«Λαδόμυλος»: Ένα ξεχωριστό μουσείο που βρίσκεται στο χωριό Σιάννα

Ελευθερία Πελλού

Το Λειτουργεί ο Αποστόλης Γ. Διμέλλης, όπου ο επισκέπτης θα μπορεί να παρακολουθήσει την παραγωγή λαδιού, ξυδιού και κρασιού

Τον τρόπο παραγωγής λαδιού, από τις αρχές του περασμένου αιώνα έως και σήμερα, θα έχει την ευκαιρία να δει ο ξένος αλλά και ο ντόπιος επισκέπτης στο Μουσείο «Λαδόμυλος», στο χωριό Σιάννα της Ρόδου, ενώ παράλληλα θα μπορεί να δοκιμάσει κρασί και ξύδι που θα παράγονται εκεί, καθώς και προϊόντα που προέρχονται από αυτά!

Το Μουσείο λειτουργεί ο Αποστόλης Γ. Διμέλλης, τέταρτη γενιά των ιδιοκτητών του λαδόμυλου. Το οίκημα βρίσκεται στο κέντρο του χωριού και ήδη τα τελευταία χρόνια, λειτουργεί ως μουσείο που μας «ταξιδεύει» στον χρόνο δείχνοντας τον τρόπο που, στις αρχές του περασμένου αιώνα, παραγόταν το λάδι.

Το ανήσυχο πνεύμα και η επιθυμία του ιδιοκτήτη του «Λαδόμυλου» για να προσφέρει περισσότερα, τόσο στον τόπο του όσο και στον επισκέπτη, οδήγησαν στη δημιουργία ενός πολυχώρου δίπλα από το υπάρχον μουσείο. Οι εργασίες για την ολοκλήρωση του πολυχώρου βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθούν έως τις αρχές του επόμενου μήνα. Εκεί, θα υπάρχουν υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις που έχουν να κάνουν με την παραγωγή λαδιού, κρασιού και ξύδι.

Μιλώντας στη «Ροδιακή», ο κ. Αποστόλης Γ. Διμέλλης μάς εξηγεί:
«Στο παλιό εργοστάσιο, ο επισκέπτης βλέπει μία τεχνολογία της δεκαετίας μεταξύ 1920-1960. Στη δεύτερη φάση θα βλέπει την τεχνολογία του 2024. Αυτό που επιδιώκουμε στον νέο χώρο είναι να μπαίνει μέσα ο επισκέπτης και να μπορεί να δοκιμάζει τα νέα μας προϊόντα, πραγματικά αυθεντικά προϊόντα αυτού του τόπου των Σιαννών!

Θα έχουμε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, όπου οι πελάτες θα μπορούν να κάνουν αυτή την οργανοληπτική αξιολόγηση, όπως γίνεται σε όλα τα σύγχρονα οινοποιεία ή ελαιοτριβεία ή οξοποιία της Ελλάδος. Θα έχουμε επίσης ένα έντυπο, με το οποίο ο πελάτης θα μπορεί να αξιολογεί τα προϊόντα και φεύγοντας θα έχει πάρει γνώση για το πώς παράγεται στην πραγματικότητα το ελαιόλαδο, τι είναι ποιοτικό ελαιόλαδο, τι είναι ποιοτικό ξύδι, τι είναι ποιοτικό κρασί. Θα τα βλέπει στην πράξη όλα αυτά».

Σύμφωνα με τον κ. Διμέλλη, η ολοκλήρωση του έργου θα γίνει αρχές Ιουνίου, οι πρώτες παραγωγές θα ξεκινήσουν με την παραγωγή των σταφυλιών τον Αύγουστο και οι πρώτες δοκιμές του ξυδιού θα ξεκινήσουν από τον Οκτώβριο κι έπειτα.

«Δηλαδή, το 2025 θα είναι μία χρονιά κατά την οποία θα δουλεύουμε πιο εντατικά για να αρχίσουμε παλαιώσεις, να δημιουργήσουμε νέες γεύσεις να δείχνουμε τα στάδια παραγωγής κ.ά. Ήδη έχουμε βέβαια κάνει πειραματικές προεργασίες και από του χρόνου μαζί με τις φρέσκιες παραγωγές του 2024, θα δείχνουμε στους πελάτες μας και αυτά που έχουμε κάνει στο ερευνητικό στάδιο, τα προηγούμενα χρόνια.

Δηλαδή, δεν περιμέναμε να φτιάξουμε αυτό τον χώρο για να ξεκινήσουμε να μαθαίνουμε εμείς να κάνουμε τα προϊόντα. Τα προϊόντα, σε πειραματικό στάδιο, στον χώρο μας στο εργοστάσιο της Ρόδου έχουν ήδη δοκιμαστεί, έχουν εξελιχθεί και έχουν ήδη μπει σε ένα στάδιο που είναι έτοιμα για βιομηχανική παραγωγή», είπε χαρακτηριστικά στη «Ροδιακή» κ. Διμέλλης.

Ο «Λαδόμυλος» και η εξέλιξή του
Ο «Λαδόμυλος», δηλαδή το ελαιοτριβείο φτιάχτηκε το 1917 από τον Διμέλλη Γεώργιο ή Γιωργιό Ι (προπάππου του σημερινού ιδιοκτήτη Αποστόλη Διμέλλη), ο οποίος γυρνώντας από την Αμερική και σταματώντας στη Νότιο Γαλλία και στην Ιταλία, αγόρασε αρκετά από τα μηχανήματα που ακόμη υπάρχουν στον χώρο του Μουσείου.

«Τα μηχανήματα αυτά, έχουν όλα αναπαλαιωθεί με πολή προσοχή» μας λέει ο κ. Διμέλλης «και όλα λειτουργούν κανονικά. Αυτή τη στιγμή αν γυρίσω ένα κουμπί όλα είναι σε λειτουργία, δηλαδή δεν κάναμε μία αναπαλαίωση, το προσέξαμε πάρα πολύ αυτό.

Άρα λοιπόν εμείς βρήκαμε ένα ελαιοτριβείο που είχε φτιαχτεί στην πρώτη φάση το 1920 από τον προπάππου μου, η δεύτερη το 1960 από τον πατέρα μου και εμείς το αναπαλαιώσαμε στον καλύτερο δυνατό βαθμό με τα μέσα τα οποία διαθέταμε σε εκείνη τη φάση.
Η επόμενη σκέψη που έκανα είναι ότι θα ήθελα να μπαίνει μέσα ο επισκέπτης να βλέπει το παλαιό αλλά να βλέπει και το σύγχρονο, εκεί που παράγεται το λάδι που αγοράζει. Εκεί που παράγεται το ξύδι που του προσφέρω, εκεί που παράγεται το κρασί του οποίου ένα μέρος θα το κάνω ξύδι κ.λ.π.

Να βλέπει μία διαδικασία παραγωγής τριών προϊόντων ξύδι, κρασί, λάδι, καθώς και κάποια προϊόντα που προέρχονται από αυτά. Δηλαδή κάποιους συνδυασμούς μεταξύ ξυδιού και ελαιολάδου και κάποια προϊόντα τα οποία θα φτιάχνονται μπροστά στον πελάτη.

Για παράδειγμα πολλές φορές έρχονται εδώ οι πελάτες που κάνουμε γευσιγνωσίες και αφού δοκιμάσουν διάφορα είδη λαδιών μετά τους βάζουμε να δοκιμάσουν λάδι με μπαλσάμικο ή μαρμελάδα και διάφορα άλλα «πειραγμένα» προϊόντα, ούτως ώστε αυτό να τους ενθουσιάσει και να θέλουν να δοκιμάσουν και στη χώρα τους προϊόντα από αυτά που βρίσκουν εδώ και να έχουν εφαρμογές στη μαγειρική τους.

Οι ξένοι, όταν τους μιλάμε για ελαιόλαδο, αυτό που σκέπτονται είναι ότι θα πάρουν ένα μπουκάλι ελαιόλαδο αλλά θα το χρησιμοποιήσουν λίγο στη σαλάτα και κατά 95% θα χρησιμοποιήσουν ηλιέλαιο. Εμείς προσπαθούμε με τον τρόπο αυτό να τους φτάσουμε σε ένα 30-40% της χρήσης του ελαιολάδου.

Τους εξηγούμε τι είναι οξύτητα, ποια είναι τα όρια της νομοθεσίας αλλά και ότι εμείς ποιοτικό λάδι θεωρούμε αυτό που έχει μέσα τις περισσότερες δυνατές βιταμίνες και, για να έχει βιταμίνες σημαίνει ότι το λάδι είναι κρύας έκθλιψης και δεν έχει καταστραφεί το σημαντικότερο μέρος των βιταμινών.

Το ελαιόλαδο διαφοροποιείται από όλα τα άλλα, λόγω των βιταμινών του». Το κτήριο όπου θα στεγαστεί ο πολυχώρος έχει φτιαχτεί με σύγχρονες μεθόδους και ακόμη και οι δεξαμενές που θα τοποθετηθούν εκεί πληρούν όλες τις τελευταίες προδιαγραφές για να καλύπτουν τις ειδικές συνθήκες παραγωγής των προϊόντων αλλά και για να μπορεί ο επισκέπτης να αντιλαμβάνεται στην πράξη τα όσα θα του εξηγούνται.

«Αυτό που θα προσπαθήσουμε στον νέο χώρο είναι να τους δείχνουμε ανά κατηγορίες προϊόντων, να δοκιμάζουν και μετά να τους δείχνουμε κάποιους συνδυασμούς τους οποίους θα μπορούν να χρησιμοποιούν όταν επιστρέψουν στη χώρα τους για να έχουν μία διαφορετική προσέγγιση των ποιοτικών ροδίτικων προϊόντων».

Το ροδίτικο ελαιόλαδο αντικείμενο έρευνας και μελέτης
Όπως τόνισε ο κ. Διμέλλης, «ένα πράγμα το οποίο μελετάμε αυτή τη στιγμή, είναι κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχει το ροδίτικο ελαιόλαδο, δηλαδή το ελαιόλαδο που προέρχεται από τις ντόπιες ελιές, οι οποίες θα είναι και αντικείμενο έρευνας και μελέτης από εμάς τα επόμενα χρόνια, σε συνεργασία βέβαια και με άλλους κρατικούς φορείς και πανεπιστημιακά ιδρύματα. Ήδη, εμείς σε αυτό το εγχείρημά μας συνεργαζόμαστε με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας μια και ο Διευθυντής εκεί ο κ. Μανουράς, είναι άριστος γνώστης στη χώρα μας της παραγωγής ξυδιού τύπου «Μπαλσάμικο».

Εμείς θα φτιάξουμε ένα ποιοτικό ξύδι με προδιαγραφές τέτοιες, οι οποίες θέλουμε να έχει τις καλύτερες δυνατές οργανοληπτικές δυνατότητες και να είναι ένα ξύδι που θα προέρχεται από διάφορες ποικιλίες σταφυλιών ή ακόμη και μονοποικιλιακό. Το ίδιο σκεπτόμαστε να κάνουμε και για το ελαιόλαδο, έτσι ώστε ο επισκέπτης όταν αξιολογεί το λάδι να καταλαβαίνει, εμείς οι Έλληνες τι εννοούμε ποιοτικό ελαιόλαδο. Να μπορεί να έχει μία πραγματική εικόνα για όλους τους τύπους των προϊόντων, να μπορεί να καταλάβει ποια είναι η διαφορά του αγουρέλαιου από το ελαιόλαδο, το οποίο είναι από ώριμες ελιές. Ποια είναι η χρήση του κάθε ενός από αυτά.

Ακόμη και εμείς δεν γνωρίζουμε κάποια από αυτά. Πιστεύουμε, ότι το λάδι που παίρνουμε είναι και για τη σαλάτα και για το φαγητό και για όλα. Εκεί έχω μία διαφωνία και θα πρέπει σιγά - σιγά, καθώς είμαστε χώρα παραγωγική προϊόντων όπως είναι το λάδι, το ξύδι το κρασί να έχουμε τις γνώσεις που απαιτούνται για τα προϊόντα τα οποία παράγουμε. Έχουμε κάποιες απόψεις, που στην πραγματικότητα δεν ευσταθούν.

Νομίζω ότι θα έπρεπε και μέσω των μαθημάτων στα σχολεία αλλά και για επαγγελματίες και καταναλωτές να υπήρχε ενημέρωση. Δηλαδή, θα έπρεπε να έχουμε περισσότερες γνώσεις και καλύτερη προσέγγιση στα αγνά προϊόντα τα οποία παράγει η Ελλάδα. Ο «Λαδόμυλος» λειτουργεί κανονικά καθημερινά από τις 9 το πρωί έως τις 6 το απόγευμα έως και τις αρχές Νοεμβρίου, ενώ τους χειμερινούς μήνες γίνονται επισκέψεις σχολείων ή ομάδων μετά από συνεννόηση.