Ταμείο Ανάκαμψης: Ανατροπές και αντιφάσεις στις υλοποιήσεις έργων

Rodiaki NewsRoom

Η εκ των Βρυξελλών προερχόμενη «κόκκινη κάρτα» προς την κυβέρνηση για τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση έργων του Ταμείου Ανάκαμψης έχει προκαλέσει τις τελευταίες ημέρες βραχυκύκλωμα.

Το αρμόδιο υπουργείο, το οποίο έχει και τον συντονισμό, επιχειρεί από την περασμένη εβδομάδα να κατευνάσει τις ανησυχίες για την υλοποίηση του προγράμματος παρά το ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα. Από την κυβέρνηση διαβεβαιώνουν ότι δεν θα χαθεί ούτε ένα ευρώ, και αν χρειαστεί θα μεταφερθούν έργα σε άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία.

Το αξιοπερίεργο είναι το… παίζοντας με τα νούμερα. Και αυτό διότι από το αρμόδιο υπουργείο βλέπουν την εικόνα διαφορετικά σε σχέση με το πώς τα παρουσιάζουν από τις Βρυξέλλες και η Τράπεζα της Ελλάδος.

Δηλαδή, η Κομισιόν περιλαμβάνει την Ελλάδα μεταξύ των πιο αδύναμων χωρών στους ρυθμούς εφαρμογής των ορόσημων. Ενώ ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης εξέδωσε ανακοίνωση, την Πέμπτη, σύμφωνα με την οποία βλέπει την Ελλάδα στις πρώτες θέσεις της Ε.Ε.

Προκύπτει πως από τα σημαντικότερα αίτια που δεν έχουν προχωρήσει κάποια έργα είναι η γραφειοκρατία (πολιτική και υπηρεσιακή), οι πολλοί ενδιάμεσοι, για παράδειγμα μέχρι να εγκριθεί ένας διαγωνισμός ή να υπογραφεί μία σύμβαση κ.λπ., αλλά και η εξ αρχής δομική κατασκευή του σχεδίου.

Γνώστες της λειτουργίας των κοινοτικών προγραμμάτων παρατηρούν ότι από τα πιο σημαντικά συμπεράσματα που προκύπτουν είναι ότι η κυβέρνηση δεν πραγματοποίησε πρόοδο στα δομικά προβλήματα της δημόσιας διοίκησης και στη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα.

Μέρος της γραφειοκρατίας δεν απλοποιήθηκε, με αποτέλεσμα να συνεχίζει να καθυστερεί την υλοποίηση των έργων και η σε μεγάλο βαθμό εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα (συμβούλων κ.λπ.) φαίνεται να μην έχει αποδώσει με όρους αποτελεσματικότητας. Το εύρος της ανακατανομής πόρων και της κατάργησης μέτρων υποδηλώνουν επίσης έλλειμμα σοβαρού στρατηγικού σχεδιασμού.

Πίεση σε Μαξίμου και αρμόδιο υπουργείο

Πηγές με γνώση των συζητήσεων για το Ταμείο Ανάκαμψης έχουν στείλει από την περασμένη εβδομάδα μήνυμα στην κυβέρνηση: «Πρέπει να τρέξουμε μέσα σε έναν χρόνο όσα δεν τρέξαμε τα προηγούμενα τέσσερα για το Ταμείο Ανάκαμψης».

Ακόμη και στο σκέλος των δανείων, όπου υπάρχει αργή εκταμίευση, αναμένεται να εγκριθεί ένα μεγάλο ποσό από τα 6 δισ. ευρώ που πρέπει να πάρει ακόμη η Ελλάδα στην Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα.

Από τις επαφές που είχαν εκπρόσωποι της Κομισιόν τις προηγούμενες ημέρες, εντοπίζονται καθυστερήσεις στους τομείς των υποδομών (οδικών έργων κ.λπ.), κοινωνικής κατοικίας, της Υγείας, όπου εκκρεμούν 18 ανακαινίσεις νοσοκομείων και 156 κέντρα πρωτοβάθμιας υγείας, αλλά και της Ενέργειας (Προγράμματα εξοικονομώ).

Ειδικά στα έργα CCS (Carbon Capture and Storage) για τη δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα από βιομηχανίες και την αποθήκευσή του στο υπέδαφος, προβλήματα δημιουργούν τα χρονοδιαγράμματα.

Η πίεση αυτή έχει μεταφερθεί στις ηγεσίες των υπουργείων —και κυρίως στον Νίκο Παπαθανάση, τον άνθρωπο που έχει αναλάβει το χαρτοφυλάκιο των κοινοτικών προγραμμάτων. Καλούνται να «τρέξουν» το τελευταίο μίλι με ταχύτητες φωτός έως το 2026. Σε διαφορετική περίπτωση, ή θα χαθούν τα χρήματα, ή θα προχωρήσει το σενάριο της μεταφοράς ορισμένων έργων σε άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το ΕΣΠΑ ή το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, προκειμένου να μη χαθούν πολύτιμοι κοινοτικοί πόροι.

Το επικίνδυνο παιχνίδι με το «βάζε – βγάλε» έργα

Περίπλοκο είναι το ζήτημα της αναθεώρησης των επενδύσεων του Ταμείου ώστε η Ελλάδα να λάβει τα υπόλοιπα κονδύλια για επιχορηγήσεις. Κοινοτικοί αξιωματούχοι διαμηνύουν στην κυβέρνηση ότι η νέα αναθεώρηση αποτελεί την τελευταία ευκαιρία προκειμένου η χώρα μας να προχωρήσει στην απένταξη έργων τα οποία δεν είναι εφικτό να υλοποιηθούν στο χρονικό διάστημα που απομένει μέχρι τη λήξη του ΤΑΑ, δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα να αυξηθεί ο προϋπολογισμός σε εκείνα όπου ο χρόνος επαρκεί για να ολοκληρωθούν έως και τον Αύγουστο του 2026.

Σύμφωνα με το αρμόδιο υπουργείο, κάποια από τα έργα μπορεί να βγουν από το Ταμείο Ανάκαμψης, όπως είναι το πρόγραμμα “Απόλλων” για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και πόροι θα μεταφερθούν σε άλλα έργα. Ήδη έχουν βγει από το Ταμείο Ανάκαμψης αντιπλημμυρικά έργα (θα μεταφερθούν στο ΕΣΠΑ) και κάποια ορόσημα του υπουργείου Πολιτικής Προστασίας. Από τον Ιούλιο είχε γίνει γνωστό, δεν είναι πλέον εφικτά, εν μέρει ή πλήρως, λόγω «χαμηλότερης από την αναμενόμενη ζήτησης». Ενδεικτικά είχαν αναφερθεί: Μεγάλο πρόγραμμα αρδευτικών έργων με ΣΔΙΤ για την ενίσχυση της γεωργικής παραγωγής. Υποδομές οπτικών ινών σε κτήρια. Ολοκλήρωση και στελέχωση τουλάχιστον 50.000 νέων θέσεων σε βρεφονηπιακούς σταθμούς.

Τα στοιχεία από ΤτΕ και Κομισιόν

Τα νούμερα όμως δείχνουν πως υπάρχει πρόβλημα. Ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Θεόδωρος Πελαγίδης, προσφάτως έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου. Τόνισε ότι από τα 36 δισ. ευρώ που αναλογούν στη χώρα, μόλις 10 δισ. ευρώ (5,7 δισ. ευρώ από επιχορηγήσεις και 4,3 δισ. ευρώ από δάνεια) έχουν φθάσει στους τελικούς δικαιούχους.

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα τελευταία ευρωπαϊκά διαθέσιμα στοιχεία έχει υλοποιηθεί το 37% των οροσήμων και στόχων και έχουν εκταμιευθεί 9,94 δισ. ευρώ επιχορηγήσεις, σε σύνολο 18,22 δισ. ευρώ και 11,4 δισ. ευρώ δανείων σε σύνολο 17,728 δισ. ευρώ. Αναμένεται να εκταμιευθεί η 6η δόση επιχορηγήσεων και άλλα 2,1 δισ. ευρώ.

Ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης με ανακοίνωση που εξέδωσε υποστηρίζει ότι «η Ελλάδα παραμένει σε καλό δρόμο όσον αφορά την υλοποίηση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και θα ολοκληρώσει τη διαδικασία εγκαίρως».

Πηγή: in.gr