Αγαπητός Ξάνθης: Ο «Βάσος Μηναΐδης» μέσα από την ιστορική ματιά του τόπου μας

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Αγαπητός Ξάνθης, αρχιτέκτονας, τ. Δ/ντης ΕΟΤ

Το βιβλίο που παρουσιάστηκε πρόσφατα στη Ρόδο απηχεί τη βιωματική διαδρομή του κ. Βάσου Μηναΐδη, ενός ευπατρίδη των νησιών μας. Το υπό παρουσία βιβλίο εκπέμπει μια αύρα πατριωτισμού, αξιοπρέπειας και παροχής αξιών. Τίτλος: «Στιγμές ιστορίας», σε συνεργασία με τον Νεκτάριο Καλογήρου και επιμέλεια κειμένου, Μαρία Ξανθογιώργη (2025), Αθήνα: Για τη φύση.

Χωρίζεται σε τρία διακριτά μέρη που το καθένα ανταποκρίνεται στις στιγμές της ιστορίας του συγγραφέα με χρονολογική σειρά για να καταλήξει στο σήμερα (σ. 302).

Δεν φείδεται ο συγγραφέας από μια ωφέλιμη κριτική, σχολίων αλλά και επαίνων, που στον αναγνώστη αφήνουν το καθαρό αποτύπωμα ενός ανδρός που στιγμάτισε τον τόπο μας με τον εποικοδομητικό του λόγο.

Στέκομαι από το τέλος προς την αρχή, για να δείξω την αέναη αγάπη για τη Δωδεκάνησο, την Ελλάδα και κυρίως για την Κάρπαθο και τη Ρόδο μας.

Μερικές «φωτογραφικές» παραπομπές:
«Στο τέλος όλοι χειροκροτούν» (σ. 305) γράφει ο συγγραφέας. Μα βέβαια χειροκροτούμε έναν άνδρα, ανιδιοτελή, ευπρεπή και κυρίως λάτρη της ιστορίας, την οποία εκθειάζει ως μια δημιουργική δύναμη της συνέχειας στην ανθηρότητα (σ. 79).
Ο κ. Βάσος Μηναΐδης ασχολήθηκε με τα κοινά (σ. 227) με πολλούς ρόλους, αλλά πάντα αποτελεσματικούς, ισορροπημένους και κυρίως αποδοτικούς για τον τόπο. Οι θέσεις του για τη χωροταξική αλλά και αναπτυξιακή πορεία του νησιού της Ρόδου, γεμάτες προοπτική (σσ. 300-301) και μεστότητα, αφήνουν ακόμη και σήμερα σημάδια θετικού προβληματισμού και πιθανής άλλης παραγωγικότερης κατεύθυνσης.

Όλα συγκλίνουν από τον ανιδιοτελή και υπεύθυνο χαρακτήρα του προσώπου του, που αφήνουν πίσω την απλή διαχείριση πνεύματος για να εισφέρουν στο καθήκον και στην οικονομία του λόγου και των πράξεων (ακόλουθος ο συγγραφέας της πολιτικής οικονομίας του Άνταμ Σμιθ, σ. 89).

Όλο το πόνημα είναι μια ζωντανή ιστορία της Ρόδου, από τη ματιά ενός επιτυχημένου τουριστικού επιχειρηματία. Περιγράφονται γλαφυρά μεγάλες επιτυχίες για τη δημιουργία του τουριστικού θαύματος της Ρόδου, αλλά και «αδικίες» που στιγμάτισαν και πλήγωσαν τον τόπο μας (σ. 9).

Εκείνο που ξεχωρίζει επίσης είναι η επευφημία μερικών άλλων ατόμων που συνέδραμαν στην πορεία του νησιού μας. Δεν είναι στην εποχή μας η κατοχύρωση της αναγνώρισης, της εκτίμησης, παρά μόνο η επίδειξη και η προβολή. Από αυτά τα δύο τελευταία ο συγγραφέας ούτε καν τα περιγράφει, γιατί και στο βίο του παρουσιάστηκε απλός, δωρικός, ικανός και αληθής στο να εξιστορήσει με πειστικότητα γεγονότα, μόχθους, συγκυρίες, αγώνες, επιτυχίες και ανατροπές.

Με τους συνεργάτες του γενναιόδωρος, συνεργατικός, αλλά βασικά φιλαλήθης [το διακρίνουμε με τον κ. Γιώργο Γεωργά, που τον κατονομάζει φίλο, συνοδοιπόρο, συνεργάτη, σσ. 164, 303, αλλά και τον κ. Λογοθέτη (σ. 237), κ.ά.]. Παρεμβατικός με το κύρος του, γιατί ήξερε, μελετούσε την επόμενη κίνηση του για τα χείλη της επιτυχίας (σ. 298, βλ. σχετικά με την τότε εισδοχή της ΠΟΞ στο ΣΕΤΕ).

Αλλά το ήθος του ανδρός φαίνεται από τα αναφερόμενα για τη μάνα του, τη Βαγγέλα (σσ. 26, 41), που την περιγράφει ως άφοβη, εργατική, θρησκευόμενη και καλόγνωμη. Σε μια γυναικοκρατούμενη Κάρπαθο, «η ζωή της μάνας μου είναι ο καθρέπτης της ζωής όλων των γυναικών της Καρπάθου, μανάδων και μη. Έζησαν ακούραστες και ατρόμητες» (σ. 27) αναφέρει. Εδώ διακρίνουμε την αξία του οικογενειακού σεβασμού και ευθύνης που αποδίδεται στη μάνα, αλλά και στον μετανάστη αγέρωχο πατέρα.

Αλλά και τα αποφθέγματα για τον τουρισμό είναι σπουδαία τη στιγμή που ο τουρισμός φέρεται να είναι πλέον ένας αριθμός, ένα προϊόν, μια τιμή. Ο συγγραφέας γράφει ενδεικτικά: «Ο κάθε επισκέπτης και επισκέπτρια έρχεται για διακοπές φέρνοντας δύο ειδών αποσκευές, αυτές που βλέπουμε κι αυτές που δεν βλέπουμε!»

Και συνεχίζει «Ο τουρισμός σήμερα είναι πολιτισμός και γι’ αυτό σήμερα η Ευρώπη αρχίζει να ξαναθυμάται την ιστορία της». Αλλά και εκείνο που διακρίνεται ως παράδοξο στον τομέα του τουρισμού είναι η διατύπωση για τους ξενοδοχοϋπάλληλους από ένα επιχειρηματία! «Θεωρώ τον καλά αμειβόμενο εργαζόμενο ως το πιο πολύτιμο αγαθό που μπορεί να έχει η κοινωνία και η επιχείρηση» (σ. 226).

Οι δε «οδηγίες» προς ξενοδόχους είναι ανεπανάληπτες: «Είναι σημαντικό ο ξενοδόχος να είναι κάθε μέρα στο ξενοδοχείο. Η παρουσία του ξενοδόχου οφείλει να είναι διαρκής και ταυτόχρονα διακριτική. Με την παρουσία του ξενοδόχου βοηθιέται το προσωπικό να νιώσει αυτοπεποίθηση στη δουλειά του, και αυτό είναι πραγματικά το πιο δύσκολο κομμάτι της δουλειάς του. Η αρχή του σεβασμού κτίζεται με το χρόνο και η συνεργασία με τον διευθυντή του ξενοδοχείου αναδεικνύει τη βελτίωση που περνάει στο προσωπικό» (σ. 303).

Η μεγάλη προσωπικότητα του ανδρός διατυπώνεται στην φράση: «Ένας ηγέτης επιβάλλεται με την παρουσία του, όχι με τα λόγια του» (σ. 303). Έτσι επιβεβαιώνεται η μεγαθυμία, η μετριοφροσύνη του κ. Μηναΐδη ακολουθώντας με τρόπο κατάλληλο και ωφέλιμο το ρητό του Κομφουκίου «Η ταπεινοφροσύνη είναι η στέρεη βάση για όλες τις αρετές».

Για την αγαπημένη σύζυγό του υπάρχει ξεχωριστό κεφάλαιο, όπου με το όνομα Φούλα Μηνά Γιαννάκη (σ. 277), το γνωστό «Λη», αποτυπώνεται με περίσσιο τρόπο ο σεβασμός στο πρόσωπό της, αποδίδοντας όλες τις επιτυχίες και επιτεύγματα της ζωής της. Την καθορίζει ο συγγραφέας ως αποτελεσματική και φειδωλή, με ανιδιοτέλεια και αποτελεσματικότητα. Το δε επιμύθιο του κεφαλαίου είναι πολύ συναισθηματικό για το πρόσωπό της: «Όποιον θεσμό και αν υπηρέτησε στη ζωή της η Λη, τον λάμπρυνε με την παρουσία της. Το ίδιο κατάφερε και ως σύζυγος στη δική μου ζωή» (σ. 290).

Η προσωπική μου εμπειρία για το άτομο του κ. Βάσου Μηναΐδη διατυπώνεται από το προχθεσινό 2002, όταν η τότε υπουργός Ανάπτυξης Βάσω Παπανδρέου ήθελε να μεταφέρει την έδρα της Δ/νσης Τουρισμού Δωδ/σου του ΕΟΤ στη πρωτεύουσα της Π.Ν. Αιγαίου, στη Σύρο. Σε μια αίθουσα του «ΡΟΔΟΣ ΠΑΛΛΑΣ», η αντίσταση του κ. Μηναΐδη στο πρόσωπο της υπουργού ήταν δυναμική και σταθερή για την σημαντική τουριστική διαδρομή της Δωδ/σου, όπου τελικά μεταπείστηκε η υπουργός και δημιούργησε δύο παράλληλες Διευθύνσεις Τουρισμού (!), με ίσες αρμοδιότητες.

► Τον ευγνωμονούμε και το σεβόμαστε για το θάρρος και την ευθύτητά του μπροστά στα συμφέροντα του νομού μας, πράγμα που διατυπώνεται και στο βιβλίο του για τα προκύπτοντα θέματα από τη δημιουργία μιας ενιαίας (1) περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (σ. 300), η οποία οδήγησε στην απώλεια όλων των ευεργετημάτων που απολάμβανε ο νομός Δωδ/σου ως μια σημαντική παραμεθόρια περιοχή και η τελευταία περιοχή ένταξης στην Ελλάδα μας.

■ Δύο σημαντικά αναφερόμενα «γεγονότα» απομένουν να προστεθούν ως κατάληξη της παρουσίας που απασχόλησαν και απασχολούν τον τόπο μας και που είναι:

1. Ενσωμάτωση της Δωδ/σου στη μητέρα Ελλάδα, και
2. Διεκδίκηση για τη Δωδ/σο.
   Για το πρώτο γίνεται ειδική αναφορά (σσ. 47-54) στο βιβλίο. Για το δεύτερο πηγάζει από το χαρακτήρα του συγγραφέα «Ένας νησιώτης που θέλει το καλό του τόπου μου» γράφει! (σ. 267) και έτσι η «διεκδίκηση» γίνεται και ερμηνεύεται ως τρόπος ζωής και στάση βίου.
   Αυτός είναι ο κ. Βάσος Μηναΐδης, ένας σημερινός αστός, ξενοδόχος που ξεκίνησε από τη βραχώδη, άγονη Κάρπαθο για να μεγαλουργήσει μέσα από την ποιότητα του λόγου και του ήθους.

Η απλότητά του, έξαλλου όλοι τον φωνάζουν «Βάσο», αλλά και η επιβλητικότητά του είναι φανερή από την αλήθεια της συμπεριφοράς και της γενικότερης εμβληματικής δράσης.
Σπανίζουν αυτά τα δείγματα ανθρώπων στη σημερινή αφυδατωμένη εποχή της εικόνας και του πληκτρολογίου. Όταν μιλάει κανείς μαζί του, εισφέρει στον συνομιλητή γνώσεις, αλλά κυρίως εγκυρότητα πάνω στα βήματα της ιστορίας του τόπου. Στο πρόσωπό του, ευγνωμονούμε όλη αυτή τη «φουρνιά» που σήκωσαν τα νησιά μας ψηλότερα και τα έβαλαν στον παγκόσμιο χάρτη του τουρισμού αλλά και της διεθνούς γεωγραφίας.
Ευχαριστούμε θερμά!