Η συνοικία να βγει στο προσκήνιο της πόλης… (το όνειρο συνεχίζεται)

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο αρχιτέκτονας
Αγαπητός Ξάνθης

Η συνοικία αποτελεί το πρωτογενές κύτταρο της διοίκησης της πόλης.
Είναι το πρώτο κομμάτι στην «αστική πίτα» το οποίο θεμελιώνει τον καθολικό πολεοδομικό ιστό στις προκλήσεις των καιρών.

Η πόλη αποτελεί μια οργανική μονάδα στην οποία εφαρμόζεται η πολιτική, ως γνήσιο πεδίο έκφανσης. Επομένως η γειτονιά είναι το σκέλος εκείνο που κινεί την πόλη και της προφέρει το χάρισμα της βιωσιμότητας.
Αυτό το νόημα της συνοικίας υπάρχει στη Ρόδο;
Χωρίζουμε την πολη σε δύο τμήματα.
Το κέντρο της και η επέκτασή της (μετά το’70).

Ο πυρήνας παραμένει πολεοδομικά αναλλοίωτος από την ιταλοκρατία βασισμένος στα σχέδια του ’23, και με την Μεσαιωνική μας Πόλη.

Η επέκταση, λαμβάνοντας υπόψη και τα Μαράσια που ζωνοποιούν περιμετρικά το κέλυφος του κέντρου (εκτός από το Νιοχώρι) η οποία φτάνει μέχρι την Ηλιούπολη, τα Ασγούρου, το Καντιλί δημιουργεί ένα νέο σύνολο της πρόσφατης οικοδόμησης.

Όμως αυτή η επέκταση έχει αποτύχει παταγωδώς από την πλευρά της αισθητικής (έχουμε κάνει ειδική αναφορά σε προηγούμενο άρθρο μας), δημόσιου χώρου και τοπικότητας.
Τοπικότητα, λέξη μαγική αλλά και λειτουργική.

Η Τοπικότητα προσφέρει τα ήθη και έθιμα της γειτονιάς, την στάση των δημοτών της γειτονιάς , αλλά και τον τρόπο συμπεριφοράς τόσο σε τοπικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο πόλης, μιας και τα δύο επίπεδα βρίσκονται σε θέση συμπληρωματική και αλληλέγγυα βασισμένη στην αρχή της εγγύτητας.

Η εικόνα της Τοπικότητας είναι αυτή που χαρακτηρίζει την ελκυστικότητα της περιοχής αλλά και την προσβασιμότητα στα άτομα διαμονής και φιλοξενίας.
Η σύγχρονη πρόταση βγαίνει μέσα από τη βιώσιμη κινητικότητα.

«Ένα επιτυχημένο σχέδιο βιώσιμης αστικής κινητικότητας πρέπει να ενσωματώνει στο σχεδιασμό και την υλοποίηση της αρχές της συμμετοχής και της αξιολόγησης σε διαρκή βάση τονίζοντας ότι αυτό είναι πολύ κρίσιμο διότι κανένα σχέδιο δεν θα επιτύχει. Αν δεν γίνει καθημερινότητα του πολίτη» τόνισε χαρακτηριστικά ο Γ. Στασινός.

Σήμερα όλα τα «κομμάτια» μιας πόλης γειτνιάζουν μέσα από τις έξυπνες τεχνολογίες. Το “over space” ή αλλιώς “the death of distance” αποδίδουν την έξυπνη πόλη, τη φιλική πόλη, την οικολογική πόλη.

Η αύξηση της συμμετοχής του χρήστη μέσα από τις εφαρμογές της κινητής τηλεφωνίας, τα νέα υλικά και τις τεχνολογίες κατασκευής, που δίνουν λύσεις και προσφέρουν καινοτομία συνεχώς, στις εξελίξεις στα καύσιμα, που χρησιμοποιούνται στις μεταφορές και την ηλεκτροκίνηση σε κάθε της μορφή, αποτελούν πλέον συστατικά στοιχεία μιας πετυχημένης ανάλυσης για τη βιώσιμη κινητικότητα.

Η πόλη γίνεται συλλέκτρια, πολυπολιτισμική, ένα κάδρο τέχνης με διάφορα χρώματα.
Αλλά κάθε γωνία του κάδρου και κάθε οπτική γωνιά επιφυλάσσει την δική της μαγεία, όπως και κάθε συνοικία το δικό της πρόσημο.

Σε αυτή την προσέγγιση οι νέες γειτονιές της Ρόδου, απέχουν από την βιώσιμη κινητικότητα αλλά και από την ιδιαιτερότητα που χαρίζει το χρώμα της κάθε μιας.

Ο δημόσιος χώρος έχει υποκλιθεί στο αυτοκίνητο, η αρχιτεκτονική της αντιπαροχής (υπο)λάμπει στην ομοιότητα και στην αχρωματοψία, οι πλατείες δεν έχουν αναφορές και τα μικρομάγαζα έχουν συνθλιβεί από την πίεση των mega-stores, αφαιρώντας κάθε οξυγόνο της καθημερινότητας.

Και όλα αυτά έρχονται και συνδέονται με το παγκόσμιο επίπεδο στη θεώρηση των «συγκοινωνούντων δοχείων», μιας και το τοπικό επηρεάζει το πλανητικό και το πλανητικό «εισπράττει» πολλαπλώς το τοπικό, το λεγόμενο «glocal».

Η γειτονιά, πρέπει να βρει το δικό της δρόμο σ’ ένα ακτινωτό σχεδιασμό με το κέντρο και σ’ ένα αλληλεξαρτούμενο με το πλανητικό. Ο κόσμος των μεγαλουπόλεων δεν είναι αναπόσπαστος, αλλά τμήμα ενός συνόλου.

Στο διαστημόπλοιο «Γη δεν υπάρχουν επιβάτες.
Είμαστε όλοι πλήρωμα, με τους δικούς μας όμως χαρακτήρες.

Υ.Γ. Στη φωνογραφία αποκαλύπτεται η υποταγή του ιστορικού κόμβου των «Επτά Βαγιών» στην ανεξέλικτη χρήση και στην κυριαρχία των αυτοκινήτων.