Θάνος Ζέλκας: Μηχανές, προκλήσεις και μια γενιά απέναντι

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Θάνος Ζέλκας

Κάθε γενιά έρχεται αντιμέτωπη με τις δικές της προκλήσεις. Παλαιότερα, οι πρόγονοί μας είχαν ως πρόκληση την αναστήλωση της χώρας, όταν βγήκε λαβωμένη από δύο παγκόσμιους πολέμους.

Οι επόμενες, τη γεφύρωση του χάσματος και την επούλωση των πληγών που άφησε πίσω του ο εμφύλιος. Η ένταξη της χώρας στον δυτικό τρόπο ζωής και σε ένα ασφαλές συμμαχικό περιβάλλον ήταν η μεγάλη πρόκληση που ακολούθησε.

Ωστόσο, οι τελευταίες γενιές βρέθηκαν αντιμέτωπες με παγκόσμιες οικονομικοκοινωνικές εξελίξεις που αλλάζουν με ραγδαίους ρυθμούς. Και τώρα, η τρέχουσα γενιά αντιμετωπίζει μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έχουμε δει ποτέ: την επιβίωση σε έναν κόσμο που φαίνεται να υποκύπτει στην εξουσία της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη, ως μέρος της ραγδαίας τεχνολογικής ανάπτυξης, έχει διαμορφώσει τη ζωή μας με έναν τρόπο που ποτέ δεν είχαμε φανταστεί. Από τα «έξυπνα σπίτια» και τις «έξυπνες πόλεις» έως τα αυτόνομα οχήματα που θα κυκλοφορούν σύντομα στους δρόμους μας, φαίνεται να κατακτά κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας με τρόπο που μόνο πιθανόν στον κινηματογράφο να είχε προβλεφθεί.

Εξέλιξη όμως, χωρίς τις ανάλογες προκλήσεις, δεν υπάρχει. Ο κίνδυνος της ανεργίας λόγω της αυτοματοποίησης και της ριζικής αλλαγής στον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε είναι πλέον ορατός.

Όποιος δεν θα μπορεί να προσαρμοστεί και να γίνει χρήσιμος στη νέα εποχή θα περιθωριοποιείται. Επιπλέον, η εξάρτησή μας από την τεχνολογία μπορεί να μας κάνει ευάλωτους σε εκείνους που έχουν τη δυνατότητα να χειραγωγήσουν τη δύναμή της.

Εύλογα προκύπτει το ερώτημα, αν τελικά η τεχνολογία είναι ευχή ή κατάρα. Η απάντηση δεν μπορεί να είναι απόλυτη. Όπως συμβαίνει με τη χρήση όλων των εργαλείων, έτσι και με την τεχνολογία υπάρχει καλή και κακή χρήση. Αν χρησιμοποιηθεί με σύνεση και επίγνωση θα δράσει υπέρ μας. Αν όχι, θα ζήσουμε στο μέλλον πολύ δυσάρεστες συνέπειες.

Τη δεδομένη στιγμή υπάρχει η δικλείδα ασφαλείας της ηθικής χρήσης της Τεχνητής Νοημοσύνης. Αυτή όμως είναι μια εύθραυστη συνθήκη που μπορεί ν’ αλλάξει ανάλογα με τις συγκυρίες.

Ουδείς γνωρίζει τι θα γίνει αν οι μηχανές αποκτήσουν επάρκεια δεδομένων και «ισχυρή αυτοπεποίθηση» ώστε να στραφούν εναντίον μας.
Ίσως αυτό να φαντάζει με σενάριο τρόμου, αλλά κανείς δεν μπορεί να το αποκλείσει με βεβαιότητα.

Αν δεν διασφαλίσουμε ότι στο επίκεντρο της τεχνολογίας θα είναι ο άνθρωπος και όχι οι επίπλαστες ανάγκες του, είμαστε εκτεθειμένοι απέναντι σε μια ανησυχητική πιθανότητα.

Εκπαιδεύοντας, μορφώνοντας και καλλιεργώντας πανανθρώπινες αξίες στη νέα γενιά, μπορούμε να δημιουργήσουμε ισχυρά αναχώματα για την εξέλιξη του είδους μας. Ισχυρά αντισώματα δηλαδή για να επιβιώσει μέσα σε μια ψηφιακή κατάσταση που μπορεί να υπονομεύσει ανά πάσα στιγμή την ανθρώπινη ευημερία.

Συνεπώς, η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε σήμερα δεν είναι απλώς η επιβίωση σε έναν κόσμο που εξελίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς, αλλά η δημιουργία ενός κόσμου που αντικατοπτρίζει τις αξίες και τα ιδανικά μας, ενισχύοντας την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την αλληλεγγύη.

Αργά ή γρήγορα θα έρθει η εποχή, που όντως οι μηχανές θα είναι πραγματικά έξυπνες. Η πραγματική πρόκληση είναι να κατορθώσουμε να είμαστε εμείς πάντα λίγο πιο έξυπνοι απ’ αυτές και να λειτουργούν υπέρ μας. Θα δανειστώ ως επίλογο μία ιταλική παροιμία που λέει: «όποιος επιζήσει θα δει».