Λεξιστορείν: «Ήξεις αφήξεις», ο αινιγματικός χρησμός της Πυθίας
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΚΕ 8014 ΦΟΡΕΣ
Επιμέλεια Αλέξανδρος Ν. Κατσαράς
Φιλόλογος
katsaras2002@yahoo.gr
Όταν κάποιος δεν μιλά ευθέως, αλλά αντίθετα δίνει διφορούμενες και ασαφείς απαντήσεις , του ζητάμε να αφήσει τα « ήξεις, αφήξεις».
Τα δύο ρήματα είναι μέλλοντες των ρημάτων «ήκω» και «αφήκω». Το πρώτο σημαίνει έχω φθάσει και το δεύτερο επιστρέφω.
Η φράση αποτελεί τμήμα ενός χρησμού της Πυθίας με πλήρη μορφή «ἥξεις, ἀφήξεις, οὐκ ἐν πολέμῳ θνήξεις» και ο οποίος άλλαζε νόημα ανάλογα σε ποιο σημείο της φράσης έμπαινε το κόμμα με αποτέλεσμα να καταστεί συνώνυμο της ασάφειας.
α) “ἤξεις , ἀφήξεις, οὐ θνήξεις ἐν πολέμω = θα φθάσεις, θα επιστρέψεις , δεν θα πεθάνεις στον πόλεμο”
(β) “ἤξεις , ἀφήξεις οὐ, θνήξεις ἐν πολέμω = θα φθάσεις, δεν θα επιστρέψεις , θα πεθάνεις στον πόλεμο”