Ροδιακά προϊόντα. Το κοριαντολίνο

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
Κυριάκος Μιχ. Χονδρός

Οι θεραπευτικές ιδιότητες και τα οφέλη των βοτάνων και των φυτών, ήταν γνωστά στους αρχαίους ελληνικούς χρόνους. Τότε που δεν υπήρχαν βιομηχανικά φάρμακα οι άνθρωποι κατέφευγαν στα βότανα και με αυτά θεράπευαν αρκετές ασθένειες. Ο βαθύτερος γνώστης των βοτάνων είναι ο δάσκαλος του μυθικού Αχιλλέα και του Ιπποκράτη ο Χείρων Κένταυρος που ζούσε στο Πήλιο. Βότανα όπως το χειρώνιον και το κενταύριον φέρουν ακόμη το όνομά του.

Αλλά και μέχρι σήμερα αυτά τα βότανα είναι σε χρήση. Γιατί και ο σύγχρονος κόσμος αναγνώρισε τη σημασία τους και τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Όπως π.χ. τσάι με κορίανδρον.
Η Ρόδος, είναι προικισμένο νησί και έχει διαθέτει μια πλούσια βοτανολογική χλωρίδα και η θεραπευτική χρήση της. H παράδοση χρήσης των βοτάνων ήταν απαραίτητη σε κάθε αγροτικό σπίτι. Τα βότανα στα συνέλλεγαν από τις περιοχές τους και τα αποξήραιναν, τα συσκεύαζαν και τα αποθήκευαν σε κατάλληλη θέση.

Αιγυπτιακοί πάπυροι μαρτυρούν ότι γνωστά μας βότανα όπως τα φύλλα ελιάς, το δεντρολίβανο, ο κέδρος, το σκόρδο, χρησιμοποιούνταν για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες εδώ και 4.000 χρόνια.
Για αιώνες η φαρμακευτική χρήση των βοτάνων περιορίστηκε σχεδόν αποκλειστικά στην θεραπεία τραυμάτων και πληγών. Την μεγάλη αλλαγή έφερε ο Ιπποκράτης (460-370 π.Χ.) από την Κω, ο οποίος θεωρείται πατέρας της επιστημονικής ιατρικής. Στα έργα του που σώθηκαν παρουσιάζονται 237 είδη φυτών με τις θεραπευτικές τους ιδιότητες.

Για τον Ιπποκράτη π.χ. η γλιστρίδα χρησιμοποιείται ως καθαρτικό, ο βασιλικός ως αντιεμετικό, το κυδώνι ως παυσίπονο στους πόνους της μήτρας, το ρόδι για παθήσεις του συκωτιού, η μολόχα για καταπλάσματα. Το έργο του Ιπποκράτη συνέχισε ο Θεόφραστος (372-287 π.Χ.) με το έργο του «Περί Φυτών Ιστορίας», όπου δίνει δεκάδες πληροφορίες για τις φαρμακευτικές και αρωματικές ιδιότητες των φυτών.

Μερικούς αιώνες μετά ο ∆ιοσκουρίδης στο έργο του «Περί Ιατρικής» αναγνωρίζει και περιγράφει μεταξύ άλλων 500 είδη φυτών. Τουλάχιστον 40 από αυτά χρησιμοποιούνται και σήμερα από τη φαρμακοποιία. Οι ελληνικές καταγραφές φυτών εμπλουτίστηκαν και από τον Κλαύδιο Γαληνό (131- 109 μ.χ.), από την Πέργαμο της Μ. Ασίας, ο οποίος κατέγραψε 304 φάρμακα φτιαγμένα από φυτά.

Ο κορίανδρος (ή κόλιανδρος, όπως ονομάζεται σε πολλά μέρη), είναι ένα ετήσιο φυτό-βότανο ήμερο και έχει πολλές ονομασίες ανάλογα με το τόπο που φύεται. Ο κορίανδρος είναι ιθαγενής σε περιοχές που εκτείνονται από τη νότια Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική ως την νοτιοδυτική Ασία. Είναι μαλακό φυτό που φτάνει σε ύψος έως τα 50 εκ. (20 ίντσες).

Τα φύλλα του είναι μεταβλητά στο σχήμα, με φαρδιούς λοβούς στη βάση του φυτού και λεπτούς και φτερωτούς ψηλότερα στους ανθοφόρους βλαστούς. Τα άνθη είναι διατεταγμένα σε μικρά σκιάδια, λευκά ή πολύ απαλό ροζ, ασύμμετρα, με τα πέταλα να δείχνουν μακριά από το κέντρο των σκιαδίων μακρύτερα (5-6 χιλιοστά ή 0,20 έως 0,24 ίντσες) από εκείνα που δείχνουν προς αυτό (μόνο 1-3 χιλιοστά ή 0,039-0,118 ίντσες) μήκος.

Ο καρπός είναι ένα σφαιρικό, ξηρό σχιζοκάρπιο με διάμετρο 3-5 χιλιοστά (0,12 έως 0,20 ίντσες). Αν και μερικές φορές τρώγονται μόνοι τους, οι σπόροι, συχνά χρησιμοποιούνται ως καρύκευμα ή ως ένα πρόσθετο συστατικό σε άλλα τρόφιμα. Ο κορίανδρος όπως και πολλά μπαχαρικά, περιέχει φυτοχημικά που μπορούν να καθυστερήσουν ή να αποτρέψουν την αλλοίωση των τροφίμων που καρυκεύονται με αυτό το μπαχαρικό.

Οι σπόροι του κόλιαντρου, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως συστατικό του μπαχαράτ.
Ένα από τα λικέρ που παράγει η Ρόδος είναι το κοριαντολίνο ή το Sette herbe (επτά βότανα). Όπως τα κρασιά έτσι και τα λικέρ στα χρόνια της Ιταλοκρατίας.

Τα παρασκεύαζαν οι φραγκισκανοί μοναχοί στο μοναστηριακό συγκρότημα της Παναγίας του Φιλέρημου. Ακολουθούσαν μεθόδους και αποτέλεσμα όπως των αρχαίων χρόνων. Το λικέρ που παρασκεύαζαν φημιζόταν για τις χωνευτικές του ιδιότητες. Χαρακτηριστικό του είναι το ζαχαρωμένο κλαδί από κόλιανδρο που υπάρχει μέσα στο μπουκάλι και μοιάζει με δεντράκι.

Η παραγωγή του είναι περιορισμένη, διότι η εμφιάλωση γίνεται στο χέρι και διατίθεται σε διάφορες γεύσεις. Το άρωμα του φτιάχνεται από σπόρους κόλιαντρου ενώ η περιεκτικότητα του σε οινόπνευμα κυμαίνεται στους 33° με 38° και πίνεται πάντοτε αραιωμένο με νερό ή πάγο σε αναλογία 50-50. Τέλος διατηρείται σε δροσερό μέρος ώστε να μην λιώνει η ζάχαρη η οποία βρίσκεται πάνω στο κλαδί.

Από την Απελευθέρωση των νησιών, το ποτό αυτό έγινε ένα από τα τοπικά χαρακτηριστικά προϊόντα της Ρόδου. Αποτελεί σύνολο ούζου, ζάχαρης και ενός κλαδιού, από φυτό που φυτρώνει μόνο στο νησί της Ρόδου, σε συνδυασμό πάντα με την προσθήκη διαφόρων αρωμάτων, στην τελική του επεξεργασία.