Μαρία Καρίκη: Προσδοκίες που ματαιώνονται...

Rodiaki NewsRoom

Γράφει η
Μαρία Καρίκη
Ψυχολόγος, Msc

Κάθε άνθρωπος θέτει τους στόχους του, ονειρεύεται πώς θα βελτιώσει τη ζωή του και γενικότερα κάνει σχέδια για τα επόμενα βήματά του. Πρόκειται για μια άκρως θεμιτή και υγιή διαδικασία. Τι συμβαίνει, όμως, όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα σχεδιάζει; Πώς διαχειρίζεται τότε το άτομο την απογοήτευση; Αντέχει τις ανατροπές, τα εμπόδια, τις αρνητικές εκβάσεις; Ή μήπως πλήττεται σημαντικά η εμπιστοσύνη στον εαυτό του και στη ζωή;

Έρχονται στιγμές που ο άνθρωπος καλείται να αντιμετωπίσει αναποδιές, κακοτυχίες και ματαιώσεις. Το πώς θα τις ερμηνεύσει αυτές θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην παραπέρα πορεία του. Αν αρχίσει να αμφισβητεί τις ικανότητές του και την αξία του, είναι πιο πιθανό να μη θέλει να ξαναδοκιμάσει, χάνοντας μέρος από την αυτοπεποίθησή του. Αν, όμως, κατανοήσει ότι και οι αποτυχίες είναι αναπόφευκτο κομμάτι της προσπάθειας, δεν θα αντιδράσει εναντίον του εαυτού του. Θα συνεχίσει ξανά και ξανά μέχρι να βρει τι είναι αυτό που δεν κάνει σωστά ή τι είναι αυτό που του διαφεύγει, έτσι ώστε να έχει καλύτερα αποτελέσματα.

Η ματαίωση των προσδοκιών είναι μια δοκιμασία και μια πρόκληση για τον άνθρωπο. Έρχεται αντιμέτωπος με τις ανασφάλειές του, τον φόβο της αποτυχίας, την ανάγκη για επιβεβαίωση της αξίας του, τα συναισθήματά του. Το συναισθηματικό φορτίο που προκύπτει μετά από μια απογοήτευση είναι πράγματι μεγάλο.

Το ζήτημα είναι αν θα καταφέρει το άτομο να διαχειριστεί τα συναισθήματα αυτά ή θα επιτρέψει να τον γεμίσουν με ενοχές, αυτομομφές, αμφιβολίες για τις ικανότητές του. Είναι σχετικά εύκολο ο συναισθηματικά φορτισμένος άνθρωπος να καταλήξει σε λάθος συμπεράσματα. Αυτό μπορεί να έχει μεγάλες επιπτώσεις στις επόμενες επιλογές που θα κάνει και στις επόμενες αποφάσεις που θα πάρει, αν έχει καταλήξει ότι δεν μπορεί τελικά να καταφέρει αυτά που επιθυμεί.

Είναι κατανοητό ότι, τα αποτελέσματα των πράξεών μας επηρεάζουν τις σκέψεις μας. Ωστόσο, χρειάζεται να είμαστε προσεκτικοί, ώστε να μην τις ορίζουν. Θα πρέπει, δηλαδή, να είμαστε ήδη προετοιμασμένοι ότι και λάθη θα συμβούν και αστοχίες και αποτυχίες. Δεν θα πρέπει αμέσως να ισοπεδώνουμε τον εαυτό μας και την αυτοπεποίθησή μας. Όλοι οι άνθρωποι θα αντιμετωπίσουν τέτοιες ματαιώσεις. Είτε μας αρέσει, είτε όχι, είναι και αυτές μέσα στη ζωή.

Το ζητούμενο είναι να το γνωρίζουμε πριν από κάθε προσπάθεια και να είμαστε διατεθειμένοι να αναλάβουμε αυτό το ρίσκο. Διαφορετικά θα δυσανασχετούμε μονίμως, θα χάσουμε την πίστη στον εαυτό μας και στην αξία μας και μπορεί να καταλήξουμε να επιλέξουμε την αδράνεια ή την παραίτηση, προκειμένου να μην απογοητευτούμε ξανά.

Είναι απαραίτητο να έχουμε καλλιεργήσει μια νοοτροπία αποδοχής και συμφιλίωσης τόσο με την επιτυχία όσο και με την αποτυχία. Να αναγνωρίσουμε ότι συμμετέχουν πολλές διαφορετικές μεταβλητές κάθε φορά στην προσπάθειά μας και ότι κάθε τόλμημά μας έχει πάντα κάτι να μας διδάξει και να μας κάνει πιο έμπειρους ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα. Να μάθουμε να μην απομονώνουμε την αποτυχία, αλλά να τη θεωρούμε μέρος της διαδικασίας.

Να αντέχουμε τη ματαίωση και να μην καταρρέουμε εξαιτίας της. Με αυτό τον τρόπο προστατεύουμε τον εαυτό μας, αλλά ενδυναμωνόμαστε και παράλληλα. Η πίστη στους στόχους και στα όνειρά μας, η αφοσίωση, η ανθεκτικότητα απέναντι στα εμπόδια και τις ανατροπές, η επιμονή, η υπομονή, τα εσωτερικά κίνητρα που μας διέπουν και η εμπιστοσύνη στις ικανότητες και στις δεξιότητες που διαθέτουμε είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να έχει ο άνθρωπος προκειμένου να συνεχίσει να αγωνίζεται παρά τις όποιες εκβάσεις.

Έχοντας ένα τέτοιο δυναμικό μέσα μας, δεν είμαστε έρμαια ούτε των συνθηκών, αλλά ούτε και των συναισθημάτων μας. Δεν επιτρέπουμε να μας αποπροσανατολίσουν από τον στόχο μας, ό,τι και να στέκεται προσωρινά εμπόδιο. Βρίσκουμε λύσεις, εναλλακτικές, ελισσόμαστε και ψάχνουμε διαφορετικούς δρόμους να φτάσουμε πιο κοντά σε αυτό που επιθυμούμε.
Η σύγχρονη πραγματικότητα είναι πολυσύνθετη

και περίπλοκη, αλλά και συνεχώς ευμετάβλητη. Ο σημερινός άνθρωπος οφείλει να μάθει να προσαρμόζεται και όχι να πανικοβάλλεται και να σταματά. Μπορεί να μην τα καταφέρουμε με την πρώτη ή και τη δεύτερη.

Αντί να παραιτηθούμε και να επιτεθούμε στον εαυτό μας, ας ανασυνταχθούμε, ας αναθεωρήσουμε κάποια στοιχεία του αρχικού πλάνου, ας επαναπροσδιορίσουμε τι μπορεί να μη μας βοηθάει και με μια πιο βελτιωμένη εκδοχή ας ξαναπροσπαθήσουμε. Ακόμα και αν με τίποτα δεν βγαίνει αυτό πους θα ήθελες στην παρούσα φάση της ζωής σου, κάτσε να σκεφτείς τι έμαθες, τι διδάχθηκες από αυτή την εμπειρία.

Αντί να ονομάσεις τον εαυτό σου αποτυχημένο, κάτσε να σκεφτείς μήπως δεν ήσουν έτοιμος για αυτό ακόμα ή μήπως δεν είναι ο προορισμός σου για εκεί ή μήπως χρειάζεσαι μια πολύ διαφορετική προσέγγιση που πρέπει εκ νέου να τη βρεις.

Η ματαίωση των προσδοκιών μας, λοιπόν, είναι αναπόφευκτη. Πληγώνει μεν, αλλά ενδυναμώνει. Σε ωριμάζει και σε κάνει πιο έμπειρο, πιο εύστροφο, πιο ευέλικτο, πιο μάχιμο! Μείνε όρθιος και συνέχισε να προσπαθείς να βρεις τον δικό σου δρόμο! Σημασία, ίσως, δεν έχει και τόσο που θα φτάσεις, αλλά ότι δεν εγκατέλειψες...! Κι αυτό θα είναι η μεγαλύτερη επιτυχία της ζωής σου...