σπάνο Κοντίνη, αντιπροσωπεύει και πουλά φάρμακα.

Ο φέρελπις ιατρός Λάζαρος Τηλιακός, από τις αρχές Απριλίου εγκαταστάθηκε στην πόλη της Ρόδου εξασκώντας το επάγγελμά του.

ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙOIΚΗΣIΣ: Στον Αρχάγγελο δήμαρχοι υπηρετούν οι Θαρρενός Α. Σαρικάς και Λουκάς Ιωάννου.

Οι δήμαρχοι αυτοί τον Απρίλιο του 1927, παραιτήθηκαν και οι κάτοικοι εξέλεξαν τους Νικ. Διακοσάββα και Ζ. Σοφοκλέους. Σύμφωνα με το πνεύμα της εποχής οι κάτοικοι ψήφισαν «έχοντες πλήρη ελευθερίαν ψήφου και άνευ ουδεμίας υποβολής»!

Ο δήμος Ρόδου ανάμεσα στους φόρους που εισπράττει, αφορά τη σφαγή των ζώων και τέλη οδοποιίας που έπρεπε να καταβάλλουν οι άρρενες πολίτες άνω των 20 ετών μέχρι 60 ετών. Απαλλάσσονται οι κληρικοί, οι ανάπηροι και οι πρόξενοι.

Τον Απρίλιο έγινε στην αίθουσα του Βενετοκλείου υπό την προεδρία του μητροπολίτη Ρόδου συνέλευση των αντιπροσώπων των κοινοτήτων του νησιού της Ρόδου με θέμα τον καταρτισμό νέας δημογεροντίας. Αποφάσισαν τη σύσταση: μικτό δικαστήριο, εκπαιδευτικά, μοναστηριακά και επαρχιακό ταμείο.
Ο ποδεστά (διορισμένος δήμαρχος) Ρόδου με διαταγή ρυθμίζει την κυκλοφορία των αυτοκινήτων εκτός των τειχών.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ: Η εφημ. «Ροδιακή» δημοσιεύει τη Σύμβαση των Παρισίων που αφορά τους Δωδεκανησίου.

Οι Ιταλοί γιορτάζουν όπως κάθε χρόνο, την επέτειο του φασισμού.

Με κυβερνητικά διατάγματα απαλλοτριώνουν κάθε τι που... θέλουν, ανάμεσα στα οποία και το Φιλέρημο.

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ: Πρωτοφανή για τα χρονικά του νησιού η απόπειρα δολοφονίας κατά του Μητροπολίτη Ρόδου (Παρασκευή 2.8.1927), ο οποίος τραυματίστηκε ελαφρά και νοσηλεύθηκε για αρκετές μέρες στο νοσοκομείο της πόλης. Το ίδρυμα αυτό εξέδιδε καθημερινά ανακοινώσεις για την πορεία της υγείας του. Μία από αυτές: «Νυξ μάλλον ταραγμένη. Γενική κατάστασι στάσιμος. Σφυγμοί 98 ανώμαλλοι. Θερμοκρασία 37,5».

Στα νησιά εξακολουθούν να λειτουργούν τα Εκκλησιαστικά Δικαστήρια, όπως στη Σύμη, με προεδρεύοντα τον Οικονόμο παπά Μιχάλη Μαζωνάκη και γραμματέα τον παπά Φώτιο Μόσχο.

ΚΙΝΗΣΗ ΛΙΜΑΝΙΟΥ: Καταπλέουν στο λιμάνι της Ρόδου μεγάλος αριθμός πλοίων ανάμεσα στα οποία το υπερωκεάνιο «Οχάϊο» της «Ρούαγιαλ Μαίηλ Κόμπανυ» με 300 τουρίστες.

Καταπλέουν ακόμα πολεμικά πλοία όπως το «Sarder» και «Sharkey».

ΑΓΓΕΛΙΕΣ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ: «Πωλείται αγελάς ηλικίας 4 περίπου ετών μετά δαμάλεως 1,5 μηνών».

«Είναι περιττόν πλέον οι έπαινοι και ρεκλάμες διά την βασίλισσα των βασιλισσών μπύραν Τομασβράουν».

«Ευρέθη μεταξύ Σορωνής και Φανών γυναικείον παπούτσι σχεδόν καινουργές. Ο απολέσας δύναται να το ζητήση από τον κ. Δημήτριον Δ. Γεωργίου λυριστήν Χίδαν Σορωνής».

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Ο Γεώργιος Α. Παπανικολάου αναλαμβάνει τη θέση του αντιπροέδρου του γυμναστικού συλλόγου Δωριέα.

Το πρώτο επίσημο ματς παρά την επικρατούσα κακοκαιρία, ήταν μεταξύ των ομάδων Δωριέα και Βελότσι. «Η βροχή εξηκολούθει να πίπτη κατά το μάλλον και ήττον ραγδαία ενώ οι παίκται εξηκολούθουν να αμφισβητούν προς αλλήλους την νίκην».

Οι Δωριείς νίκησαν την ομάδα των «Εβραίων» τους Μακκαβαίους με 5-0!.

Τον Μάιο ο γυμναστικός σύλλογος Διαγόρας διοργάνωσε μια ακόμα ομιλία με τον καθηγητή του Βενετοκλείου Μιχαήλ Σελλά με θέμα «η θέσις της Ρόδου εν τη ιστορία».

Ο Δωριέας εξέλεξε νέο διοικητικό συμβούλιο, το οποίο συγκροτούσαν οι Εμμ. Πολεμικός, Ευστάθιος Λαγκάνης, Γελωργιος Μπεκές. Γ. Παρασκευάς, Κων. Πλουμάκης, Κ.Γ. Παπαγεωργίου. Θ. Μαρκουλλής, Εμμ. Καλαμπίχης, Στ. Λαχανιάτης, Μιχ. Παπαβασιλείου.

Σημ. Ο αρθρογράφος διετέλεσε καθηγητής στη μέση σχολή Εργοδηγών. Ασχολήθηκε με την ιστορία και της λαογραφία της Ρόδου και της Δωδεκανήσου. Έχει ολοκληρώσει τις μελέτες Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ και Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ.