Μανώλης Κολεζάκης| Ιωάννης Ζίγδης: Η αντιστασιακή του δράση κατά της χούντας

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
Μανώλης Κολεζάκης
emmanuelnkolezakis@gmail.com

Συμπληρώνονται φέτος 111 χρόνια από την γέννηση του Ιωάννη Ζίγδη (21/7/1913) του πιο σημαντικού προσώπου από τους ιδρυτές της Ένωσης Ροδίων Αθηνών-Πειραιώς. Με αφορμή αυτό το γεγονός, θα κάνουμε μία αναδρομή σε μία από τις σημαντικότερες περιόδους της ζωής του, την δράση του κατά της δικτατορίας των συνταγματαρχών, που επέφερε και την φυλάκιση του. Θα αναφερθούμε στον αντίχτυπο που είχε η καταδίκη του τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς.

Ο Ιωάννης Ζίγδης μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας υπήρξε ένας από τους πρωταγωνιστές της Αντίστασης και ο μόνος υπουργός της προδικτατορικής περιόδου, που φυλακίστηκε από το καθεστώς. Συνελήφθη για πρώτη φορά την 1η Ιουνίου του 1967. Στα τέλη Σεπτεμβρίου εκτοπίστηκε στη Φολέγανδρο και αργότερα στη Σύρο. Απελευθερώθηκε στις 23 Δεκεμβρίου του 1967 με την αμνηστία, ύστερα από το βασιλικό πραξικόπημα της 13.12.1967.

Την 1η Απριλίου του 1970 , καταδικάστηκε από το Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών σε 4,5 χρόνια φυλάκιση, χρηματική ποινή 300 χιλ. μεταλλικών δραχμών και κατάσχεση της οικίας του στην Πολιτεία γιατί στις 24 Μαρτίου του 1970 η εφημερίδα «Έθνος» δημοσίευσε συνέντευξή του, στην οποία συνιστούσε, εξαιτίας της επιδεινώσεως του Κυπριακού (απόπειρα κατά του Μακαρίου δολοφονία του Πολύκαρπου Γεωρκάτζη κ.λπ.), τον σχηματισμό Κυβερνήσεως «Εθνικής Ενότητας» και επιστροφή στη δημοκρατική τάξη.

Τούτο χαρακτηρίστηκε από το Στρατοδικείο σαν «διασπορά ψευδών ειδήσεων» και «άσκηση αντεθνικής προπαγάνδας» (παράβαση του νόμου Περί Τύπου και του νόμου Περί καταστάσεως πολιορκίας).
Κρατήθηκε στις φυλακές Κορυδαλλού μέχρι την 22α Ιανουαρίου 1973, όταν, με απόφαση του Πλημμελειοδικείου Πειραιώς, διακόπηκε η έκτιση της ποινής του, για να προληφθεί «ανήκεστος βλάβη της υγείας του», καθώς είχε υποστεί δυο θρομβώσεις στο δεξί του μάτι σύμφωνα με την γνωμοδότηση του Ρόδιου Υφηγητή της Ιατρικής, οφθαλμιάτρου Νικήτα Γ. Κατσουράκη και του γνωστού Κώου οφθαλμιάτρου και κλινικάρχη , Σταμάτη Κ. Μανούση.

΄Όπως αναφέρει ο ίδιος «η απόφαση του έκτακτου στρατοδικείου προκάλεσε έντονη συγκίνηση τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Η εντύπωση έγινε ακόμα εντονότερη, όταν 4 μέρες αργότερα στις 4 Απριλίου η εφημερίδα έθνος υποχρεώθηκε να διακόψει την έκδοση της.

Ύστερα από τα γεγονότα αυτά έγινε φανερό ότι το στρατιωτικό καθεστώς χρησιμοποιούσε τις εξαγγελίες για ελευθεροτυπία και φιλελευθεροποίηση, απλώς και μόνο για παραπλάνηση της κοινής γνώμης, ιδίως του εξωτερικού.

Αντιδράσεις από την καταδίκη του Ζίγδη:
Α) Στο εσωτερικό
Οι αντιδράσεις της κοινής γνώμης στο εσωτερικό δεν μπορούσαν λόγω του καθεστώτος να γίνουν σε μεγάλη ένταση. Όπως λέει όμως ο ίδιος « παρ’ όλα αυτά τα μηνύματα συμπαραστάσεως που πήραμε από επώνυμους και ανώνυμους, ήταν άπειρα.
Η περήφανη στάση μας είχε σαν άμεσο αποτέλεσμα να χαλυβδώσει τους μάρτυρες υπερασπίσεως-σύμφωνα με την ομολογία πολλών από τους ίδιους- στην εμφάνιση τους στην άλλη δίκη του έκτακτου στρατοδικείου, που συνεχιζόταν και μετά την δίκη μας και στην οποία 34 εξαίρετοι Έλληνες, ύστερα από αφάνταστα βασανιστήρια, την περίοδο των ανακρίσεων, αντιμετώπιζαν την κατηγορία ότι αποπειράθηκαν ν’ανατρέψουν το κοινωνικό καθεστώς και το νόμιμο πολίτευμα της χώρας, αυτό ακριβώς που τόσο νόμιμα και σύμφωνα με τον όρκο τους, είχαν επιβάλει οι συνωμότες της 21ης Απριλίου».

Β) Στην Κύπρο
Στην Κύπρο όπως ήταν φυσικό η καταδίκη του προκάλεσε ιδιαίτερη συγκίνηση. Την εξέφρασε με το ακόλουθο ψήφισμα της «Η Κυπριακή Επιτροπή Αποκατάστασης της Δημοκρατίας εις την Ελλάδα».
Χαρακτηριστικά αναφέρει: Εις την δίκη του κ. Ζίγδη έλαμψε όλη η υπερηφάνεια του ελληνικού έθνους, η λατρεία του για την δημοκρατία και την ελευθερία αφού οι γνωστοί πολιτικοί ηγέτες της χώρας κατέθεσαν με θάρρος ενώπιον του στρατοδικείου, ως μάρτυρες υπερασπίσεως των καταδικασθέντων.

Αλλά εις την δίκη του κ. Ζίγδη δικάσθηκε και η Κύπρος. Διότι επίμαχο θέμα εις αυτή ήταν το Κυπριακό και η μεγάλη αλήθεια την οποία ο καταδικασθείς πολιτικός είπε με τις δηλώσεις του στην εφημερίδα έθνος για την ανάγκη ενότητας και υπάρξεως λαϊκής κυβέρνησης στην Ελλάδα.

Το ίδιο έκανε και το Διοικητικό Συμβούλιο της Ενώσεως Συντακτών Κύπρου, με την τηλεγραφική διαμαρτυρία που απέστειλε προς τον πρόεδρο της Ελληνικής Κυβερνήσεως Γεώργιο Παπαδόπουλο.

Γ) Στο εξωτερικό
Αλλά και στο εξωτερικό η απήχηση ήταν μεγάλη. Ο τύπος και το ραδιόφωνο ανάφεραν με πολλές λεπτομέρειες τα γεγονότα στην δίκη και τα σχόλια τους ήταν τις περισσότερες φορές αμείλικτα για το καθεστώς.
Το BBC, στις 2 Απριλίου 1970 μετέδωσε το παρακάτω σχόλιο:…κατά την δίκη του Έθνους αποκαλύφθηκαν τα ελατήρια της Χούντας για την δίωξη του τύπου.

Ένας μάρτυρας κατηγορίας που κατέθεσε ότι ανησύχησε από τις δηλώσεις του κ. Ζίγδη ρωτήθηκε ευθέως από την υπεράσπιση αν αυτό που πραγματικά τον ανησύχησε ήταν η ιδέα της επανόδου στην δημοκρατία. Ο μάρτυρας απάντησε καταφατικά. Επιγραμματικά ο ίδιος ο Ι. Ζίγδης αναφέρει για τα γεγονότα της περιόδου: «…μοιραία συνέπεια ήταν η κατάρρευση του καθεστώτος. Και αυτή έσπευσε να εξαγγείλει από την Ουάσιγκτον ο Χένρι Κίσινγκερ, στις 22 Ιουλίου 1974, πριν ο ελληνικός λαός αντιληφθεί τι ακριβώς συνέβαινε και πριν συνειδητοποιήσει, την έκταση της συμφοράς που είχε ν’ αντιμετωπίσει…»
(Το υλικό αντλήθηκε από το βιβλίο του Ιωάννη Ζίγδη «Προτίμησα την φυλακή», Εκδόσεις Κέδρος, 1977).