Ηλίας Καραβόλιας: Η νέα όψη στα αθόρυβα πραξικοπήματα

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Ηλίας Καραβόλιας

Υπάρχουν άνθρωποι ανάμεσά μας που πιστεύουν ότι «η χούντα δεν πείραξε κανέναν χωρίς λόγο, και δεν υπήρχαν νεκροί». Και φυσικά εκείνοι που λένε μόνιμα ότι «στο Πολυτεχνείο δεν σκοτώθηκε κανείς».

Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι ότι ζουν ανάμεσά μας πολλοί νοσταλγοί του στρατιωτικού παρελθόντος — και πολύ εύκολα θα το αποδέχονταν ξανά (αφού οι «χαραμοφάηδες πολιτικοί κλέβουν», αφού δεν υπάρχει «ούτε δημοκρατία ούτε δικαιοσύνη», άρα: «πού είσαι ρε Παπαδόπουλε»).

Είμαστε επιρρεπείς — όχι όλοι εννοείται — στο να εντασσόμαστε σε ένα ιστορικό συμβάν ως «απογοητευμένοι» από τα τωρινά παίγνια ηγεμονίας — κυριαρχίας μεταξύ πολιτικής, εξουσίας, κοινωνίας, θεσμών.

Μισός αιώνας δεν είναι πολύς καιρός — η χούντα δεν είναι μακρινή ανάμνηση για όσους σήμερα την θυμούνται ως έφηβοι ή ενήλικες τότε.

Το δίπολο ισχυρός — ανίσχυρος μπορεί να μας εγκατέλειψε στα κατάστιχα της σημερινής επικοινωνιακής παγκοσμιοποίησης, αλλά τα «στρατιωτικά πραξικοπήματα» άλλαξαν όψη και εμφάνιση.

Ας είμαστε προσεκτικοί. Ο εθνικισμός πηγάζει έξω από το κάθε έθνος, δυστυχώς. Μπορεί απολυταρχικές ηγεσίες σε μη δυτικά κράτη να είναι μεγάλος κίνδυνος για τον πλανήτη, αλλά αυτό που παρακολουθούμε πλέον με τον επελαύνοντα τραμπισμό είναι στην ουσία του «εθνικιστικός μιλιταρισμός». Είναι η ανεστραμμένη εκδοχή της άσκησης ηγεμονικής πολιτικής μέσω κυριαρχίας και πειθούς.

Σήμερα παρακολουθούμε — εντός και εκτός ΗΠΑ — την σοσιαλμιντιακή εκδοχή του αθέατου (για τις μάζες) στρατιωτικό-αστυνομικού συμπλέγματος συμφερόντων, σε κάθε σχεδόν φιλελεύθερη χώρα.

Η επίκληση της ασφάλειας και της ελευθερίας είναι το κρυφό σημαίνον που ξεγελά και ενθουσιάζει τους έχοντες τάση για αποδοχή ενός «σιδερένιου κράτους» με «στιβαρό χέρι»: για μετανάστες, για «εχθρούς», για «άλλους».

Η εδραίωση κοινωνικής πίστης στον μιλιταρισμό είναι αυτό που καλλιεργεί χωρίς κόπο, σε κάθε δυτική σχεδόν χώρα, το νέο καθεστώς επιτήρησης και βιοπολιτικής πρόληψης.

Ένα νέο διοικητικό ύφος και ήθος, καλά βγαλμένο από τη σημειωτική παραγωγή του «πραξικοπηματικού υποδείγματος» έκτακτης ανάγκης, αυτό που ανά πάσα ώρα και στιγμή μπορεί να εγκατασταθεί στις κοινωνίες.

Αυτό το υπερπατριωτικό branding που κάνει ο Τραμπ και οι καρικατούρες του, ενισχύει πολλές μάζες αγανακτισμένων που «ψάχνουν» ως «λύση» την αγκύρωσή τους σε μια δομή ισχύος, σε ένα μοτίβο ζωής που τους απαλλάσσει από τον «φόβο μπροστά στην ελευθερία», όπως έλεγε ο Έριχ Φρομμ.

Δεν κινδυνεύουμε εύκολα από στρατιωτικά πραξικοπήματα — το κάνουν αυτό οι οθόνες με «στρατό και όπλα», τα αλγοριθμικά προσομοιωμένα data των επιλογών μας και τα fake news.

Η «χούντα» σήμερα, σε κάθε χώρα του πλανήτη, ίσως και να μην χρειάζεται διατάγματα κατάργησης του κοινοβουλευτισμού και της ελεύθερης έκφρασης: η δυνατότητα «να επιλέγεις πώς να υπακούς» είναι ο νέος «στρατιωτικός» τρόπος επιβολής και καθυπόταξης.

Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα όπλα δεν μπορούν να ξανακατεβούν στους δρόμους — το κάνει ήδη ο Τραμπ στις ΗΠΑ και το αποδέχονται οι πολίτες σχεδόν αδιαμαρτύρητα. Ας μην ξεχνάμε λοιπόν…

(Ακολουθεί περίληψη βιβλίου από το οπισθόφυλλο)

«Η ιστορική αλήθεια αναζητά τις πραγματικές της διαστάσεις μέσα στις ανείπωτες προσωπικές μαρτυρίες και βιώματα, στα "ψιλά γράμματα" και σε όσα αφέθηκαν στη σιωπή. Διερευνώνται υποθέσεις γνωστές ή κρυμμένες στην αφάνεια που περιμένουν να δικαιωθούν από την ιστορική μνήμη. Με την έρευνα αυτή επιστρέφουμε στους ανθρώπους που τους χρωστάει η Ιστορία. Αυτή ήταν η ζωή τους και αυτός ο θάνατός τους.

50 χρόνια μετά την πτώση της χούντας, για πρώτη φορά παρουσιάζονται λεπτομερώς όλες οι περιπτώσεις των θανάτων που συνδέθηκαν με το καθεστώς. Θάνατοι λόγω αντιδικτατορικής δράσης, "αυτοκτονίες", "ατυχήματα", "ασθένειες", "εξαφανίσεις". Θάνατοι συνεπεία κακουχιών από τις εξορίες και πολυάριθμες ακόμα φημολογούμενες περιπτώσεις ανώνυμων και επώνυμων προσώπων παρουσιάζονται αναλυτικά σε αυτή την πολυετή, προσωποκεντρική έρευνα.

247 κατονομασμένες περιπτώσεις θανάτων για τους οποίους ευθυνόταν ή κατηγορήθηκε το καθεστώς και οι κύκλοι του. Πάνω από 250 συνεντεύξεις οικείων προσώπων, 290 φωτογραφίες, άγνωστα ή δημοσιευμένα αρχεία και μαρτυρίες αποτυπώνουν για πρώτη φορά τις ιστορίες των θυμάτων της χούντας, συνολικά και εξατομικευμένα.»