Άρθρο του Δ. Κρεμαστινού: Η διαφύλαξη του Ασύλου των ιδεών

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Δημήτριος Κρεμαστινός
Καθηγητής, πρώην Υπουργός Υγείας Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων

Το Πανεπιστημιακό άσυλο σε χρόνους χαλεπούς ιδιαίτερα τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 , τότε που το κράτος και το παρακράτος κυριαρχούσε και καταδυνάστευε τους δημοκρατικούς πολίτες, το άσυλο ήταν η παρηγοριά των κατατρεγμένων.

Η ιαχή << Έξω από το άσυλο μας>> από τους φοιτητές στα Προπύλαια την εποχή εκείνη ήταν το σύνθημα για να σταματήσουν οι αστυνομικοί την προέλασή τους στον Πανεπιστημιακό χώρο. Τότε ο ασφαλίτης αστυνομικός μεταμφιεσμένος σε φοιτητή κατέγραφε ακόμα και τους φοιτητές που διάβαζαν εφημερίδες προσκείμενες στο δημοκρατικό χώρο ως ύποπτους φορείς της κομμουνιστικής ιδεολογίας. Αυτή ήταν τότε η εικόνα που ζήσαμε μέσα στα Πανεπιστήμια.

Τότε όμως τόσον οι πρυτάνεις όσον και οι ίδιοι οι φοιτητές προάσπιζαν το άσυλο ιδεών από τους πάσης φύσεως εγκληματίες που επιχειρούσαν να εισέλθουν για να προστατευθούν στον Πανεπιστημιακό χώρο.

Έκτοτε οι εποχές άλλαξαν. Μετά την μεταπολίτευση η μεγάλη ελευθερία μετατράπηκε σε ασυδοσία όπου ακόμα και η διακίνηση των ναρκωτικών και γενικά η παρανομία μπήκαν στους Πανεπιστημιακούς χώρους. Έτσι το άσυλο των ιδεών μετατράπηκε σε άσυλο των παρανόμων. Λογικό κατά συνέπεια θα ήταν να βρεθεί τρόπος να επανέλθει το άσυλο στην πραγματική του διάσταση.

Η έννοια του ασύλου από αρχαιοτάτων χρόνων είναι συνώνυμη με το απαραβίαστο του χώρου κατά της αυθαιρεσίας των αρχών. Είναι άλλωστε γνωστή η ιστορία του Σπαρτιάτη στρατηγού Παυσανία που κατέφυγε στο ιερό για να προστατευθεί και προστατεύθηκε πράγματι από τους διώκτες του. Η έννοια κατά συνέπεια του ασύλου έχει βαθιές ρίζες μέσα στην ελληνική ιστορία γι’ αυτό και σαν έννοια θα πρέπει να διαφυλαχθεί. Σήμερα οι πρυτάνεις και τα πρυτανικά συμβούλια με μεγάλη δυσκολία καλούν την αστυνομία να επεμβαίνει όταν διαπιστώνουν την τέλεση

παράνομων πράξεων. Με την ανοχή ή την αδυναμία λοιπόν των πρυτανικών αρχών οι παράνομοι και η παρανομία ενδημούν στα Πανεπιστήμια μας. Όμως η ολοσχερής κατάργηση της έννοιας του Πανεπιστημιακού ασύλου θα ήταν ιστορικό λάθος.

Άλλωστε η αξιωματική αντιπολίτευση που το επανέφερε είναι πολύ πιθανόν να δεσμευθεί ότι θα το φέρει ξανά. Και έτσι η ζωή θα συνεχίζεται με την κατάργηση και επαναφορά του Πανεπιστημιακού ασύλου στο διηνεκές.

Είναι αναγκαία κατά συνέπεια η συναίνεση κυβέρνησης και αντιπολίτευσης τουλάχιστον στο θέμα αυτό για να αποφευχθούν οι αλλεπάλληλες παλινωδίες. Μία ενδιάμεση λύση θα ήταν, όταν διαπιστώνεται ή καταγγέλλεται παρανομία , αυτεπάγγελτα να επεμβαίνει η αστυνομία όπως συμβαίνει σε όλα τα Πανεπιστήμια του κόσμου. Πουθενά δεν ζητείται άδεια επεμβάσεως.

Όμως πως μπορεί να αποφευχθεί η υπέρβαση εξουσίας από την αστυνομία; Μια λύση θα ήταν ο νομοθέτης να προβλέπει την άμεση απομάκρυνση της αστυνομίας η οποία πρέπει να γίνεται χωρίς την παρέμβαση του αρμοδίου υπουργού ή εισαγγελέα, αλλά με εντολή αποκλειστικά του πρύτανη προς τον αρχηγό της αστυνομίας.

Αυτό θα συμβαίνει όταν ο πρύτανης διαπιστώνει ότι η αστυνομία υπερβαίνει τα καθήκοντα της και αντί για καταστολή των παράνομων πράξεων παρεμποδίζει την ουσιαστική λειτουργία της διακίνησης των ελεύθερων ιδεών.

Στην περίπτωση που ο πρύτανης με τις ενέργειές του αντί να προασπίσει το Πανεπιστημιακό άσυλο υποβοηθά την τέλεση παράνομων πράξεων θα έχει ποινική και αστική ευθύνη για τυχόν υλικές καταστροφές στον Πανεπιστημιακό χώρο. Έτσι και ο πρύτανης θα είναι υποχρεωμένος να λειτουργεί σωστά και το άσυλο στην σωστή του διάσταση να διαφυλάσσεται.

Με απλά λόγια πρέπει να γίνεται το αντίθετο από αυτό που συμβαίνει σήμερα όσον αφορά την λειτουργία των πρυτανικών αρχών αντί δηλαδή να καλούν την αστυνομία να επεμβαίνει να την απομακρύνουν όταν διαπιστώνουν ότι η αστυνομία υπερβαίνει τα καθήκοντά της. Με αυτό τον τρόπο και η παρανομία που συντελείται στον Πανεπιστημιακό χώρο θα παταχθεί και ο ιστορικός ρόλος του ασύλου των ιδεών θα διαφυλαχθεί.