Η δύναμη της συνήθειας

Rodiaki NewsRoom

Γράφει η ψυχολόγος
Μαρία Καρίκη

Πολλές φορές συνειδητοποιούμε ότι δεν μας αρέσει η ρουτίνα μας και σκεφτόμαστε τι μπορούμε να αλλάξουμε για να αισθανθούμε καλύτερα. Κι ενώ υποσχόμαστε στον εαυτό μας τόσα πολλά στη θεωρία, στην πράξη διαπιστώνουμε ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο εύκολα όσο πιστεύαμε. Τι είναι άραγε αυτό που μας εμποδίζει να αλλάξουμε τη ζωή μας; Η δύναμη της συνήθειας αποτελεί έναν από τους πιο δυνατούς παράγοντες που μπορεί να αναστείλει τις προσπάθειές μας.

Υπάρχουν τόσοι διαφορετικοί στόχοι που μπορούμε θέσουμε στον εαυτό μας: πιο υγιεινή διατροφή, περισσότερη άσκηση, απομάκρυνση από ανθρώπους που μας ταλαιπωρούν, διακοπή καπνίσματος ή υπερβολικού αλκοόλ, καλύτερη διαχείριση του θυμού μας απέναντι στους άλλους, αναζήτηση άλλου εργασιακού περιβάλλοντος αν αυτό που έχουμε δεν μας ικανοποιεί και τόσα άλλα. Και ενώ πιστεύουμε πως πραγματικά όταν τα αλλάξουμε όλα αυτά η ζωή μας θα γίνει αυτή που επιθυμούμε, ωστόσο αισθανόμαστε ότι είναι πολύ δύσκολο να τα καταφέρουμε και αποκαρδιωνόμαστε.

Οι αλλαγές στη ζωή μας απαιτούν θάρρος, επιμονή, υπομονή, αποφασιστικότητα και χρόνο. Συμβαίνει συχνά να είμαστε ανυπόμονοι και να θέλουμε τα πρώτα αποτελέσματα εδώ και τώρα. Κάτι που φυσικά δεν γίνεται, κι έτσι οι προσδοκίες μας ματαιώνονται εύκολα ενισχύοντας την τάση μας να τα παρατήσουμε. Υπό αυτό το φαύλο κύκλο σίγουρα οι όποιες αλλαγές επιθυμούμε δεν θα μπορέσουν να υλοποιηθούν. Για να αλλάξουμε κάποιες συνήθειες στη ζωή μας το πρώτο βήμα είναι φυσικά να τις αναγνωρίσουμε.

Στη συνέχεια, θα πρέπει να φτιάξουμε ένα πλάνο, ένα χρονοδιάγραμμα με το τι πρέπει να κάνουμε για να αντικαταστήσουμε τις παλιές συνήθειες με καινούριες. Παράλληλα, θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για τυχόν υποτροπές, πισωγυρίσματα γιατί η παλιά ρουτίνα μας ασκεί ακόμη επιρροή πάνω μας μέχρι που σε βάθος χρόνου θα αποδυναμωθεί. Οφείλουμε εξαρχής να γνωρίζουμε ότι απαιτείται καθημερινά συνειδητή προσπάθεια, εγρήγορση και αυτοπειθαρχία. Σε όλη αυτή τη διαδρομή δεν χρειάζεται να είμαστε αυστηροί κριτές του εαυτού μας, αλλά προπονητές, εμπνευστές και μέντορές του.

Η νέα συνήθεια παγιώνεται σιγά σιγά. Την επαναλαμβάνουμε μέχρι να αρχίσει να γίνεται όλο και πιο αβίαστα, όλο και πιο εύκολα. Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης μας προς τις νέες συνήθειες που θέλουμε να υιοθετήσουμε, υπενθυμίζουμε συνεχώς στον εαυτό μας το λόγο που επιθυμούμε αυτές τις αλλαγές. Θα πρέπει, δηλαδή, όλο αυτό που κάνουμε να έχει ένα προσωπικό νόημα για μας και να ενεργοποιείται από εσωτερικά κίνητρα που θα μπορούν να μας «συγκρατήσουν» την ευάλωτη στιγμή που ίσως να θέλουμε να «κυλίσουμε» ή και να εγκαταλείψουμε.

Πολλοί αναρωτιούνται αν αλλάζει ο άνθρωπος και έχουν αμφιβολίες για αυτό. Η απάντηση είναι πως ο άνθρωπος μπορεί να αλλάξει, αρκεί ο ίδιος να το πάρει απόφαση και να μοχθήσει για κάτι τέτοιο. Η ελεύθερη αυτοβούληση, η κριτική μας ικανότητα να αξιολογούμε τι μας κάνει καλό και τι όχι, η αφοσίωσή μας σε έναν σκοπό, η πίστη στην «ανώτερη» εκδοχή του εαυτού μας, η αυτοπειθαρχία και η τάση μας να αναζητούμε μια καλύτερη ποιότητα στη ζωή μας συνεχώς είναι παράγοντες που μπορούν να εφοδιάσουν το άτομο με τα καλύτερα «εργαλεία» προκειμένου να καταφέρει ό,τι βάλει στο νου του.

Για να διερευνήσουμε το αν είμαστε ή όχι ευχαριστημένοι από τη ζωή μας, θα πρέπει να κάνουμε μια ανασκόπηση της καθημερινότητάς μας. Τι κάνουμε κάθε μέρα, ποια είναι η ρουτίνα μας. Το ποιες αποφάσεις παίρνουμε κάθε μέρα και το τι επιλογές κάνουμε (ή δεν κάνουμε) αποτελεί τελικά μια μικρογραφία του πώς είναι δομημένη η ζωή μας. Αν δεν νιώθουμε ικανοποιημένοι, τότε θα πρέπει να παρέμβουμε στις πτυχές εκείνες της ρουτίνας μας που μας χαλάνε τη διάθεση, μας αποδυναμώνουν και μας αφαιρούν ή μας στερούν ευχαρίστηση.

Η καθημερινότητά μας παίζει σπουδαίο ρόλο στην προοπτική που μπορεί να έχει η ζωή μας, αλλά και στην ψυχολογία μας. Αντί, λοιπόν, να την απαξιώνουμε, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ίσως η λύση πολλών προβλημάτων μας να βρίσκεται εκεί ακριβώς! Αν θέλεις να αλλάξεις, άρχισε να αλλάζεις μικρά καθημερινά πράγματα στη ζωή σου.

Δεν είναι ανάγκη να ξεκινήσεις από ριζικές και βαρύγδουπες αποφάσεις… Βρες τη δύναμη να μειώσεις, να διορθώσεις, να σταματήσεις ό,τι σου ανακόπτει τις δυνατότητές σου και την εν δυνάμει ευτυχία σου. Βρες τα δικά σου προσωπικά «αγκάθια» και αδυναμίες και πάλεψε για αυτά… Μόνο εσύ, άλλωστε, μπορείς! Κανένας δεν μπορεί να το κάνει για σένα, όσο κι αν παραπονιέσαι…