Λέξεις της Καλύμνου (στη μνήμη του Νικήτα Οικονόμου)

Rodiaki NewsRoom

Του Αλέξανδρου Ν. Κατσαρά
Φιλολόγου
katsaras2002@yahoo.gr

Με τον Νικήτα Οικονόμου δεν είχαμε γνωριστεί προσωπικά. Ήμασταν δύο καλοί διαδικτυακοί φίλοι.

Πριν λίγους μήνες, όταν αποφάσισα να κάνω μια δημοσίευση για το γλωσσικό ιδίωμα της Καλύμνου και ξέροντας πως κατάγεται από την Κάλυμνο, βρήκα το θάρρος να του ζητήσω την γνώμη του για το που θα μπορούσα να βρω σχετικές πληροφορίες.

Με πολλή ευγένεια με συμβούλευσε για το ποιες πηγές θα έπρεπε να αναζητήσω και κλείσαμε την συζήτησή μας λέγοντας μου: «Θα περιμένω να διαβάσω το αποτέλεσμα». Ένα κομμάτι απ’ αυτό το αποτέλεσμα του αφιερώνω για να διαβάσει από κει ψηλά που βρίσκεται.

η αβζή= η αυγή
ο άγκατθας= το αγκάθι
η ακοπιρζά= η κοπριά, το ζωικό λίπασμα
ο αλάτσερος= ο ολόκληρος
ούλοι= όλοι
η ανερούφα= το κρυολόγημα
αποκοτθώ= αποτολμώ
ο αρδίνιαστος= ο ασυμβούλευτος
ο αρνάς= ο αφελής
η ασσημιά= η ασχήμια
ο ατσαλλόγλωσσος= ο απρόσεκτος στην ομιλία
ο ατσαλλόφαος= αυτός που τρώει απρόσεκτα
βαραίνω= επιδεινώνεται η υγεία μου
βαρζούμαι= βαριέμαι, πλήττω
ο βοθρακός= ο βάτραχος
βουά-βουά= ήσυχα-ήσυχα
βουρλίζομαι= τρελαίνομαι
η βράστη= η ζεστασιά
γαρίζω= διψάω έντονα
το γδόσερο=το γουδοχέρι
γκελεμένος= ο ζαλισμένος
γουρλίζω= ροχαλίζω
ελλόου μου= για μένα
το δεμέλλι= ο δίδυμος
η ζαλά= η ζαλάδα
ζάρω= συνηθίζω
το ζητουλλιό= η επαιτεία
ηκάστηκε= του φάνηκε
ο ίσσος= η σκιά
θλόφτω= κρύβω
ο ίδρως= ο ιδρώτας
ινναί= ναι
καλλικεύγω= καβαλώ
καπαρδίζω= φουσκώνω
κατσάζω= αδυνατίζω
ο κικιρίκος= ο ελαφρόμυαλος
το κοπελλούι= το παιδί μικρής ηλικίας
κορδίζω= προκαλώ κάποιον
ο κότσινος= ο κόκκινος
κουλουκιάζω= μένω ακίνητος σε μια άκρη
ο κουρκούτζιαλλος= η μικρή σαύρα (ο κουρκούταβλος)
λαάζω= ψάχνω, παρατηρώ
λακχιρντίζω= συνομιλώ
λαονεύγω= ερευνώ
ο λουβζάρης= ο λεπρός, ο βρώμικος
η λωλάγρα= η τρέλα
ματσελλεύγω = σφαγιάζω, καταστρέφω
το μενόρι= το μέρος, η τοποθεσία
το μιρμιζέλλι= φαγητό με κρίθινη κουλούρα, λάδι και νερό
μουζώνω= περιφρονώ
μπραάλω= προβάλλω
το μωλί= ο λιθοβολισμός
νεγουλιώ= αναγουλιάζω
το νεπέτι= η σειρά
ξαννοίω= κοιτάζω με προσοχή
ξεμαϊδίζω= παίρνω συχνά χρήματα από κάποιον
ο ξενάστρεφος= ο στρυφνός
ξεντερίζομαι= τρώω υπερβολικά
ξετελεύγω= τελειώνω
η πάγκα= η τράπεζα
το παξουμάϊ= το παξιμάδι
πετυσσαίνω= πετυχαίνω
πιτθακώννω= πιέζω προς τα κάτω
ο πουργός= ο βοηθός του τεχνίτη
ο πρεπός= η ομορφιά
ρακχουνώ= τρώω κάτι τραγανό
η ρετσέτθα= η ιατρική συνταγή
ρπω= αρπάζω
σατσάζω= συμπιέζω
ο σειρότθερος= ο χειρότερος
ο σιλιασμός= η επιληψία
ο σκούλουκας= το σκουλήκι
ο σουρτούκης= ο περιπλανώμενος
το στοισό= το φάντασμα
συμπλιάζω= συναναστρέφομαι
ταλοιπονί= λοιπόν, επομένως
η τσικολάτα = η σοκολάτα
ο τσόλης= ο ακάθαρτος
το τυραννιό= το ιδιότροπο παιδί που ταλαιπωρεί την μητέρα του
φαλλάρω= αποτυγχάνω
η φούρκα= η οργή
το φρούϊ= το φρύδι
η φωτζιά= η φωτιά
το χαζίρι= ο έτοιμος
το χλόψιμο= το κρύψιμο
ο ψωματάρης= ο ψεύτης