Γιάννης Σαμαρτζής: Οι κατώτατοι μισθοί στις χώρες της Ε.Ε. και οι αντίστοιχοι σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (ΜΑΔ)

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Γιάννης Σαμαρτζής
Οικονομολόγος

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) είναι η συχνότερη χρησιμοποιούμενη, παγκοσμίως, μονάδα μέτρησης του συνολικού μεγέθους μιας οικονομίας, ενώ το ΑΕΠ ανά κάτοικο, δηλαδή το κατά κεφαλήν ΑΕΠ εκφρασμένο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (ΜΑΔ), χρησιμοποιείται για τη σύγκριση των συνθηκών διαβίωσης, ή ακόμη για την παρακολούθηση της οικονομικής σύγκλισης ή αποκλιμάκωσης στις χώρες της Ε.Ε.

Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ προκύπτει αν διαιρέσουμε το ΑΕΠ ενός έτους με τον πληθυσμό της χώρας του ίδιου έτους, και θεωρείται το καλύτερο μέτρο επίδοσης της Οικονομίας από τη μία χρονική περίοδο στην άλλη.

Δεν είναι εύκολο να καθοριστεί ένας επαρκής κατώτατος μισθός. Η οδηγία της Ε.Ε. περιλαμβάνει την εξής δήλωση:
«Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν ενδεικτικές τιμές αναφοράς που χρησιμοποιούνται συνήθως σε διεθνές επίπεδο, όπως το 60% του μικτού διάμεσου μισθού και το 50% του μικτού μέσου μισθού, ή/και ενδεικτικές τιμές αναφοράς που χρησιμοποιούνται σε εθνικό επίπεδο».

Άλλος τρόπος υπολογισμού του κατώτατου μισθού, καθώς και της αγοραστικής δύναμης- και ο πλέον συνήθης-, είναι αυτός της μονάδας αγοραστικής δύναμης (ΜΑΔ).

Η Μονάδα Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ) είναι μία τεχνητή νομισματική μονάδα, που ορίζεται από την eurostat και βασίζεται στις διαφορές του επιπέδου τιμών μεταξύ των χωρών. Μία μονάδα ΜΑΔ μπορεί θεωρητικά να αγοράσει την ίδια ποσότητα αγαθών και υπηρεσιών σε κάθε χώρα.

Επομένως, η μονάδα αγοραστικής δύναμης (ΜΑΔ) είναι μία μονάδα τεχνητού νομίσματος που εξαλείφει τις διαφορές στα επίπεδα των τιμών μεταξύ των χωρών.

Έτσι, ένα ΜΑΔ (μία μονάδα αγοραστικής δύναμης) εκφράζει τον ίδιο όγκο αγαθών και υπηρεσιών σε όλες τις χώρες. Δηλαδή, η μονάδα αυτή επιτρέπει τον ουσιαστικό βαθμό σύγκρισης των οικονομικών δεικτών ανάμεσα στις χώρες.

Συνεπώς, οι ισοτιμίες αγοραστικής δύναμης είναι δείκτες που χρησιμοποιούνται για να συγκριθεί το βιοτικό επίπεδο δύο ή περισσοτέρων χωρών, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορές στις αμοιβές και τις διαφορές στο κόστος ζωής των νοικοκυριών.

Στον πίνακα των χωρών, παρατηρούμε ότι δεν συμπεριλαμβάνονται όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και αυτό γιατί η Δανία, η Ιταλία, η Αυστρία, η Φινλανδία και η Σουηδία, δεν έχουν θεσμοθετημένο κατώτατο μισθό.

Επιπλέον, στον πίνακα παρατηρούμε, ότι συμπεριλαμβάνονται και οι εν δυνάμει προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση χώρες: Τουρκία, Σερβία, Βοσνία- Ερζεγοβίνη, Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία.

Οι χώρες κατατάσσονται, σύμφωνα με το ύψος του κατώτατου μισθού, σε τρεις κατηγορίες: η πρώτη μέχρι του ποσού των 1000 ευρώ, η δεύτερη μεταξύ των 1000 και των 1.500 ευρώ, και η τρίτη άνω των 1.500ευρώ.

Συγκρίνοντας τις τιμές μεταξύ των χωρών στις δύο στήλες του πίνακα, διαπιστώνουμε ότι οι διακυμάνσεις στους κατώτατους μισθούς είναι σημαντικά μικρότερες σε επίπεδο μονάδων αγοραστικής δύναμης (ΜΑΔ), το οποίο, ωστόσο, παρέχει δικαιότερη σύγκριση.

Παρατηρώντας τον πίνακα βλέπουμε ότι οι κατώτατοι μισθοί στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό, με τους μικτούς μηνιαίους κατώτατους μισθούς να κυμαίνονται από 477 ευρώ στη Βουλγαρία έως 2571 ευρώ στο Λουξεμβούργο.

Το ίδιο ισχύει και στους προσαρμοσμένους μικτούς κατώτατους μισθούς, με βάση τη μονάδα αγοραστικής δύναμης (ΜΑΔ), όπου οι τιμές κυμαίνονται μεταξύ των 542 ευρώ της Αλβανίας και των 1883 ευρώ της Γερμανίας.

Ακόμη, παρατηρούμε, ότι υπάρχουν μεγάλες ανακατατάξεις των χωρών, μεταξύ της στήλης των κατώτατων μισθών και της αντίστοιχης που προσδιορίζει τις μονάδες αγοραστικής δύναμης(ΜΑΔ).

Έτσι, π.χ. βλέπουμε το Λουξεμβούργο από την πρώτη θέση των 2.571 ευρώ μηνιαίως της πρώτης στήλης, να πέφτει στη δεύτερη θέση στα 1877 ευρώ, σε μονάδες αγοραστικής δύναμης, με πρώτη τη Γερμανία (1883 ευρώ), η οποία κατείχε την 4η θέση των χωρών στο ύψος του κατώτατου μισθού.

Αυτό υποδεικνύει, ότι το κόστος διαβίωσης των κατοίκων του Λουξεμβούργου είναι υψηλότερο από εκείνο των κατοίκων της Γερμανίας.. Το ίδιο, όπως παρατηρούμε στη στήλη των ΜΑΔ, ισχύει και για πολλές ακόμη χώρες.

Όμως, οι μεγάλες διαφορές στα ποσά μεταξύ των δύο στηλών - του κατώτατου μισθού και του αντίστοιχου σε μονάδες αγοραστικής δύναμης - , εμφανίζονται στις υποψήφιες για ένταξη χώρες στην Ε.Ε., λόγω του χαμηλότερου βιοτικού επιπέδου στις χώρες αυτές.

Παρατηρώντας τις δύο στήλες των κατώτατων μισθών της χώρας μας, βλέπουμε ότι τα ποσά σε ευρώ απεικονίζουν δύο νούμερα. Το πρώτο 910 ευρώ, απεικονίζει τον μικτό κατώτατο μισθό των 780 ευρώ σε 14μηνη βάση (780Χ14:12) μεχρι τον Μάρτιο του 2024. Το δεύτερο, το εντός παρενθέσεως ποσό, των 968 ευρώ, συμπεριλαμβάνει την αύξηση του μικτού κατώτατου μισθού από 1ης Απριλίου σε 830 ευρώ, επίσης σε 14μηνη βάση (830Χ14:12).

Το ίδιο ισχύει στον κατώτατο μισθό, τον εντός παρενθέσεως της δεύτερης στήλης, που αντιστοιχεί σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (1203 ευρώ) σε 14μηνη βάση, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των 830 ευρώ από της 1ης Απριλίου, (1031Χ14:12), με την προϋπόθεση, ότι οι κατώτατοι μισθοί των άλλων χωρών παραμένουν αμετάβλητοι, έως το τέλος Μαρτίου ( τα στοιχεία του πίνακα περιλαμβάνουν τους κατώτατους μισθούς έως τον Ιανουάριο του 2024).

Με τα ποσά αυτά των 1031 (1203) ευρώ - τα προ και μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 830 ευρώ από της 1ης Απριλίου - , παρατηρούμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται στον μέσο όρο περίπου των κατώτατων μισθών των χωρών της Ευρωζώνης σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (ΜΑΔ) και, επομένως, συμπεριλαμβάνεται στη δεύτερη (τη μεσαία) κατηγορία κατάταξης των χωρών, μεταξύ των 1000 και 1500 ευρώ.

Κατά τα λοιπά, παρατηρούμε ότι η χώρα μας, μετά από μία δεκαετή οικονομική κρίση, όπου απώλεσε το 25% του εθνικού εισοδήματος, μία διετή πανδημία, και μία παρατεταμένη ενεργειακή κρίση, και παρά τα περί αντιθέτου, παραμένει ανθεκτική, παρουσιάζοντας θετικά στοιχεία στα βασικά οικονομικά της μεγέθη, με στόχο τη σταδιακή σύγκλιση προς τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των χωρων της Ευρωζώνης.

Υποσημειώσεις:
1. Τα στοιχεία προέρχονται από το Euronews, με πηγή την Eurostat και αναφέρονται σε ευρώ, τον Ιανουάριο του 2024.
2. Τα ποσά εντός παρενθέσεως στην Ελλάδα, της πρώτης και της δεύτερης στήλης, δεν περιλαμβάνονται στον πίνακα της Euronews, αλλά προστέθηκαν από εμένα και αφορούν την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 830 ευρώ από την 1η Απριλίου του 2024.