Ο Άγιος Νεοφανής Φανούριος γιορτάζει σήμερα

Rodiaki NewsRoom

Ο προστάτης και έφορος της Ρόδου

Γράφει ο πρωτοπρεσβύτερος
Κυριάκος Αναστ. Μανέττας
Κληρικός-Εκπαιδευτικός, εφημέριος ιερού ναϋδρίου Αγίας Ειρήνης-Τριών Ιεραρχών Παν/μίου Αιγαίου

Σήμερα είναι Κυριακή (27 Αυγούστου). Το ημερολόγιο της Ορθόδοξης εκκλησίας μας, προβάλλει την ιερά μνήμη του θαυματουργού Αγίου Φανουρίου. Σε όλο τον Ορθόδοξο κόσμο όπου γης, ακούγεται το νησί της Ρόδου. Γιατί ο Άγιος Φανούριος βρέθηκε η εικόνα του σε ερείπια παλαιοχριστιανικού ναού και γύρω από την εικόνα του 12 παραστάσεις από την ζωή και το μαρτύριό του.

Η εικόνα αυτή βρέθηκε στη Ρόδο από τον τότε Μητροπολίτη Ρόδου Νείλο (1355-1369), που εποίμανε την Μητρόπολη Ρόδου. Η εικόνα παρουσιάζει τον Άγιο Φανούριο νεαρό, στρατιωτικό να κρατάει στο χέρι του σταυρό και λαμπάδα και να γράφει ο “Άγιος Φανώ”. Ο Μητροπολίτης Ρόδου Νείλος στα ερείπια του ναού εκείνου έκτισε τον μεγαλοπρεπή ναό του Αγίου Φανουρίου και συνέταξε και την Ασματική Ακολουθία του.

Ο Άγιος Φανούριος είναι ένας από τους λαοφιλείς αγίους της εκκλησίας μας, συνδυασμένο το όνομά του και με τις γνωστές “φανουρόπιτες” που ο λαός μας κάνει τάξιμο στην μνήμη του και βρίσκει χαμένα αντικείμενα, ή ζητά την “φανέρωση” λογικών πραγμάτων, επίλυση υποθέσεων και όχι εξωφρενικών καταστάσεων. Εδώ έχουμε την ηθική υποχρέωση να επισημάνουμε κάτι σημαντικό με τις Φανουρόπιτες.

1) Συνήθως πρέπει να παρασκευάζονται όπως και πρόσφορα στο σπίτι μας. Είναι ξεχωριστή αυτή η εμπειρία και ευλογία.

2) Ποτέ δεν μοιράζονται οι Φανουρόπιτες, χωρίς να διαβαστεί η ειδική ευχή στην εκκλησία από ιερέα.

3) Ποτέ δεν κάνουμε διακρίσεις δηλαδή να μοιράσουμε μόνο επτά κομμάτια, να είναι Δέσποινες, Μαρίες, Παναγιώτες κ.λπ.
Αυτές, που θα τις δώσουμε, ελεύθερες ή καλοπαντρεμένες. Αποκλείονται, χήρες, ζωντοχήρες κ.λπ. Αυτή είναι λανθασμένη και αρρωστημένη συνήθεια. Η Φανουρόπιτα μοιράζεται μετά από ευλογία σε άνδρες, γυναίκες, παιδιά, χωρίς διακρίσεις. Εδώ έχουμε δεισιδαιμονία.

4) Ποτέ δεν αναφερόμαστε λέγοντας “Ο Θεός συγχωρέσει του Αγίου Φανουρίου τη μάνα”. Πιστεύοντας σε τρελές δοξασίες ότι ήτανε τσιγκούνα ή πρόστυχη η μητέρα του Αγίου. Λέμε βοήθειά τους και ο Θεός και ο Άγιος Φανούριος να σας φανερώνει καλά και ευλογημένα στη ζωή και στα έργα σας.

Αδέλφια μου... για την ζωή του Αγίου Φανουρίου έχουμε ελάχιστα από τη ζωή του. Η εικόνα του έδειξε στον Μητροπολίτη Νείλο το μαρτυρολόγιό του. Δεν ξέρουμε πού γεννήθηκε, που μαρτύρησε, ποιοί ήτανε οι γονείς του. Πώς λοιπόν λέμε ποιά ήτανε η μητέρα του και ζητάμε συγχώρεση για εκείνη; Αυτό αποτελεί αμαρτία και βλαστημία για τον Άγιο Φανούριο. Γιατί μία αμαρτωλή μάνα δεν κάνει άγιο μάρτυρα.

Ωστόσο η χάρη του Θεού θα έδινε την ευκαιρία στον Άγιο Φανούριο και τους τρόπους να σωθεί η μητέρα του. Τέτοιες λαϊκές δοξασίες αποτελούν ύβρεις στον Θεό και στο λυτρωτικό του έργο, για τον καθένα μας.

Οι αιώνες πέρασαν και ναός στη Ρόδο δεν υπήρχε του Αγίου Φανουρίου. Του Μητρπολίτη Νείλο ο Ναός του Αγίου Φανουρίου καταστράφηκε τον 17ο αιώνα από καταστρεπτικό σεισμό και πυρκαγιά. Στην καρδιά της κατοχής της Ιταλοκρατούμενης Ρόδου ένας λεβέντης παπάς Παραδεισιώτης, ένας πρακτικός ορθοπεδικός ο παππούς μου Παπα-Κυριάκος Μανέττας, πηγαίνει εφημέριος στην Παλιά Πόλη. Ό

λα μας τα ιστορικά μνημεία, ήτανε κατεστραμμένα, αποθήκες, στάβλοι ζώων κ.λπ. Δεν άντεξε η φιλότιμη καρδιά του μακαριστού παππού μου παπά-Κυριάκου Μανέττα, που φέρω το γνήσιο όνομά του εγώ σήμερα. Γνώριζε ότι όλη η Ελλάδα και ο κόσμος τιμούσε τον Άγιο Φανούριο και η Ρόδος δεν είχε παρά μόνο τις εικόνες του. Άνοιξε μια αποθήκη σε βυζαντινό ρυθμό, που λεγόταν Ταξιάρχης Μιχαήλ.

Εκεί λειτουργούσαν παλιά το ναό. Έκανε το σταυρό του τρεις φορές είπε το τροπάριο του Αγίου Φανουρίου και έγινε ο πρώτος εφημέριος του ναού αυτού μέχρι το 1962 από το 1945, αγαπήθηκε και λατρεύτηκε και από τον Άγιο Φανούριο, την ενορία και των Εισοδίων Θεοτόκου Νεοχωρίου. Γι’ αυτό και το 2005 τον Σεπτέμβριο ετέλεσα επίσημο μνημόσυνο για τα 30 χρόνια της μνήμης του, κοιμήθηκε στις (3 Σεπτεμβρίου του 1975) στον Άγιο Φανούριο, παρευρέθηκε ο Μητροπολίτης Ρόδου Κύριλλος Κογεράκης και τοποθετήσαμε με τον εξάδελφό μου Αθανάσιο Στάμο, την φωτογραφία του παπά-Κυριάκου Μανέττα και το ιστορικό του ναού επί Αποστόλου Τρύφωνος που άνοιξε για πρώτη φορά.

Ο παππούς μου ο παπα-Κυριάκος Μανέττας ήταν από τους ελάχιστους που στο πραξικόπημα εναντίον του Μητροπολίτη Ρόδου Αποστόλου Τρύφωνος από τον τότε Πρωτοσύγκελλο τον Απόστολο Παπαϊωάννου, δεν υπέκυψε και ήταν ο παππούς μου και ο Κλεόβουλος Παπαϊωάννου στον Άγιο Ιωάννη, θείος του Παπαϊωάννου Αποστόλου, που του στάθηκαν δίπλα του και λειτούργησαν το ναό τους.

Τα γράφει ο Μητροπολίτης Απόστολος Τρύφωνας, στα απομνημονεύματά του. Αυτή την δραστηριότητα του παππού μου, στην ιστορία και στην παράδοση όπως ξαναέγραψα άνοιξα και ανοίγω αρχαία μνημεία. Στην οδό Χειμάρρας απέναντι από το Γηροκομείο “Χαραλάμπειο” είναι ο αρχαιοπρεπής ναός του Αγίου Φανουρίου” εμφανή τα ερείπιά του. Τα γνωστά Φανουράκια. 30 χρόνια κλείνω πρώτο κληρικός του ναού του Παν/μίου Αιγαίου. 25 χρόνια μετά από οράματα πηγαίνουμε και τελούμε εσπερινό, παράκληση στα ερείπιά του. Με την αρχαία εικόνα του Αγίου Φανουρίου της οικογένειας Αντωνίου-Αικατερίνης Βυζαντίνη. στο ναό αυτό πάνω δεσπόζουν 7 πολυκατοικίες.

Ο Θεός και ο Άγιος Φανούριος γνωρίζει τί παίχθηκε τότε και έγινε αυτή η ιεροσυλία στο ιστορικό μνημείο του Αγίου. Πρόσφατα φτιάξανε σαν εξιλέωση ένα μικρό χώρο του Αγίου εκεί. Εμείς χαιρόμαστε όπως και στα υπόλοιπα μνημεία του Αγίου Νικολάου στο Μόντε Σμιθ, του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου από παρότρυνση του μακαριστού γέροντα (Χρυσόστομου Μουστάκα), τον φάρο του Αγίου Νικολάου στο Μαντράκι, των Αγίων Αποστόλων και Αγίου Γεωργίου (Χουρμαλί) στην οδό Σωκράτους, τα πρωτολειτουργήσαμε, τα αναδείξαμε. Και επειδή κάποιοι ανιστόρητοι και εμπαθείς, πολεμούν αυτές τις ενέργειες ήδη γράφω αναφορικά στον Μητροπολίτη Ρόδου Σπυρίδωνα Συνοδινό, που όλα αυτά καταγράφονται με φως και όχι ψευδή στοιχεία.

Εδώ ευχαριστώ πολύ το Χαραλάμπειο Γηροκομείο, που απο λαϊκός ακόμα επισκέπτομαι την αγαπητή οικογένεια Μιχάλη-Βασιλικής Αρφαρά “Βρεφονηπιακών σταθμών Δημιουργία”, γείτονες των ερειπίων του Αγίου Φανουρίου, επιχειρηματίες έντιμοι και μεγάλοι υποστηρικτές και δωρητές του ταπεινού μας έργου, την οικογένεια Αικατερίνας-Αντωνίου Βυζαντίνη για την εικόνα την παλαιά του Αγίου Φανουρίου που φέρνουνε για ευλογία, οικογενειακό κειμήλιο, την κυρία Ειρήνη Αγιακάτσικα ζωγράφο-αγιογράφο, που μου χάρισε. Δεν είναι αυτά τυχαία γεγονότα αδέλφια μου.

Ο παππούς μου άνοιξε πρώτος τον Άγιο Φανούριο στην Παλιά Πόλη. Εγώ τόσα άλλα μνημεία. Όλα αυτά ανήκουν στην αρχαιολογική Υπηρεσία Ρόδου και ένα μεγάλο ευχαριστώ “τιμής” στην κ. Μανιά Μιχαηλίδου προϊσταμένη της 4ης εφορείας Βυζαντινών αρχαιοτήτων, για την κατανόηση την πολύχρονη αξιοπρεπή παρουσία της και την εμπιστοσύνη στο πρόσωπό μας. Ο Άγιος Φανούριος αδέλφια μου βοήθεια και ευλογία στον τόπο μας και στον κόσμο όλο. Αμήν.