Ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας

Rodiaki NewsRoom

Την Κυριακή, 8 Οκτωβρίου 1831 (27 Σεπτεμβρίου με το παλαιό Ημερολόγιο) δολοφονήθηκε ο Ιωάννης Καποδίστριας. Το μικρό αυτό σημείωμα που θα ακολουθήσει ας είναι ένα μνημόσυνο για τον πρώτο (ίσως και καλύτερο) Κυβερνήτη της Ελλάδας.

Αν κάνετε μία έρευνα στους πολίτες και τους ρωτήσετε τι γνωρίζουν για τον Καποδίστρια, σε ποσοστό άνω του 75% θα σας απαντήσουν ότι ήταν ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας που έφερε την πατάτα και ότι, ως υπουργός της Ρωσίας, βοήθησε την Επανάσταση.

Πόσοι όμως γνωρίζουν ότι ο Καποδίστριας τιμάται μέχρι και την Ελβετία ως εθνικός ευεργέτης; Πόσοι γνωρίζουν ότι 20 χρόνια πριν την Επανάσταση είχε φτιάξει το Σύνταγμα της αυτόνομης Ιονίου Πολιτείας και πέτυχε την πρώτη νίκη εναντίον των Τούρκων; Πόσοι γνωρίζουν ότι ο Καποδίστριας, εκτός της πατάτας, είχε ένα σωρό από καινοτόμες κυβερνητικές πολιτικές και κατάφερε μέσα σε τρία χρόνια, από το απόλυτο τίποτα που υπήρχε όταν ανέλαβε, να δημιουργήσει ένα οργανωμένο κράτος με δομές σε όλους τους τομείς; Πόσοι τέλος γνωρίζουν ότι έδωσε ολόκληρη την τεράστια περιουσία του στην Ελλάδα;

Ας δούμε μερικά βιογραφικά στοιχεία της καταγωγής του.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας γεννήθηκε στην Κέρκυρα στις 10-2-1776 και ήταν το έκτο παιδί του Αντωνίου Καποδίστρια και της Αδαμαντίας Γονέμη, κόρης αριστοκρατικής οικογενείας με καταγωγή από την Κύπρο.
Η καταγωγή των Καποδίστρια ήταν από το ακρωτήριο Ίστρια της Αδριατικής (Capo d’ Istria). Όλοι οι απόγονοι του Αντωνίου Καποδίστρια είχαν το δικαίωμα να φέρουν τον τίτλο του κόμη, τίτλο που είχε απονείμει ο Κάρολος Εμμανουήλ ο Β΄. Δούκας της Σαβοϊας και Βασιλιάς της Κύπρου, το 1689.

Και η οικογένεια Καποδίστρια και η οικογένεια Γονέμη ήταν γραμμένες στη χρυσή Βίβλο (Libro d’Oro) από το 1679 και από το 1606 αντίστοιχα.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας φοίτησε στο Μοναστήρι της Αγίας Αυγουστίνης όπου έμαθα Λατινικά, Ιταλικά και Γαλλικά. Το 1795, σε ηλικία 17 ετών πηγαίνει στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα (Μεγάλο μορφωτικό κέντρο το 17ο και 18ο αιώνα), όπου σπούδασε φιλοσοφία, νομικά και ιατρική.

Σημειωτέον ότι την εποχή εκείνη οι φοιτητές μπορούσαν, μετά από δύο χρόνια φοίτησης, να ζητήσουν να εξετασθούν από ειδική επιτροπή καθηγητών του Πανεπιστημίου και, αν αποδεικνυόταν ότι είχαν ολοκληρώσει τις σπουδές τους, έπαιρναν το δίπλωμά τους.

Ο Ι. Καποδίστριας ζήτησε και εξετάστηκε και επιτυχώς πήρε το πτυχίο του, ως ιατρός, τον Ιούνιο του 1797, οπότε και επέστρεψε στην Κέρκυρα. (Μια μικρή ιστορική παρένθεση για τα Επτάνησα).

Τα Επτάνησα (Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Ζάκυνθος, Λευκάδα, Ιθάκη, Παξοί, Κύθηρα), με αμιγή ελληνικό πληθυσμό από την αρχαιότητα ( Θυμηθείτε τον Οδυσσέα), περιήλθαν στη Δημοκρατία της Βενετίας πριν από την άλωση της Πόλης το 1453 και παρέμειναν υπό τους Ενετούς 400 περίπου χρόνια. Με τη συνθήκη του Καμποφόρμιο (1797) διαλύθηκε η Δημοκρατία της Βενετίας και τα Επτάνησα προσαρτήθηκαν στη Γαλλία, όπως και άλλα διαμερίσματα της Ελλάδας. Στη συνέχεια με τον πόλεμο Αγγλίας – Γαλλίας περιήλθα υπό την Αγγλική κυριαρχία, πράγμα που επικύρωσε το Συνέδριο της Βιέννης (1815).

Τελικά παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα, προς ενίσχυση του πρόσφατα νέο εγκατασταθέντα βασιλιά Γεωργίου Α΄ των Ελλήνων και η ένωση με την μητέρα πατρίδα έγινε στις 28 – 5 – 1864. (Κλείνει η παρένθεση).
Ο Καποδίστριας από νωρίς έδειξε τα χαρίσματά του ως πολιτικός.

Στην Επτάνησο Πολιτεία έγινε Γραμματέας του Κράτους και εισηγητής του Συντάγματός της, απέτρεψε ως στρατιωτικός διοικητής την κατάληψη της Λευκάδας από τον Αλή Πασά (1807), διότι κάλεσε σε συνεργασία τους Έλληνες οπλαρχηγούς (Κατσαντώνη, Κίτσο Μπότσαρη, Λάμπρο Τζαβέλα, Γρίβα, Βαρνακιώτη, Μπουκουβάλα) και εκεί γνώρισε για πρώτη φορά το γέρο του Μωριά Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

Μετά την κατάργηση της Επτανήσου Πολιτείας από το Ναπολέοντα (ανακωχή πολέμου Γαλλίας – Ρωσίας – συνθήκη Τίλσιτ), κλήθηκε, λόγω της φήμης του, από τον Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας στην Αγία Πετρούπολη, έμαθε τη ρωσική γλώσσα και διορίστηκε σύμβουλος επικρατείας στο Υπουργείο Εξωτερικών με ετήσιο μισθό 3000 ρούβλια.

Έτσι ξεκίνησε η τεράστια διπλωματική καριέρα του Καποδίστρια που τον έφερε σε σύγκρουση με τον τότε πανίσχυρο Μέττερνιχ. Υπήρξε ο συντάκτης του πρώτου Συντάγματος της Ελβετίας, το οποίο ήταν ένα πρότυπο Σύνταγμα Ομοσπονδιακής Οργάνωσης. Η Τρίτη Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας (1827) εξέλεξε τον Καποδίστρια Κυβερνήτη της Ελλάδας για 7 χρόνια.

Τα χρονικά περιθώρια του σημειώματος αυτού δεν επιτρέπουν να αναπτυχθεί το τεράστιο έργο του Κυβερνήτη.

Παρέλαβε χάος, όχι με την έννοια και την επωδό των σύγχρονων πολιτικών όταν αναλαμβάνουν τα ηνία του κράτους, γιατί κράτος δεν υπήρχε επί 400 χρόνια. Υπήρχε το Ελληνικό Έθνος με ετερόκλητα στοιχεία ανθρώπων εθισμένων σε διαφορετικές νοοτροπίες, με προσωπικές δυσαρέσκειες και αντιθέσεις και με διαφορετικά συμφέροντα, υποκινούμενα εμφανώς και αφανώς από τις τρείς Μεγάλες Δυνάμεις, που βοήθησαν στην απελευθέρωση και που η κάθε μία ήθελε την Ελλάδα στη σφαίρα της δικής της επιρροής και την εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων,

Επειδή την εποχή εκείνη κυκλοφορούσαν φήμες (Φαμεράιερ) ότι οι σημερινοί κάτοικοι του ελλαδικού χώρου δεν είναι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων, ευθύς εξ αρχής, ο Καποδίστριας ξεκαθάρισε στη διεθνή διπλωματία ότι: «Το Ελληνικόν Έθνος αποτελείται από ανθρώπους, οι οποίοι από την άλωση της Κων/πόλεως δεν έπαυσαν να ομολογούν την πιστότητά τους στην ορθόδοξη πίστη τους, δε σταμάτησαν ποτέ να ομιλούν τη γλώσσα των πατέρων τους, την ελληνική, και παρέμειναν ακλόνητοι υπό την πνευματική ή την κοσμική δικαιοδοσία της εκκλησίας τους, σε οποιοδήποτε μέρος της τουρκοκρατούμενης πατρίδας τους και αν ευρίσκονταν».

Η ολοκληρωτική αφοσίωση του ερημίτη πολιτικού στη διακονία της πατρίδος και του Γένους, δικαίως τον χαρακτηρίζει ως τον αληθινό «Πατέρα της Ελληνικής Πατρίδας».

Αποτελεί μοναδική περίπτωση – ίσως όχι μόνο στην Ελληνική ιστορία – πολιτικού που αρνήθηκε κάθε «χρηματικήν χορηγίαν», για να μην επιβαρύνει το Δημόσιο Ταμείο. Έγραφε: «Όσοι ευρίσκονται εις δημόσια υπουργήματα δεν είναι δυνατόν να λαμβάνουν μισθούς αναλόγως με τον βαθμόν του υψηλού υπουργήματός των και με τας εκδουλεύσεις των, αλλ’ ότι οι μισθοί αυτοί πρέπει να αναλογούν ακριβώς με τα χρηματικά μέσα, τα οποία έχει η Κυβέρνησις εις την εξουσίαν της.

Εφ όσον τα ιδιαίτερα εισοδήματά μου αρκούν δια να ζήσω, αρνούμαι να εγγίσω μέχρι και του οβολού τα δημόσια χρήματα, ενώ ευρισκόμεθα εις το μέσον ερειπίων και ανθρώπων βυθισμένων εις εσχάτην πενίαν».
Δε ζήτησε ούτε πήρε τίποτε από την Πατρίδα, αλλά έδωσε τα πάντα στην Πατρίδα.

Επειδή η ιστορία επαναλαμβάνεται είναι καλό να τη γνωρίζουμε και αναλόγως μετά να πράττουμε. Διότι βγαίνουν και χρήσιμα συμπεράσματα όπως για παράδειγμα ότι, μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια η Ελλάδα έπεσε στα χέρια των Βαυαρών.

Δηλαδή δολοφονήσαμε έναν άνθρωπο – πανάξιο Έλληνα, ο οποίος έδωσε τα πάντα για τη χώρα και τον ελληνικό λαό και πήρε τη θέση του ένας ανήλικος ξένος που μας τον επέβαλαν οι Μεγάλες Δυνάμεις.

Επίσης υποχρεούμαστε να γνωρίζουμε την τεράστια Ελληνική ιστορία, ώστε να μην πέφτουμε στην παγίδα των δήθεν διανοουμένων της εποχής μας, που έχουν βαλθεί να μειώνουν και να απαξιώνουν κάθε τι το Ελληνικό και κάθε τι που ανεβάζει το φρόνημά μας ως Έθνους.

Α.Κ.