Θάνος Ζέλκας: Η χώρα που λειτουργεί μόνο όταν έχει καλό καιρό

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Θάνος Ζέλκας

Το Μοσχάτο πλημμύρισε. Ξανά. Θα περνούσε ως είδηση απαρατήρητη ή απλά συνηθισμένη, αν δεν υπήρχαν οι εικόνες «απείρου κάλλους» που κυκλοφόρησαν σε ζωντανή μετάδοση. Άνθρωποι μεταφερόμενοι με κλαρκ, οικογένειες σε καρότσες, ηλικιωμένοι που πατούν σε παλέτες για να βγουν από τα σπίτια τους. Το βαπτίσαμε κι αυτό «ακραίο φαινόμενο». Δεν ήταν όμως. Ήταν ένα ακόμη επεισόδιο στην ίδια, επαναλαμβανόμενη ιστορία. Στη χώρα που ο κρατικός μηχανισμός της λειτουργεί μόνο όταν έχει καλό καιρό.

Δεν το λέμε ειρωνικά. Το λέμε κυριολεκτικά. Από τη στιγμή που τα σύννεφα μαζεύονται, γνωρίζουμε ακριβώς τι θα γίνει. Η πρόγνωση δεν αφορά μόνο τον καιρό. Αφορά και το κράτος. Θα βρέξει; Τότε θα πλημμυρίσουμε. Θα φυσήξει; Θα πέσουν δέντρα. Θα χιονίσει; Θα κλείσει η Αττική Οδός. Ένα μοτίβο τόσο σταθερό, που μπορείς να διδαχθείς ως μάθημα στα σχολεία με τίτλο: «Εισαγωγή στην ελληνική διαχείριση κρίσεων».

Στο Μοσχάτο, το νερό ανέβηκε σε ύψος που θα ήταν αστείο, αν δεν ήταν επικίνδυνο. Και η πόλη ακινητοποιήθηκε. Επειδή όμως ζούμε και στη «χώρα της πατέντας», στήθηκε πολύ γρήγορα μια αυτοσχέδια πολιτική προστασία με τα κλαρκ και τις καρότσες. Και εμείς οι υπόλοιποι δεν ξέρουμε αν πρέπει να συγχαρούμε τον δήμο για τα αντανακλαστικά του ή να ψέξουμε τον κρατικό μηχανισμό που «πιάστηκε στον ύπνο» για μια ακόμα φορά.

Φυσικά για την ευθύνη, ούτε λόγος. Η επίσημη πολιτεία και οι «τηλεβόες» της ακολούθησαν το γνωστό σενάριο. Πρωτοφανές φαινόμενο. Μεγάλοι όγκοι νερού. Ακραίες συνθήκες. Συνεργασία όλων των αρχών. Όλα τα κλισέ, σε μια δήλωση που αλλάζει μόνο η ημερομηνία. Γιατί κατά τα άλλα, είναι η ίδια αφήγηση εδώ και δεκαετίες.

Όμως, λίγη σοβαρότητα δεν βλάπτει. Τίποτα δεν ήταν πρωτοφανές. Όλα είχαν προβλεφθεί. Από μέρες οι μετεωρολόγοι είχαν προειδοποιήσει για την καταιγίδα. Όπως κάθε φορά που τα ρέματα έχουν μετατραπεί σε οικόπεδα. Όπως τα μισά αντιπλημμυρικά έργα που «είναι στο στάδιο μελέτης». Όπως οι αρμοδιότητες που πηγαινοέρχονται από δήμο σε περιφέρεια και από περιφέρεια σε αρμόδιους χωρίς ποτέ να καταλήγουν κάπου. Αν κάτι πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρά, είναι ένα και μόνο πράγμα. Πόσο εύκολα μια πόλη μένει γυμνή απέναντι στη βροχή.

Το Μοσχάτο δεν είναι κάποια εγκαταλελειμμένη περιοχή. Είναι μέρος του κεντρικού αστικού ιστού της πρωτεύουσας. Κι όμως, μέσα σε μία ώρα, βρέθηκε στην κατάσταση που θα περίμενες σε μια χώρα χωρίς υποδομές. Χωρίς οργάνωση, χωρίς συντονισμό. Μόνο με αυτοσχέδιες λύσεις και κάποιες υπηρεσίες στελεχωμένες από φιλότιμους εργαζόμενους.

Το ότι η βροχόπτωση ήταν έντονη το ζήσαμε. Απλά, μάταια περιμέναμε να δούμε έστω και μια φορά τον κρατικό μηχανισμό έτοιμο. Διότι, μέσα σε αυτή την επαναλαμβανόμενη παράνοια, υπάρχει μια ακόμα διάσταση. Οι άνθρωποι που νιώθουν τον κίνδυνο να χάσουν τους οικείους τους, που καταστρέφεται η περιουσία τους και που ακούνε με μια απαθή σχεδόν χροιά τα επίσημα χείλη να λένε: «Ευτυχώς που δεν χάθηκαν ανθρώπινες ζωές. Οι περιουσίες ξαναφτιάχνονται.»

Προφανώς και η ανθρώπινη ζωή έχει την υπέρτατη αξία. Δεν γίνεται όμως να καταστρέφονται οι πολίτες μιας χώρας σε κάθε φυσικό φαινόμενο, να λαμβάνουν μια υποτυπώδη αποζημίωση και όλα βαίνουν καλώς. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να περιγράφουμε τέτοια γεγονότα σαν να είναι φυσικά, σαν να είναι αναπόφευκτα. Δεν είναι. Και σίγουρα δεν είναι όλα «φταίει ο καιρός». Αν ήταν έτσι, άλλες χώρες με πολύ βαρύτερα φαινόμενα θα είχαν καταρρεύσει.

Δυστυχώς, ακόμα και οι πιο δύσπιστοι έχουν πειστεί ότι ζούμε σε μια χώρα όπου το κράτος λειτουργεί κανονικά μόνο με ηλιοφάνεια, ενώ κάθε φορά που ο καιρός αλλάζει, αποκαλύπτεται η γύμνια μας και δοκιμάζεται η ανθεκτικότητα των πολιτών. Το πιο ανησυχητικό απ' όλα όμως είναι ένα. Ότι το έχουμε συνηθίσει.