Ο ελβετικός σουγιάς της μεταρρύθμισης

Του Νίκου Γ. Σύκα σύμβουλου στρατητικής & επικοινωνίας Η Κύπρος μπορεί να πραγματοποιήσει από μόνη της και μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις από αυτές που προβλέπει το Μνημόνιο. Το Μνημόνιο μπορεί να χαρακτηριστεί ως το ελάχιστο αναγκαίο για αντιμετώπιση της κρίσης. Μόνο εμείς οι ίδιοι οι Κύπριοι γνωρίζουμε τι ακριβώς πρέπει να γίνει και ποιές είναι οι χρόνιες στρεβλώσεις που υπάρχουν και πρέπει να διορθωθούν προκειμένου να οικοδομηθεί μια υγιής οικονομία. Μόνο εμείς οι ίδιοι οι Κύπριοι μπορούμε να αναδείξουμε τα πλεονεκτήματα της χώρας μας. Υφεσιακή μεταρρύθμιση Η μεταρρύθμιση στην Κύπρο δεν ακολουθεί μια ολιστική προσέγγιση, ενώ περιορίζεται στις μελέτες και τα στρατηγικά σχέδια – δεν υπάρχουν απτά αποτελέσματα. Η αποτυχία της μεταρρύθμισης να οδηγήσει σε επανεκκίνηση της κυπριακής οικονομίας οφείλεται κυρίως στη παντελή απουσία νέων καινοτομιών, την κινητήριο δύναμη της ανάπτυξης. Χρειάζονται μεταρρυθμιστικές καινοτομίες οι οποίες βελτιώνουν την αποδοτικότητα (efficiencies). Χρειάζονται νέες καινοτομίες οι οποίες δημιουργούν νέα προϊόντα και υπηρεσίες, νέες βιομηχανίες, νέες αγορές και νέες θέσεις εργασίας (innovation driven growth). Οι προκλήσεις 2020 δεν αντιμετωπίζονται με εργαλεία του 1960. Υπάρχει ανάγκη για σύγχρονα στρατηγικά εργαλεία. Καινοτόμος, αναπτυξιακή μεταρρύθμιση Η μετα–καινοτομία (το πρώτο, σε διεθνές επίπεδο, στρατηγικό εργαλείο για τη δημιουργία νέων καινοτομιών) μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο ελβετικός σουγιάς της μεταρρύθμισης με πολλές και διάφορες εφαρμογές: 1. Συνθέτει, επιταχύνει και ενεργεί ως καταλύτης για όλες τις μορφές καινοτομίας: Επιχειρηματική Καινοτομία, Καινοτομία στη Δημόσια Διοίκηση, Κοινωνική Καινοτομία, Πολιτιστική Καινοτομία, Τεχνολογική Καινοτομία κ.ά. Στόχος η επανεφεύρεση για να πετύχουμε σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα με χαμηλότερο κόστος. 2. Φέρνει μαζί όλους τους εταίρους (stakeholders) της Μεταρρύθμισης: Δημόσια Διοίκηση, Επιχειρήσεις, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Ημικρατικούς Οργανισμούς, Ακαδημαϊκή Κοινότητα, Δεξαμενές Σκέψεις, Ερευνητικά Κέντρα, Εθελοντικές Οργανώσεις, χρήστες / πελάτες. 3. Ενίσχυση της Ανοικτής Καινοτομίας. Η υπόσχεση της Ανοικτής Καινοτομίας είναι η δημιουργία νέας αξίας πιο γρήγορα, καλύτερα και με χαμηλότερο κόστος. 4. Δημιουργεί προϊόντα / υπηρεσίες και διαδικασίες αιχμής. Δημιουργεί νέες Αγορές για υπάρχοντα προϊόντα, νέα προϊόντα για νέες Αγορές και νέες θέσεις εργασίας. 5. Ανασχεδιασμός υπηρεσιών για εξοικονόμηση λεφτών και βελτίωση των αποτελεσμάτων για τους χρήστες. Ανάπτυξη διαφορετικών, και καλύτερων δημοσίων υπηρεσιών με χαμηλότερο κόστος. 6. Εργαλείο καινοτόμου μάνατζμεντ. Εφαρμόζεται σε ολόκληρο τον κύκλο της καινοτομίας, από την έρευνα στη λιανική. 7. Βοηθά τις επιχειρήσεις να διαφοροποιηθούν από τον ανταγωνισμό σε επίπεδο μάρκας και σε επικοινωνιακό επίπεδο. 8. Η μετα–καινοτομία γεφυρώνει την έρευνα και την ακαδημαϊκή κοινότητα με τον κόσμο των επιχειρήσεων, συνδέοντας την εκπαίδευση με την αγορά εργασίας. Επιταχύνει τη διαδρομή από την ιδέα στην εμπορική εκμετάλλευση. Ενισχύει την καινοτομία και από τις τρεις πλευρές του Τριγώνου της Γνώσης. Το Τρίγωνο της Γνώσης είναι “η ανάγκη για βελτίωση των αποτελεσμάτων των επενδύσεων και στα τρία είδη δραστηριότητας –εκπαίδευση, έρευνα, και καινοτομία– μέσα από μια συστημική και συνεχή αλληλεπίδραση”. 9. Δεξιότητες καινοτομίας – ενδυνάμωση της δημιουργικής και αναλυτικής σκέψη, της ικανότητας επίλυσης προβλημάτων και λήψης αποφάσεων. Καλλιεργεί την ομαδικότητα και την επικοινωνία. Προκαλεί την αλλαγή και βελτιώνει την επίδοση. Δημιουργία νέων καινοτομιών. 10. Επιχειρηματικότητα και Εκπαίδευση στα Σχολεία. Διδασκαλία πρακτικών επιχειρηματικών δεξιοτήτων. Εγκάρσιες δεξιότητες: κριτική σκέψη, πρωτοβουλία, προσαρμοστικότητα έκφραση, συνεργασία, κοινωνικές και διαπροσωπικές δεξιότητες. 11. Συνδυάζει τη δημιουργική υπεροχή με την εμπορική εκμετάλλευση. Παράδειγμα: ανάπτυξη καινοτόμων παιγνιδιών (εκπαιδευτικά και ψυχαγωγικά) με βάση την κεντρική ιδέα της μετα–καινοτομίας. Δημιουργία νέων προϊόντων, νέων υπηρεσιών, νέων βιομηχανιών, νέων Αγορών και νέων θέσεων εργασίας. 12. Δημιουργεί κοινή αξία – δημιουργεί οικονομική αξία με τρόπο που να δημιουργεί αξία για την κοινωνία. Συνδέει την επιτυχία των επιχειρήσεων με βελτιώσεις στο επίπεδο της κοινωνίας. Συμμετοχή όλων των παικτών στη δημιουργία κοινής αξίας. 13. Ενίσχυση των Clusters καινοτομίας π.χ. “πάντρεμα” του τουριστικού με τον αγροτικό τομέα. 14. Στρατηγικό εργαλείο έξυπνης εξειδίκευσης. Η έξυπνη εξειδίκευση εστιάζεται στο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μιας περιοχής. Αφορά την εξειδίκευση με έξυπνο τρόπο και στηρίζεται στα πραγματικά πλεονεκτήματα μιας περιοχής έναντι άλλων περιοχών όπως αυτά θα καταδειχθούν μέσα από έρευνες και στρατηγικές αναλύσεις. Με αυτό τον τρόπο οι πόροι συγκεντρώνονται στις συγκεκριμένες προτεραιότητες της περιοχής, εντοπίζοντας τους παράγοντες που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα. 15. Η μετα–καινοτομία ως πλατφόρμα προσέλκυσης τοπικών και ξένων επενδύσεων. 16. Δημιουργία κουλτούρας καινοτομίας στην κυπριακή πραγματικότητα. 17. Διανοίγει νέους, διαφορετικούς δρόμους και βοηθά τους Οργανισμούς να αναθεωρούν διαρκώς τη στρατηγική τους. 18. Εθνικό επίπεδο: α) Ανάπτυξη διαρθρωτικών αλλαγών και ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων. β) Μετάβαση της Κύπρου σε ένα νέο οικονομικό μοντέλο προσανατολισμένο στην «Κοινωνία και την Οικονομία της Γνώσης». Η μετα–καινοτομία αποτελεί το έξυπνο εργαλείο για: α) Κυβερνήσεις και Διεθνείς Οργανισμούς. β) Δημόσιες Υπηρεσίες. γ) Συμβούλους Επιχειρήσεων, Εταιρείες. δ) Φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. ε) Ακαδημαϊκή Κοινότητα, Ερευνητικά Κέντρα. Συμπερασματικά: Η μετα–καινοτομία μπορεί να μετατρέψει την υφεσιακή μεταρρύθμιση που εφαρμόζεται σήμερα στην Κύπρο σε μια καινοτόμο, αναπτυξιακή μεταρρύθμιση, με στόχο τη γρήγορη έξοδο από την κρίση και το μνημόνιο.