Επιτέλους ουσιαστική μεταρρύθμιση και όχι πάλι συζήτηση περί γεωγραφίας (1-2-3-...-10 δήμοι)

ʼρθρο του Μανώλη Σαββή αντιδημάρχου Ρόδου Με αφορμή το έκτακτο Συνέδριο της ΚΕΔΕ, όπου πράγματι η Τ.Α. βρίσκεται στην δυσκολότερη στιγμή της, με βασικό ζητούμενο το ρόλο και τις ευθύνες που έχει απέναντι στους πολίτες, θέλω να καταθέσω κι εγώ τις σκέψεις μου. Τα Συνέδριο δεν πρέπει να είναι μόνο, ξανά καταγγελία στο κεντρικό κράτος, αλλά και βήμα αυτοκριτικής και κυρίως νέων ορθολογικών και διαφανών προτάσεων στη λειτουργία της. Σε καμιά περίπτωση όμως δεν πρέπει να ακυρώσουμε την ουσιαστική λειτουργία της με επιπλέον περικοπές των πόρων. Η πρόσφατη δημόσια συζήτηση που ξεκίνησε ο υπουργός κ. Στυλιανίδης, για αναγκαίες αλλαγές στον Καλλικράτη και γενικότερα στη θεσμική λειτουργία της Τ.Α., δεν πρέπει να ακυρωθεί με την αποκλειστική συζήτηση ξανά στην Γεωγραφία (3 Δήμοι στα μεγάλα νησιά). Αποτελεί πισωγύρισμα και συνέχιση μικροπολιτικής γεωγραφίας. - Πρώτα να οριστικοποιηθούν οι ρόλοι των δομών της Διοίκησης. - Να εξαλειφθεί η ανούσια γραφειοκρατία. - Να καταχωρηθεί η καταστατική θέση των αιρετών . -Να γίνει επιτέλους σαφής διαχωρισμός πολιτικής ευθύνης και υπηρεσιακών υποχρεώσεων. - Τα αιρετά όργανα (Δημοτικό Συμβούλιο, Επιτροπές,..) να έχουν πολιτικό ρόλο και όχι διαχειριστικό, όπως συμβαίνει σήμερα. Να αποφασίζουν και να φορτώνουν γραφειοκρατία σε θέματα που οφείλει να επιλύει η Διοίκηση από μόνη της (βλέπε ημερήσιες διατάξεις Δημοτικού Συμβούλιου). Πολλές φορές ο Δημοτικός Σύμβουλος, είναι θεατής από άγνοια… και δεν επιτελεί τον πραγματικό πολιτικό του ρόλο. Η Τ.Α. πρέπει να παραμείνει ο θεματοφύλακας της κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης. ʼμεσο βήμα Ουσιαστική κωδικοποίηση σε ενιαίο κείμενο του Δημοτικού Κώδικα λειτουργίας των ΟΤΑ. - Η πολυνομία, η αντιφατικότητα, η ασάφεια είναι αιτία πολλών κακών (και φυσικά και της διαφθοράς). - Στόχος η ολοκληρωμένη και σαφής ευθύνη των ΟΤΑ στις αρμοδιότητες της. Εξάλειψη παραλληλων αρμοδιοτήτων από άλλες δομές (μόνο επιτελικές και ελεγκτικές), ο πολίτης μπαλάκι στις υπηρεσίες, υπηρετεί τη σύγχυση και την ανομία. - Το φαινόμενο, το κάθε Υπουργείο να θεσμοθετεί όπως κρίνει χωρίς να λαμβάνει υπόψη του το υφιστάμενο πλαίσιο, οδηγεί σε σύγχυση, αδράνεια, ατελέσφορη διαδικασία Η νέα φημολογία για 3 Δήμους στα μεγάλα νησιά, πιστεύω ότι υπηρετεί την μικροπολιτική και την αδυναμία πραγματικής ανάλυσης και ουσιαστικής βελτίωσης των δυσλειτουργιών στην Διοίκηση. Να υπενθυμίσω ότι οι θεσμοί καταξιώνονται και από τα πρόσωπα (όλοι μας), είτε ανήκουμε στην αντιπολίτευση-είτε περισσότερο βέβαια στη συμπολίτευση. -Στην αξιολόγηση για τον Καλλικράτη για το τόπο μας, στο σημερινό οικονομικό περιβάλλον (1,5 χρόνο λειτουργίας), να ληφθεί υπόψη ότι αν δεν γινόταν η ενοποίηση των 10 Δήμων, οι περισσότεροι πρώην Δήμοι θα αδυνατούσαν αμέσως (εννοώ από το έτος 2011) να καλύψουν ακόμη και τις βασικές οικονομικές τους υποχρεώσεις (μισθοδοσία). -Το υπαρκτό πρόβλημα των απορριμμάτων και άλλων θεμάτων θα ήταν ακόμη σε χειρότερη κατάσταση. - Η αναζήτηση νέων υποδομών με οικονομία και ορθολογική χωροταξία, θα παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες. (Βιολογικοί, ΧΥΤΑ, Αδρανή, κλπ). Όχι επιστροφές σε πρακτικές καταδικασμένες που τις πληρώνουμε ακριβά. Τα οργανωτικά και διαδικαστικά προβλήματα να βελτιωθούν πρώτα; Δομές Διοίκησης Η Αποκέντρωση με Αυτοδιοίκηση παραμένει στην χώρα μας βασικό ζητούμενο. Οι προσπάθειες που έγιναν Καποδίστριας – Καλλικράτης, κυρίως είχαν χωρικό περιεχόμενο και όχι την ανάπτυξη ισχυρών δομών αυτοδιοίκησης. Οι λόγοι, γνωστοί και προ πολλού διαπιστωμένοι. Απροθυμία, μικροπολιτική, σύγχυση ρόλων, γραφειοκρατία, τοπικισμός, κλπ). Η κρίση που διανύουμε, εμπεριέχει ως αίτιο και τις παραπάνω ατέλειες και δυστυχώς δεν διακρίνεται σοβαρή πραγματική πολιτική βούληση για ανατροπή . Οι αιτίες οι ίδιες και η διαχρονική καχυποψία μεταξύ δομών αυτοδιοίκησης με το Αθηνοκεντρικό Κράτος. Πρόταση − Επανεξέταση αναγκαιότητας των Κρατικών Αποκεντρωμένων Περιφερειακών Διοικήσεων . − Μεταφορά των αρμοδιοτήτων τους στις Αιρετές Περιφέρειες και Δήμους. − Η μέχρι σήμερα εμπειρία, την κατέδειξε κυρίως ως επιπλέον δομή της γραφειοκρατίας… με χαρακτηριστικό ότι ο έλεγχος νομιμότητας είναι χωρίς ουσία, όταν ακόμη και το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν είναι υποχρεωμένο να την αποδέχεται. Πόροι Τ.Α.-καθαροί λογαριασμοί για να έχει αξιοπιστία Αιτία πολλών δυσλειτουργιών και κακής διαχείρισης και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση το σύστημα χρηματοδότησης των ΟΤΑ. - Ασάφεια στο τι πρέπει να διαχειρίζεται η Τ.Α. από το σύνολο των δημοσίων πόρων. - Υποκειμενικά κάθε Υπουργός …. Κυβέρνηση.. Κόμμα, καθορίζει το ρόλο της Τ.Α. - Αν ο νόμος 1828/88 (δηλαδή το 20% του φόρου εισοδήματος στους ΟΤΑ) ήταν επανάσταση για την εποχή του, σήμερα είναι ανεπαρκής, και δεν εφαρμόστηκε αξιόπιστα για λόγους μικροπολιτικής (βλέπε παρακρατήσεις, κομματική χειραγώγηση της Τ.Α, κ.λπ ), Νέες αρμοδιότητες χωρίς κοστολογημένες μεταφορές ανάλογων πιστώσεων, κλπ. - Θετικές αναλαμπές οι ευρωπαϊκοί πόροι, αλλά όλα έχουν ένα τέλος, με αποτέλεσμα τα συνεχή αδιέξοδα (Παιδικοί Σταθμοί, ΚΗΦΗ, κλπ). - Αναγκαία πλέον η φορολογική μεταρρύθμιση, όσον αφορά τι ανήκει σε κάθε δομή διοίκησης από τα δημόσια έσοδα π.χ. ΤΑΠ, αυθαίρετα, διόδια, ποσοστό ΦΠΑ, ποσοστό φόρου εισοδήματος, κλπ. Τοπικά αναγκαία η συνέχιση του ΔΗΦΟΔΩ με άμεση επικαιροποίηση τις δίκαιης βεβαίωσης και είσπραξης, και φυσικά της αναπτυξιακής του συμβολής. - Δικλείδες αυστηρές και ουσιαστικές στην διαχείριση και ανταπόκριση της δημοσιονομικής πειθαρχίας . - ʼμεση ενίσχυση στους ΟΤΑ για εξόφληση των υποχρεώσεων του προς την αγορά (προμηθευτές, εργολάβοι, κ.λπ), θα τονώσει σημαντικά τη τοπική οικονομία και θα βελτιώσει προς το οικονομικότερο τις από δω και πέρα προμήθειες των ΟΤΑ με δικλείδα: Καμιά πλέον υπέρβαση των αξιόπιστων προϋπολογισμών και σε περίπτωση εκτροπής, άμεση αφαίρεση από ΚΑΠ, καταλογισμός ευθυνών κλπ. Το ίδιο πρέπει να ισχύει και για τις καταβολές ασφαλιστικών εισφορών και φόρων. Μία και ενιαία βάση δεδομένων για υπολογισμό των δημόσιων τελών των ΟΤΑ, σε άμεση σχέση με την υπόλοιπη Δημόσια Διοίκηση (π.χ. επιφάνειες κτισμάτων, διαφορετικά σε κάθε φορέα, γιατί;) Γιατί τόσο δύσκολο να γίνει κανόνας σε όλη τη Δημόσια διοίκηση; ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ & ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ Η θετική μείωση των 6.000 επιχειρήσεων και οργανισμών των ΟΤΑ κινδυνεύει να οδηγήσει, λόγω των θεσμικών αλλαγών (ατελέσφορων όμως), στη δυνατότητα οι ΟΤΑ να παρεμβαίνουν με επιχειρηματικές δραστηριότητες. Ναι στους ελέγχους διαφάνειας και αξιολόγησης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων όμως: - Επιχειρεί με το σημερινό πλαίσιο λειτουργίας του ΑΣΕΠ καταλήγει σε …φιάσκο (ψάχνεις σερβιτόρο…και σου προκύπτει …εκσυγχρονισμός προσοντολογιου, όχι μόνο κοινωνικά κριτήρια αλλά και ουσιαστικά προσόντα.). - Διαχειριστικές διαδικασίες (πχ προμήθειας, κλπ) με την ίδια μορφή που γίνεται στους ΟΤΑ, οδηγεί σε ευτελισμό των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Πρόταση Νέο πλαίσιο, σύγχρονο και ευέλικτο στη δραστηριότητα των Δημοτικών Επιχειρήσεων και οι διαδικασίες ελέγχου να εξασφαλίσουν χρηστή Διοίκηση, αποφυγή πλυντηρίου δραστηριοτήτων των ΟΤΑ. Και φυσικά οι αμοιβές τοσο των αιρετών όσο και των εργαζομένων να συμβαδίζουν με τον υπόλοιπο δημόσιο τομέα (τέρμα σε προνομιακά καθεστώτα.) Νέες αξιόπιστες μορφές συνεργασίας με ιδιωτικά κεφάλαια. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Ο μεγάλος ασθενής της δημόσιας διοίκησης (φυσικά και στους ΟΤΑ). Από το μικροπολιτικό παρελθόν να δομηθεί νέο σύστημα : - Ορθολογικής αξιοποίησης και σε επίπεδο ποσοτικό όσο και ποιοτικής παραγωγικής αξιοποίησης. - Νέος Κώδικας Δημοτικών Υπαλλήλων. - Σαφής, αξιόπιστος και αυστηρά ελεγχόμενος τρόπος αξιολόγησης προσωπικού. Το φαινόμενο το 95% των Δημοτικών Υπάλληλων να παρουσιάζουν ‘’Αρίστη’’ βαθμολογία, προσβάλλει τον θεσμό και αποδυναμώνει τη σωστή αξιολόγηση των στελεχών . - ʼμεση ακόμη και σε πρώτη φάση με εξετάσεις, τοποθέτηση των στελεχών, με κριτήριο την ικανότητα και όχι μόνο την αρχαιότητα. - ʼμεση απελευθέρωση μετατάξεως, τόσο σε άλλους φορείς, όσο και των ίδιων των ΟΤΑ, για να εξαλειφθούν τα τραγικά σημερινά φαινόμενα, ως προς την κατανομή του προσωπικού σύμφωνα τις πραγματικές ανάγκες του κάθε Δήμου. (Συνολικά πλεονάζον προσωπικό σε Δήμους, όμως το προσωπικό καθημερινότητας ανεπαρκές). Η καραμέλα της εφεδρείας τελικά ούτε οικονομική βελτίωση δεν πρόσφερε. Ανέδειξε αδυναμία ορθολογικής πρότασης. Όμως πρέπει να επισημάνω ότι η σωστή και ηθικά δίκαιη περιφρούρηση των θέσεων εργασίας στο δημόσιο τομέα πρέπει να οδηγεί και στην ορθολογική αξιοποίηση του προσωπικού και όχι πλέον να προσθέτει επιπλέον κόστος. Ο φόβος της ανεργίας δεν πρέπει να αφορά μόνο το δημόσιο τομέα αλλά και τον ιδιωτικό(πάντα αδύναμος κρίκος με ευθύνη και του συνδικαλιστικού κινήματος.) Με ειλικρίνεια να πούμε τι πλεονάζει και να αξιοποιηθεί σωστά ακόμη και από άλλο φορέα και όχι μόνο να αναδεικνύουμε ελλείψεις. Το σημερινά Υπηρεσιακά Συμβούλια, με σύνθεση μέσω εκλογικών διαδικασιών και διορισμών, δοκιμάστηκαν ατελέσφορα, λόγω υπερίσχυσης της συντεχνιακής αντίληψης σε βάρος της αξιοκρατίας. ΙΔΟΥ Η ΡΟΔΟΣ….ελπίζω το συνέδριο να τολμήσει και το άλμα.