«Στα χνάρια του διαβάτη», μια κρητική ηθογραφία από την Αδελφότητα Κρητών Ρόδου «Ο Ψηλορείτης»

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο αρχιτέκτονας
Αγαπητός Ξάνθης

H αδελφότητα Κρητών Ρόδου «Ο Ψhλορείτης» χάρισε άλλη μια θεατρική παράσταση στο κοινό της Ρόδου με τίτλο «στα Χνάρια του Διαβάτη» βασισμένο στην κρητική ηθογραφία του Ιωάννη Κονδυλάκη.

Χωρισμένο σε δύο μέρη το έργο, στον «Πατούχα» και στον «Επικήδειο».
Το πρώτο αναφερόταν στον κουζουλό, βοσκό Μανώλη που γυρνώντας για λίγες ήμερες στο πατρικό συναντά την Πηγιώ και ξετρελαίνεται μαζί της.
Ισορροπεί μεταξύ έρωτα και ανδρισμού, αφέλειας και παρορμητικού. Τελικά ο έρωτας τον κάνει να αλλάξει και να αισθανθεί τη χαρά της γυναικείας παρουσίας, από τα χίλια ζωντανά που τον περιμένουν ακόμα…
Το δεύτερο με πρωταγωνιστή τον γέροντα αλλά κοτσονάτο Καμαριανό ήταν μια ακροβασία μεταξύ μακάβριου και αστείου, θανάτου και ζωής, μεταξύ «μαρμάρινου στήθους» και απόληξης.

Τα δήθεν προσόντα του αποκειμηθέντος γέροντα στον επικήδειο του τα οποία απάγγειλε ο φίλος και που αποτελούν το αστείο της υπόθεσης», αποτυπώνουν τη γελιοποίηση της υποκρισίας του χθες και την γλυκιά κολακεία του σήμερα.
Τα 30 χρόνια παρουσίας στα πολιτιστικά δρώμενα της Αδελφότητας στη Ρόδο, αφήνουν τη γεύση ενός συλλόγου γεμάτου ενθουσιασμό, γνησιότητα και κύρους
Ενθουσιασμός, που κάνει το σύλλογο να ανανεώνεται και να προκαλεί με αστείρευτες πηγές κουλτούρας και επικοινωνίας.

Γνησιότητα, που τον κάνει να αποδίδει με αυθεντικότητα τα ήθη και τα έθιμα της Κρήτης, σε κοινό που δεν είναι απαραίτητα από τη μεγαλόνησο.
Κύρος, που σε μια εποχή που τα πάντα καταρρακώνονται και υποβαθμίζονται, τα μηνύματα των παραστάσεων, οι φράσεις των ηθοποιών αναγεννούν ήθος και αξιοπρέπεια, σπάνια χαρακτηριστικά μιας κοινωνίας αφυδατωμένης από μια σύγχρονη κουλτούρα.

Ανήκω στους θεατές που ερασιτεχνικά παρακολουθούν τις θεατρικές παραστάσεις. Όμως η διάρκεια της δράσης της Αδελφότητας Κρητών είναι αξιοπρόσεκτη και αποδίδει το μεράκι κάποιων σε πείσμα των χαλεπών καιρών.

Δεν θα μπω στην ονοματολόγια των συντελεστών και δεν θα διακρίνω κανένα πρόσωπο, αισθανόμενος ότι όλοι οι οποίοι συμμετέχουν παρουσιάζονται ισάξια στην απόδοση των παραστάσεων.

Η δράση τους έχει συλλογικό χαρακτήρα και γνωρίζω ότι ξεφεύγει πέραν των στενών ορίων του νησιού μας.
Η συγκολλητική ταινία της Αδελφότητας είναι η αγάπη για τον τόπο.
Ξεφεύγοντας από τις μονοδιάστατες προσεγγίσεις των έργων-παραστάσεων εμπλουτίζονται συνεχώς με σύγχρονα δεδομένα ώστε να αποκτούν την ολότητα του χώρου και της αντοχής στο χρόνο.

Η κρητική κουλτούρα έντεχνα και αρμονικά ξεφυλλίζεται στο «άλλο» κοινό χωρίς να αλλοιωθεί αλλά και παράλληλα επιτυγχάνει την αρμονική διείσδυση στα έθιμα του τόπου που παρουσιάζεται το σχετικό δρώμενο. Είναι εκπληκτικό το πάντρεμα της τοπικότητας και της ευρύτερης περιοχής, της τοπολαλιάς και της αφομοίωσης της από το πολυποίκιλο κοινό, των τοπικών φορεσιών και της ξεκούραστης οπτικής επαφής.

Η κοινωνία της διαπολιτισμικότητας, των διαφορετικών εκφράσεων και εθίμων, της αποδοχής ετερότητας των πολλών ταυτοτήτων και της ξεχωριστής αυτοδιάθεσης, έρχεται και συγκλίνει σε μια συνιστώσα ώστε η λαϊκή δύναμη να είναι ισχυρή στο συνονθύλευμα αταίριαστων σημερινών συμπεριφορών.
Και οι κρητικοί της Ρόδου εκφράζουν με τον πιο ειλικρινή τρόπο αυτό το πολιτιστικό γεγονός για να αποδείξουν το γνωμικό: «Ars longa, vita brevis» (η τέχνη μακρά, ο βίος βραχύς).