BULLYING...ο εκφοβισμός στο σχολείο

Γράφει ο Γιώργος Σακελλαρίδης διδάκτορας μουσικής παιδαγωγικής και διευθυντής Χορωδιών. Το Bullying στο σχολείο, έχει τις περισσότερες φορές τη μορφή «κρυφής βίας». Προέρχεται από μεμονωμένους μαθητές ή ομάδες μαθητών και απευθύνεται σε «αδύναμους» και «διαφορετικούς» συμμαθητές( ή συμμαθητή). Οι δράστες , θα περίμενε κανείς, να προέρχονται από το πλαίσιο των «κακών» μαθητών. Κάτι τέτοιο όμως δεν συμβαίνει. Αυτό που δείχνουν τα γεγονότα είναι ότι οι «κακοί» μαθητές, ασκούν συνήθως βία περιστασιακή και χωρίς οργάνωση. Από άλλους έρχονται τα «χειρότερα». Το Bullying στο σχολείο λοιπόν, ξεκινά από τη λεκτική και την ψυχολογική- ηθική πίεση και φτάνει ως τη σωματική βία. Στο σκληρό «παιχνίδι» του εκφοβισμού, οι δράστες- οι «νταήδες», σκοπό τους έχουν να επιβάλουν τη θέλησή τους πάνω σε άλλους. Παίζουν το ρόλο του «δυνάστη», του «δυνατού», κι άλλοτε το ρόλο αυτού που θέλει να βάλει τα πράγματα σε «τάξη». Συνήθως, οι δράστες, είναι παιδιά που έχουν υπέρμετρη εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και συχνά «επενδύουν» στη σωματική τους δύναμη. Έχουν δηλαδή μεγάλη αυτοπεποίθηση. Η επιθετική συμπεριφορά έχει τις «ρίζες» της στο οικογενειακό περιβάλλον και δεν εκδηλώνεται μόνο στα πλαίσια του σχολείου, αλλά και έξω απ’ αυτό. Κάθε φορά που στην ομάδα που εκφοβίζει, εμφανίζονται παιδιά χωρίς τα παραπάνω «κυρίαρχα» στοιχεία, αυτά τα παιδιά λειτουργούν απλά ως «συνοδοιπόροι». Είναι δηλαδή «άβουλα» μέλη, ανθρώπινης «αγέλης». Οι δράστες, οι «νταήδες» ,είτε παίρνουν είτε δεν παίρνουν χρήματα ή «πολύτιμα» αντικείμενα από τα θύματα τους , αυτά που σίγουρα τους αφαιρούν είναι τα πολυτιμότερα που έχουν. Την αξιοπρέπειά τους, την αυτοεκτίμηση τους, την αυτοπεποίθηση τους, τη νοητική, ψυχολογική, σωματική «ισορροπία» τους. Τα παιδιά που βιώνουν σχολική βία είναι τρομοκρατημένα και νιώθουν ενοχές γιατί πιστεύουν πως για ότι συμβαίνει, φταίνε εκείνα. Κλείνουν το στόμα. Δεν μιλούν στους γονείς για το πρόβλημα τους. Ας έχουμε λοιπόν το νου μας στις αντιδράσεις των παιδιών μας. Ας παρατηρούμε τις συμπεριφορές τους. Στάσεις παιδιών όπως οι παρακάτω, ας μας προβληματίσουν αναφορικά με πιθανό σχολικό εκφοβισμό, σχολική βία. • Να επιστρέφουν στο σπίτι χωρίς διάθεση, σκεφτικά και επιθετικά. • Να κλείνονται στο δωμάτιο τους, να μην θέλουν να πάνε σε γιορτές συμμαθητών και να καθηλώνονται στον υπολογιστή. • Να πηγαίνουν όλο και χειρότερα στα μαθήματα και συγχρόνως να χάνουν κάθε διάθεση για τα χόμπι τους. • Να μιλάνε για πόνους στην κοιλιά τα απογεύματα της Κυριακής ή άλλων αργιών, φέρνοντας στο μυαλό ότι πρέπει να πάνε σχολείο και άρα να υποστούν τις συμπεριφορές των «νταήδων». • Να χάνουν διαρκώς το χαρτζιλίκι τους, απλούστατα γιατί τους το παίρνουν οι «δυνάστες» τους. Σε ανάλογες περιπτώσεις οι ειδικοί προτείνουν στους γονείς: • Να συζητούν το πρόβλημα με δασκάλους ή καθηγητές, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού τους, σε μια προσπάθεια εξεύρεσης λύσης, χωρίς όμως την παρουσία του παιδιού- «θύματος». Ενιαία «πορεία» προσέγγισης για λύση του προβλήματος δεν υπάρχει. Κάθε περίπτωση σχολικής βίας, έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες. Αυτό που είναι κοινό συνοψίζεται στο ότι , το σχολείο που είναι ο τόπος του προβλήματος, είναι και ο τόπος της επίλυσης του. • Να μη μιλούν ποτέ με τους γονείς των «δραστών» , μια και οι ίδιοι είναι συνήθως η αιτία του προβλήματος. Είναι σχεδόν κανόνας πως οι γονείς παιδιών που επιδίδονται σε αυτό που καλούμε «σχολική βία», είναι περήφανοι για τη δύναμη , το θράσος και την παλικαριά των «νταήδων» τους. Το «νταηλίκι» το θεωρούν ακόμα και προσόν για τη μετέπειτα ζωή των παιδιών τους. Η σχολική τάξη είναι ο χώρος που μπορεί και πρέπει να γίνονται συνεχώς δραστηριότητες για την ευαισθητοποίηση των παιδιών αναφορικά με τα «προβλήματα» που σχετίζονται με τη «σχολική βία». Παρουσιάζουμε στη συνέχεια ένα τραγούδι που με ερέθισμα το περιεχόμενο των στίχων του, είναι δυνατόν να προσεγγίσουμε το θέμα του BULLYING . Μήλα γύρω-γύρω, στη μέση πορτοκάλι (Στίχοι- Μουσική: Γ. Σακελλαρίδης) Μήλα γύρω-γύρω Στη μέση πορτοκάλι. Πειράζουνε τα μήλα Το πορτοκάλι πάλι. «Πως είσαι έτσι; Τι χρώμα έχεις; Βρε το χυμό σου Πως τον αντέχεις; Μήλα γύρω-γύρω Στη μέση πορτοκάλι. Τα μήλα ενοχλούνε Το πορτοκάλι πάλι. «Έτσι που είσαι Ποιος να σ’ αγγίξει; Ποιος να σε φάει; Ποιος να σε στύψει; Μήλα γύρω-γύρω Στη μέση πορτοκάλι. Τα κλάματα έχει βάλει Το πορτοκάλι πάλι. «Μη μπούμε στη φρουτιέρα Τα χέρια του έχει βάλει. Στο μίξερ να μη μπούμε Μπήκε το πορτοκάλι!» Τα μήλα μια παρέα. Μόνο το πορτοκάλι. Το πορτοκάλι τώρα, «πορτοκαλί» έχει χάλι! Τα μήλα συμφωνήσαν να μην το έχουν φίλο γιατί γκρινιάζει λένε δεν σκέφτεται σαν μήλο. Παίζουν, γελούν τα μήλα Κι εκείνο υποφέρει. Θαρρείς τα’ χει χαμένα Τι να τους πει δεν ξέρει. «Θα έχουν δίκιο εκείνα», Στον εαυτό του λέει. «Γκρινιάζω, δεν αξίζω». Πιστεύει ότι φταίει! Μα να που ένα άλλο Μήλο, το πλησιάζει… Θέλει να το γνωρίσει, Σαν φίλο το κοιτάζει. Ω, γεια σου πορτοκάλι! Κάθε παιδί σε πίνει. Δεν είσαι συ που έχεις Τη C τη βιταμίνη; Ε, τι ήταν να ακούσει Αυτά το πορτοκάλι, «Πέταξε απ’ τη χαρά του» Φτερά λες κι έχει βγάλει! Γελάει το πορτοκάλι Γελάει και το μήλο Το πορτοκάλι τώρα Έχει ένα μήλο φίλο! Τους βλέπουν τ’ άλλα μήλα Απ’ την «παλιοπαρέα» Πάνε κι αυτά κοντά τους. Όλοι μαζί ειν’ ωραία. Εκείνο κει το μήλο Που σκέφτηκε «ν’ απλώσει» Το χέρι της φιλίας, Τους έχει τώρα ενώσει. Κι ο δάσκαλος των φρούτων Που’ βλεπε απ’ τη γωνία, Την έκανε τραγούδι Αυτή την ιστορία.