«Το Γεννάδι της Ρόδου. Ιστορία και πολιτισμός»

Rodiaki NewsRoom

Το νέο βιβλίο του Κώστα Ε. Σκανδαλίδη

Γράφει ο Νίκος Νικολάου

Αγαπητέ φίλε, Κώστα

Έρρωσο! Η λέξη αυτή, προέρχεται από το ρήμα ρώννυμι και ρωννύω και σημαίνει «χαίρε» ή «έχε υγεία».

Ήταν η συνηθισμένη έκφραση χαιρετισμού που χρησιμοποιούσαν οι αείμνηστοι, μεγάλοι δάσκαλοι και φίλοι, ο Φώτης Βαρέλης και ο Μανώλης Αθανασιάδης, ο θείος σου, όταν αντάλλασσαν επιστολές.

Δευτέρα 20 Αυγούστου, μια μέρα πριν από τη «λήξη» του μνημονίου, ο Κώστας, περνάει από το σπίτι μου, για να μου προσφέρει, τιμητικά, (και τον ευχαριστώ από καρδιάς), το πρόσφατο βιβλίο του, με τίτλο: «Το Γεννάδι της Ρόδου. Ιστορία και πολιτισμός».

Δεν με βρήκε, και το τοποθετεί στο γραμματοκιβώτιο, στο πάνω μέρος του. Κατάλαβα, μόλις το πήρα στα χέρια μου, γιατί δεν μπόρεσε να το βάλει μέσα. Πώς να χωρέσει ένα βιβλίο 688 σελίδων, σε ένα απλό γραμματοκιβώτιο;
Και δεν έφτανε αυτό, μαζί και η νέα ποιητική του συλλογή, έκδοσης 2018, με τίτλο «Ολονύχτια ανίχνευση»!

Είναι η πρώτη έκπληξη. Γιατί είχα υπόψη μου το, εκτός των άλλων, ξεχωριστό και απόλυτα τεκμηριωμένο, πολυσέλιδο βιβλίο του, με τίτλο, «Κωνσταντίνος Π. Καβάφης και Δωδεκανήσιοι στην Αίγυπτο των Ελλήνων», βραβείο Βασίλη Μοσκόβη, από τον Δήμο Αθηναίων, που εκδόθηκε το 2013 από τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου.

Και βέβαια, γνώριζα ότι, από το 2013 ως τα σήμερα, είχε εκδώσει: το 2014, την ποιητική συλλογή «Χωρίς πυξίδα», το 2015, το «Παντελής Ευθυμίου», σεργιάνι στη ζωή και το έργο του ποιητή, το 2016, το βιβλίο «Η Τήλος της Ήριννας», έκδοση Δήμου Τήλου, βραβείο Δημοσθένους Χαβιαρά, Κοινωνικός Σύλλογος Συμαίων.
«Ο Πανορμίτης» και στις αρχές του 2018, το βιβλίο με τίτλο, «Παπά-Μανώλακας: Το Πορτρέτο ενός ταπεινού και χαρισματικού Λευίτη».

Εκπληκτικό! Ίσως, όμως και «Σκανδαλώδες»!, Και μήπως από την ιδιότητα αυτή προέρχεται το Σκανδαλίδης;

Φαίνεται ότι το καταφύγιό του στο Γεννάδι, απ’ όπου καταγράφει, κάθε τόσο, την ύλη για την έκδοση ενός νέου βιβλίου, ευνοεί την παραγωγή αυτή, αν σκεφτεί κανείς ότι το ίδιο το όνομα «Γεννάδι», εμπεριέχει τη λέξη «Γέννα», γι’ αυτό κυοφορεί και γεννά κάθε εννιά μήνες (περίπου) κι ένα βιβλίο!

Μήπως όμως συμβάλλει και η Άρτεμις, η σύζυγός του, που ως «θεά του κυνηγού» τον διευκολύνει να «κυνηγήσει» κάθε υπάρχουσα πηγή πληροφοριών, προφορικών ή γραπτών;

Όπως και να ‘ναι, είναι απαραίτητο να συμπληρώσουμε την εργογραφία του, αναφέροντας και τα πρώτα πέντε του βιβλία, που, χρονολογικά, είναι:

Το 1999, το πρώτο, με τίτλο «Μανώλης Αθανασιάδης-Το χρονικό μιας πολύπλευρης ζωής», έκδοσης Νέα Σύνορα-Λιβάνης, βιβλίο με ιδιαίτερη συναισθηματική αξία, αφού επρόκειτο για τη ζωή ενός διακεκριμένου, προσφιλούς και συγγενούς του προσώπου.

Είχα την τιμή να το παρουσιάσω, μαζί με τον καλό φίλο Αντώνη Αγγελή. Και χαρακτηρίζοντας, τότε, τον Κώστα, «Καπετάνιο, του ταξιδιού της ζωής του Μαν. Αθανασιάδη», τον προτρέψαμε να συνεχίσει να γράφει, με τη ρήση, «Καπετάν Κώστα, βίρα τις άγκυρες»! Πού να ξέραμε ότι πήρε στα σοβαρά την προτροπή μας και δεν έχει πλέον σταματημό, με νέα βιβλία, με ποικίλη θεματολογία, όλα πετυχημένα!

Αλλά φαίνεται ότι στην παραγωγή αυτή συνέβαλε και το οικογενειακό DNA. Ποιος έχει ξεχάσει τον αλησμόνητο και αείμνηστο Μιχάλη Σκανδαλίδη, τον αδελφό του, με την πλούσια παραγωγή σε βιβλία, πολυσέλιδα, με θέματα δύσκολα και δύσβατα, αλλά πολύ χρηστικά και χρήσιμα, έγκυρα και επιστημονικά, που αναφέρονται, στις δωδεκανησιακές διαλέκτους, στα τοπωνυμικά, στη γλωσσολογία και άλλα, με πληθώρα πληροφοριών, για τα νησιά, τις νησίδες και τις βραχονησίδες της Δωδεκανήσου και του Αιγαίου, που συνθέτουν μια μοναδική εγκυκλοπαίδεια για τη Ρόδο και τα Δωδεκάνησα. Χώρια το υψηλό του ήθος.

Είναι βέβαιο, ότι η ψυχή του θα αγαλλιάζει που ο αδελφός του βαδίζει στα χνάρια του! Ας είναι τα λίγα αυτά λόγια, ένα μνημόσυνο ταπεινό για τον αξέχαστο Μιχάλη! Μετά τον πρόλογο αυτό, ομολογώ ότι δεν είναι εύκολο να διαβάσει κανείς σε δύο μόνο μέρες, το νέο πολυσέλιδο βιβλίο του Κώστα, και προπάντων να το παρουσιάσει. Υπόσχομαι, όμως, ότι θα το διαβάσω και συνιστώ, αν μου επιτρέπεται, να το διαβάσουν, όχι μόνον οι κάτοικοι του Γενναδίου και της Νότιας Ρόδου, που είχαν την τύχη να γραφτεί η ιστορία τους, από έναν ακάματο ερευνητή, που κατέχει απόλυτα τη νεοελληνική γλώσσα και που η υπομονή του είναι…, βάλε εσύ Κώστα όποια λέξη σου ταιριάζει!.

Αλλά να το διαβάσουν και όλοι οι Δωδεκανήσιοι και, κυρίως οι ερευνητές γιατί πολλά θα έχουν να ωφεληθούν από τη μεθοδολογία, την ταξινόμηση της ύλης, την αξιοποίηση των στοιχείων που, που με πάρα πολύ κόπο, μπόρεσε ο Κώστας να συλλέξει.

Εκείνο όμως που προσωπικά, διέκρινα, στο διήμερο που μπόρεσα να διαθέσω, για το περιεχόμενο του εξαιρετικού αυτού βιβλίου, ήταν η πληθώρα των πηγών που χρησιμοποίησε ο συγγραφέας και, ιδιαίτερα, τις προφορικές, τις λεγόμενες και «ζώσες» πηγές. Γιατί, αυτές, κυρίως, συμβάλλουν στο να χαρίζουν το «άρωμα» της προσωπικής αφήγησης, που κάνει το βιβλίο ελκυστικό. Γι’ αυτό και, δικαίως, ο Κώστας τους ευχαριστεί και τους μνημονεύει ονομαστικά.

Κι ακόμα, οι ερευνητές, θα ωφεληθούν από την ταξινόμηση της ύλης και των στοιχείων που ο Κώστας, ως ιχνηλάτης και συλλέκτης πληροφοριών, συγκέντρωσε με πολύ κόπο, και που αναφέρονται:

Στην Ιστορία, στους αρχαιολογικούς τόπους και στα μνημεία, στην παιδεία και την πίστη, στις εκκλησίες, στο περιβάλλον, στον πολιτισμό με πάμπολλα λαογραφικά στοιχεία, τραγούδια, λαϊκές αφηγήσεις και παραμύθια, τοπωνύμια και άλλες πληροφορίες, «ων ουκ έστι αριθμός», που θα τέρψουν και θα προκαλέσουν το ενδιαφέρον κάθε αναγνώστη.

Τελειώνοντας, δεν μπορώ, με την ευκαιρία αυτή, να μην μνημονεύσω την τεράστια συμβολή και του μεγάλου τέκνου του Γενναδίου, του αείμνηστου κι εκλεκτού ποιητή, του Παντελή Ευθυμίου, που ο συγγραφέας τον τίμησε, δεόντως.

Επίλογος
Πιστεύω ότι όλοι οι Δωδεκανήσιοι (και όχι μόνο), οι ερευνητές και συγγραφείς, θα έχουν προσέξει ότι, σε κάθε βιβλίο και στις σελίδες με τις ευχαριστίες του συγγραφέα σε όσους συνέβαλαν στην έκδοσή του, υπάρχει πάντα μια σταθερά, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, που έχει συγκεκριμένη ταυτότητα.

Είναι η αρτιότατη και επιστημονική επιμέλεια πολλών βιβλίων, που φέρει το όνομα του Μανόλη Μακρή, καλού φίλου και προέδρου της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών Δωδ/νήσου.
Είναι η τεράστια συμβολή του διευθυντή της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Ρόδου, επίσης καλού φίλου, Αντώνη Αγγελή που, χωρίς διακρίσεις και οι δύο, προσφέρουν, ανιδιοτελώς και γενναιόδωρα, τις γνώσεις τους και τις βιβλιογραφικές τους πηγές, που χωρίς αυτές, ίσως, πολλά βιβλία να μην είχαν εκδοθεί.

Πιστεύω ότι όλοι, το γνωρίζουν και τους εκτιμούν. Ιδιαίτερα, όμως, η συνταξιοδότηση του Αντώνη Αγγελή, οψέποτε αυτή επέλθει, θα δημιουργήσει ένα δυσαναπλήρωτο κενό στη Δημόσια Βιβλιοθήκη. Και η πολύχρονη προσωπική του προσφορά θα είναι μια βαριά κληρονομιά για όποιον τον διαδεχθεί.

Και πρέπει, επιτέλους, οι πραγματικές αξίες να αναγνωρίζονται, από κάθε αρμόδιο φορέα, τώρα που είναι ενεργοί, και όχι «κατόπιν εορτής».
Έρρωσθε!