Το ιταλικό θαύμα με τα κτήρια, τους δρόμους, την ομορφιά της αλλοτινής Ρόδου
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΚΕ 6789 ΦΟΡΕΣ
Ο Νίκος Φαρμακίδης, δίνει για πρώτη φορά τα στοιχεία που έκαναν τη Ρόδο πρωτεύουσα
«Όλα έγιναν για τη διείσδυσή τους στην Ανατολή. Η Ρόδος ήταν για την Ιταλία το μέσον, λέει ο Νίκος Φαρμακίδης που βασίζεται στα λόγια του ίδιου του Μουσολίνι και πολιτικών της εποχής. Και συνεχίζει: Το δόγμα που χρησιμοποίησαν ήταν το εξής: έχουμε μια περιοχή που είναι του επιπέδου μας, δεν είναι Λιβύη, ή Αβησσυνία όπου ξέρουμε ότι υπάρχει κόσμος που πρέπει να εκπολιτίσουμε. Έτσι οι Ιταλοί ανέδειξαν τον ελληνικό πολιτισμό, έκαναν τεράστιo αρχαιολογικό έργο τα αποτελέσματα του οποίου δεν αξιοποιήθηκαν καν στο σύνολό τους μέχρι σήμερα και δημιούργησαν μια απίστευτα λειτουργική και προχωρημένη Ρόδο».
Οι επεμβάσεις των Ιταλών στη Ρόδο ξεκινούν από το 1916
Απομακρύνουν τα νεκροταφεία γύρω από τα τείχη. Επιπλέον ενώ το 1912 υπήρχε ένα δίκτυο δρόμων 29 χ.λ.μ, το 1922 το έφτασαν στα 69 χ.λ.μ. Αποκαθιστούν την ύδρευση και τις αμυντικές κατασκευές. Αυτές όμως ήταν σκόρπιες παρεμβάσεις οι οποίες έγιναν μέχρι το 1921. Η νέα πολιτική για την Ανατολή καθορίζεται ένα χρόνο πριν την ανάληψη της εξουσίας από το Μουσολίνι, με τη διάσκεψη του Απριλίου του 1921, η οποία συνιστούσε:
• Το λιμάνι της Ρόδου (που τότε ήταν στη σημερινή Κολώνα, να αναπροσαρμοστεί ή τουλάχιστον να εκβαθυνθεί για να ανταποκριθεί στις ανάγκες κυκλοφορίας.
• Το τελωνειακό καθεστώς της Ρόδου, να διευκολύνει το διαμετακομιστικό εμπόριο της Μικράς Ασίας με το νησί (φορολογικά καθεστώτα και μεταφορτώσεις).
• Να διασφαλιστεί η ταχεία και τακτική επικοινωνία μεταξύ Ιταλίας- Ρόδου και Ανατολίας, καθώς και οι καλές εθνικές ταχυδρομικές και τηλεγραφικές υπηρεσίες.
• Μόλις υπογραφεί η ειρήνη μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, η κυβέρνησή μας να συνάψει εμπορική συνθήκη με την Τουρκία και να μελετηθεί ποιες είναι οι κατάλληλες βιομηχανίες για την Ανατολία και τα πιο κατάλληλα μέσα για την ανάπτυξη ανταλλαγής προϊόντων μεταξύ της Ιταλίας και της Ανατολίας, ευνοώντας τη βιομηχανική και εμπορική διείσδυση Ιταλών (εταιρειών και ατόμων).
Ανακηρύσσεται ηγέτης της Ιταλίας ο Μουσολίνι, κι έρχεται ο Λάγκο
Η τελική όμως πολιτική, υλοποιείται από το Μάριο Λάγκο. Είναι διπλωμάτης και έχει κλίση στην Αρχιτεκτονική. Τον στέλνει επίτηδες ο Μουσολίνι, ο οποίος αναλαμβάνει την εξουσία, το 1922. Ο Λάγκο αναλαμβάνει τη διοίκηση της Ρόδου στις 19 Φεβρουαρίου 1923.
Οι Δωδεκανήσιοι ήταν εξανατολισμένοι από την κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας επί αιώνες. Οι Ιταλοί θέλησαν να φέρουν πίσω το «λατινικό παρελθόν της που δημιούργησαν οι Βενετσιάνοι, οι Γενουάτες και οι Ιππότες.
Η τεκμηρίωση της νέας πολιτικής θεωρίας, ανατίθεται σε επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων. Αρχικά σε αρχαιολόγους, μετά σε γεωλόγους και ύστερα χαρτογράφους.
Το πρόγραμμα του Λάγκο, χωρίστηκε σε τρία βασικά σημεία:
• να ευνοηθούν οι εμπορικές ανταλλαγές
• να δοθεί ώθηση στις κατασκευές κτηρίων «για να καταστεί η πόλη κατάλληλα για τα νέα της καθήκοντα και για την ανάπτυξη της ξενοδοχειακής βιομηχανίας»
• να την καταστίσουν: «βάση ακτινοβολίας του πνεύματος της Ιταλικής κουλτούρας και πολιτισμού», δημιουργώντας εδώ το κέντρο όλων των Ιταλικών σχολείων και νοσοκομείων της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς και όλων των τραπεζικών και εμπορικών θεσμών, προνόμια που είχαν τότε μόνο πόλεις όπως η Κωνσταντινούπολη, η Αλεξάνδρεια και η Σμύρνη.
Αυτή η πολιτική έρεπε να σχεδιαστεί, γι’ αυτό ο Μουσολίνι με επιστολή του στο Λάγκο, το 1923 του δίνει την εντολή για τη δημιουργία ενός «γεωμετρικού κτηματολογίου για τη διαπίστωση, περιγραφή και ορισμό των ακινήτων», παρόμοιο μ’ αυτό της Ιερουσαλήμ, (του είπε: δες τι έκαναν εκείνοι να το κάνουμε κι εμείς πριν πάθουμε καμιά ζημιά) κι αυτό πριν αυξηθούν οι τιμές των ακινήτων ώστε το κέρδος να παραμείνει στους Ιταλούς. Για τη δημιουργία του Κτηματολογίου, ενσωματώθηκαν το μουσουλμανικό, το βυζαντινό και το ιταλικό δίκαιο
Η Διοίκηση για να αποκτήσει τη γη την απαξίωνε με διάφορους τρόπους. Ο κύριος ήταν μέσω απαλλοτριώσεων για λόγους «δημοσίου συμφέροντος». Εκτός από τα δημόσια έργα, απαλλοτρίωναν και οι κοινωφελείς φορείς, οι ιδιωτικές εταιρείες ή και άτομα. Έφτανε ένα χωράφι να μην απέδιδε τα προβλεπόμενα από τη Διοίκηση για να θεωρείται πως χρειάζεται αναβάθμιση και να απαλλοτριώνεται.
Οι Ιταλοί έφεραν τους καλύτερους
Η ανάθεση στον αρχιτέκτονα Florestanο Di Fausto, της σύνταξης του Σχεδίου της πόλης της Ρόδου (1924 - 1926), ο οποίος έφτασε στο νησί το 1923, είχε πολλαπλούς σκοπούς. Η πόλη διαχωρίστηκε σε περιοχές ανάλογα με τις διάφορες εθνοτικές ομάδες που ζούσαν σχεδόν απομονωμένες από τις άλλες: μουσουλμάνοι στη δυτική Παλιά Πόλη, Εβραίοι στην ανατολική, Έλληνες στα Μαράσια. Ο Di Fausto έγραφε από την άλλη: Η νέα ιταλική πόλη, θα σηματοδοτεί τη νέα δύναμη που η Ιταλία θέλει να αποτυπώσει σε αυτή την αρχαία και πολύ πρόσφατη κατάκτηση.
Η νέα ιταλική πόλη λοιπόν δημιουργήθηκε στη νοητή γραμμή από το Κάστρο μέχρι την οδό Πίνδου και το όρος του Αγίου Στεφάνου στο Μόντε Σμιθ. Κύριος άξονάς της ήταν το Foro Italico (Λεωφόρος Ελευθερίας σήμερα, ο δρόμος μπροστά από το Δημαρχείο), κατά μήκος της οποίας χτίστηκαν τα κύρια ιταλικά διοικητικά κτήρια. Στην ιταλική κηπούπολη, (από την οδό Πίνδου και πάνω) βρισκόταν η κατοικία του κυβερνήτη, οι βίλες των αξιωματούχων του κράτους και τα σχολεία. Συγκροτήματα κατοικιών για υπαλλήλους της Διοίκησης, στο Νιοχώρι, και στο λόφο του Αγίου Στεφάνου κ.λπ. Στο τμήμα αυτό συγκεντρώνονται όλες σχεδόν οι κεντρικές λειτουργίες.
Ο φορέας για κατασκευή σπιτιών αξιωματικών του στρατού (I.N.C.I.S) κατασκευάζει μέχρι το 1930, έξι συγκροτήματα 19 κατοικιών, στο Λόφο του Αγίου Στεφάνου, στις 100 Χουρμαδιές και στον Άγιο Ιωάννη (δίπλα στην Καζέρμα, πίσω από το σημερινό πανεπιστήμιο Αιγαίου. Δίπλα στην Καζέρμα το 1931, κατασκευάζονται και κατοικίες για φτωχούς Ιταλούς όπως και κοντά στο Στάδιο του Διαγόρα ένας συνοικισμός με σπίτια που ενοικιάζονταν με χαμηλό ενοίκιο, σε χαμηλού εισοδήματος οικογένειες.
Το 1927 ο Λάγκο φτιάχνει ένα Ιστορικό-Αρχαιολογικό Ινστιτούτο με το όνομα(FERT: Fortitudo Eius Rhodum Τenuit) που σημαίνει: «Η τύχη με βοήθησε να κρατήσω τη Ρόδο) το οποίο είναι το σύνθημα του Οίκου της Σαβοΐας, Το Ινστιτούτο αυτό καταπιανόταν με θέματα ιστορίας και δικαίου, που θα ξαναέγραφαν την ιστορία των νησιών.
Τα έργα του Di Fausto στη Ρόδο
Έργα του Di Fausto είναι το Κυβερνητικό Μέγαρο Ρόδου (1926-27) σε γοτθικό βενετσιάνικο στιλ, το ξενοδοχείο των Ρόδων (1925-26), η Νέα Αγορά της Ρόδου (1925-26), το Circolo Italia di Rodi (το κτήριο που λειτουργεί ως δικαστική αίθουσα καθώς και η αυλή του απέναντι από τη σημερινή Ένωση Ξενοδόχων (1924) η Αρχιεπισκοπή (1925-29), η Banca d’ Italia- η σημεριν,η Τράπεζα της Ελλάδος (1931-33), το Befotrofio Vittorio Emanuele III, το Γυμνάσιο στην Αλεξάνδρου Διάκου, η Casa del Fascio- το σημερινό Λιμεναρχείο (1926-27), το Comando dei Presidi (1927), το Comando Marina-το σημερινό Στρατολογικό Γραφείο (1926), η Caserma del Principe- το 1ο Αστυνομικό Τμήμα σήμερα, με την καμάρα (1925-26), η Caserma Regina ως Ιταλικό στρατόπεδο σήμερα
Πανεπιστήμιο Αιγαίου (1924-26), Scuola Maschile e Scuola feminile όλο το συγκρότημα της Ακαδημίας και όλο το Ορφανοτροφείο (1923-25), η Chiesa di S. Giovanni Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη των Ιπποτών, η Εκκλησία του Ευαγγελισμού σήμερα (1924-25), που είναι ένα αναξιόπιστο αντίγραφο από γκραβούρες εκείνου που καταστράφηκε το 1856 και που βρισκόταν στην Παλιά Πόλη, η Chiesa s. Maria della Vittoria η σημερινή Sanda Maria (1927-29), τα Κοιμητήρια των τριών Θρησκειών (καθολικό, μουσουλμανικό, εβραϊκό, Το Ταχυδρομείο που είναι Οθωμανικό κτήριο και ανασκευάστηκε (1927).
Τα οικοδομήματα του Di Fausto έχουν χαρακτηριστικά από αναγέννηση, μανιερισμό, αλλά και νεοκλασικισμό. Ωστόσο ο αρχιτέκτονας ακολουθεί μια κριτική και αφαιρετική διαδικασία ανασύνθεσης και προσαρμογής στις ανάγκες της επιδιωκόμενης, συμβολικής αρχιτεκτονικής του νέου προγράμματος.
Κι άλλοι μεγάλοι αρχιτέκτονες: Pietro Lombardi, Armando Bernabiti, Rodolfo Petracco
Ο Pietro Lombardi, ο επόμενος που ήρθε και διαδέχτηκε τον Di Fausto, ξεκίνησε την Καλλιθέα το 1928. Oλοκληρώθηκε από τον Armando Bernabiti, o οποίος δημιούργησε, κατασκεύασε τελικά και τα περισσότερα κτήρια. Άλλα κτήρια του Lombardi είναι η Casa del balilla ολόκληρο το κτήριο της Πινακοθήκης στην πλατεία Σύμης (1932), η Sede compagnia commerciale Italiana per l’Egeo, το σημερινό κτήριο των Προσκόπων (1929-30), κ,ά.
Ο Rodolfo Petracco έχει στο ενεργητικό του το Albergo del Cervo, στον Προφήτη Ηλία «Έλαφος» (1928-30), το Albergo della Cerva «Ελαφίνα» (1931-32), Albergo delle Terme «Θέρμαι» (1937), το Asilo Infantile (1931), Case per ufficiali τις Στρατιωτικές κατοικίες στη Βορείου Ηπείρου (1929-30), Case popolari Λαϊκές κατοικίες στις οδούς Έρνεστ Μπέβιν, Κοδριγκτώνος, Ξάνθου (1941-42), Caserma S. Maria della Vittoria στο πίσω μέρος του Αγίου Παντελεήμονος (1932), Dogana e Capitaneria del Porto-το σημερινό Τουριστικό Λιμάνι με το Λιμενικό Ταμείο (1932-35), Magazzini della Coloniale Siderurgia-οι αποθήκες στην Κολονιάλε (1937), Piazza della Castellania-το μεγάλο σιντριβάνι στην Παλιά Πόλη (1929-30), Quartiere del Mercato Nuovo-τα κτήρια μεταξύ Νέας Αγοράς και του σημερινού πεζόδρομου με τις καφετέριες (Έφεραν εκεί και κατοίκησαν άνθρωποι από την Παλιά Πόλη μετά τη μεγάλη φωτιά στο σιντριβάνι (1932), Santuario della Madona Filerimo Η εκκλησία του Φιλερήμου (1931-33), Sede Marechiaro- τα κτήρια στο ΝΟΡ (1929-31), Tubercolosario- τα κτήρια στη λαϊκή του Άη Δημήτρη όπου εγκατέστησαν αρρώστους από φυματίωση (1935), κ.ά.
Ο Armando Bernabiti,
Το Albergo Savoia-τη Στρατιωτική Λέσχη (1932), το Stadio Mussolini-Γήπεδο του Διαγόρα (1932), Banco di Roma-την Εθνική Τράπεζα στην Παλιά Πόλη (1930), Casa del vignalolo-Το σπίτι απέναντι από το αλσύλλιο της Καλλιθέας (1931), Casa Littoria-το σημερινό Δημαρχείο (1936-39), Chiesa S. Francesco-η εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου (1936-39), Golf Acandia-το σημερινό Τένις Κλαμπ (1928), ICARO στην Παλιά Πόλη (1931-32), Istituto di biologia marina-το Ενυδρείο (1934-35), Ronda (1935), Teatro Puccini-το Εθνικό Θέατρο (1936-37), Ο Bernabiti, ήταν ο αρχιτέκτονας της «κάθαρσης» του de Vecchi. Μέσω αυτού ο Ντε Βέκκι άλλαξε την πολιτική του Λάγκο. Όλα τα κτήρια γίνονται με πέτρα, με τον πωρόλιθο. Η γραμμή εναρμονίστηκε με τη ρωμαϊκή, τη μινιμαλιστική δηλαδή τη λιτή γραμμή.
Το Σχέδιο Πόλης
Το Σχέδιο Πόλης, άφηνε ανέπαφη την Παλιά Πόλη, τα τείχη και την Τάφρο. Ένας περιφερειακός δρόμος, θα ξεχώριζε την περιοχή αυτή και θα ένωνε τα Μαράσια με την πόλη. Στους Άγιους Ανάργυρους προοριζόταν να γίνουν οι βιομηχανικές χρήσεις. Τελικά εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Ακαντιάς (βιομηχανία, βιοτεχνία, σφαγεία και χώρος καραντίνας ζώων πριν τη σφαγή τους, αποθήκες και φορτοεκφόρτωση καυσίμων, οινοπνεύματα, κρασιά και επεξεργασία πυρήνα, ηλεκτρική ενέργεια κ.λπ).
Τα νότια περίχωρα της πόλης, εντάχθηκαν πολεοδομικά, σε δεύτερο χρόνο για να καλύψουν ανάγκες λαϊκών κατοικιών για τους εποίκους, αλλά και τις ανάγκες σε στρατώνες. Κτίστηκε εκεί επίσης η εκκλησία του Αγ. Φραγκίσκου αφού η περιοχή γέμισε από εργατικές κατοικίες και στρατώνες. Το Σχέδιο του 1926 εφαρμόστηκε σταδιακά μέχρι το 1935, παρόλο που προβλεπόταν να εφαρμοστεί σε 25 χρόνια (1951).
Για να ολοκληρώσει το βασικό του στόχο ο Di Fausto, για την απομόνωση της Παλιάς Πόλης, δόθηκε συγκεκριμένη χρήση στα διάφορα κτήρια, σύμφωνα με το χαρακτήρα τους. Ήθελε η Παλιά Πόλη, να αποκτήσει ξανά την Ιπποτική αίγλη και γι’ αυτό μετακόμισε κατοίκους της.
Τα νέα νεκροταφεία (Μουσουλμανικό, Εβραϊκό και Καθολικό) τοποθετούνται στην περιοχή που είναι σήμερα, στο δρόμο προς την Καλλιθέα, μεταξύ του υφιστάμενου Ορθόδοξου (Αγ. Δημήτριος) και της αρχαίας νεκρόπολης του Καναμάτ. Το 1926 καθορίζεται ο τρόπος λειτουργίας τους και οι διαδικασίες ταφής και παραδίδονται στις τρεις Θρησκευτικές Κοινότητες. Για το Καθολικό Κοιμητήριο, θεσμοθετείται ιδιαίτερος κανονισμός και η λειτουργία του ανατίθεται στο Δήμο της Ρόδου.
Κάποιες δραστηριότητες επειδή έπρεπε να ελεγχθούν συγκεντρώθηκαν σε συγκεκριμένα σημεία της πόλης:
- Η Αγορά, που ανήκε στη μουσουλμανική κοινότητα στην Παλιά Πόλη, μεταφέρεται στη Νέα Αγορά και την αναλαμβάνει ο Δήμος, το 1926. Τότε στους κατοίκους των συνοικιών δημιουργείται αδυναμία εφοδιασμού, όπως αναφέρει «Η ΡΟΔΙΑΚΗ» και η εφημερίδα «ΝΕΑ ΡΟΔΟΣ (11.1926), έτσι γίνονται κάποιες εξαιρέσεις.
- Στην τειχισμένη πόλη, τα εργαστήρια με τουριστικό προσανατολισμό (I.C.A.R.O, χαλιά, κρασιά, μετάξι κ.λπ.), πολιτιστικά ιδρύματα (FERT, ALIGHIERI (το σημερινό κατάλυμα της Ωβέρνης) έδρα των Ιπποτών, Μουσείο) και τράπεζες, όλα σχεδόν μέσα στο Κολάκιο των Ιπποτών. Εδώ είναι και το παλιό Δημαρχείο, στην αρχή σε κτήριο δίπλα στο Καστέλλο και μετά απέναντι από το κατάλυμα της Ωβέρνης (Podesteria).
Το 1927, καθορίζεται ο κώδικας κυκλοφορίας στο νησί, για αυτοκίνητα, ποδήλατα, ζώα. Το 1928 καθορίζεται η δημόσια συγκοινωνία της πόλης και του νησιού με λεωφορειακές γραμμές. Το 1928 ο τρόπος δενδροφύτευσης και συντήρησης των δρόμων.
Το 1925 εγκρίθηκε ο «Πολεοδομικός Κανονισμός της πόλης της Ρόδου», που καθόριζε «εκτός από τις επιβαλλόμενες τεχνικές προδιαγραφές και απαιτήσεις υγιεινής των διαφόρων τύπων κτηρίων, καθώς και των δημοσίων, τη σύνθεση των πολεοδομικών επιτροπών, την ευθύνη των ιδιοκτητών και των κατασκευαστών». Το 1931 επιβάλλονται κανονισμοί για τον εξοπλισμό των δρόμων και τη σωστή παρουσίαση των κτηρίων, καθώς και υγειονομικοί. Τους κανονισμούς εποπτεύει η Κτηριοδομική Επιτροπή του Δήμου. Για τον έλεγχο της οικοδομικής δραστηριότητας, δημιουργήθηκε μια ειδική Κεντρική Επιτροπή Κτηριοδομίας, καθώς και περιφερειακές στους άλλους δήμους της Ρόδου και στις πρωτεύουσες των νησιών.
Λόγω της έλλειψης στέγης για τους Ιταλούς, το 1922 και το 1927 καθορίστηκαν "Διατάξεις για την ανάπτυξη κτηρίων στην πόλης της Ρόδου". Δόθηκαν κίνητρα για την κατασκευαστική δραστηριότητα και καθορίστηκαν μέγιστες τιμές ενοικίασης. Το 1928 απαλλάσσονται από φόρους τα καινούργια σπίτια στη Ρόδο. Οι διατάξεις αυτές θα επαναλαμβάνονται για όλη σχεδόν την περίοδο της Ιταλοκρατίας.
Δημιουργούνται επίσης και οι εξυπηρετήσεις της πόλης. Το 1927, στην περιοχή του σημερινού ξενοδοχείου ΄Εντεν Ροκ, για τα σκουπίδια. Το 1928 στην περιοχή Καναμάτ, το «Λαζαρέττο», για ασθενείς με μεταδοτικές ασθένειες. Διευρύνονται, εντός των τειχών, η πλατεία Ιπποκράτους, η πλατεία Μουσείου και η πλατεία Αργυρόκαστρου. Το 1924 χτίζονται στην Ακαντιά, το Δημοτικό Σφαγείο και η Καραντίνα. Το 1925 απαλλοτριώνονται τα ακίνητα γύρω από το Νοσοκομείο για την επέκτασή του. Το 1927, απαλλοτριώνεται το κτήμα Βενετοκλή (το σημερινό Δημαρχείο) για την κατασκευή Πανεπιστημίου. Ο Λάγκο, θέλει τη Ρόδο και κέντρο Πανεπιστημιακών Σπουδών της Ανατολικής Μεσογείου!
Το 1929 απαλλοτριώνεται και το 1932 εγκαινιάστηκε το γήπεδο «Arena del Sole», το σημερινό στάδιο. Το 1929, πίσω από την εκκλησία του Αγ. Παντελεήμονος κατασκευάζεται ο στρατώνας της φορολογικής αστυνομίας (Caserma Santa Maria della Vittoria).
Το 1930, δημιουργείται η πλατεία της Καστελλανίας. Το 1932, διευρύνεται η οδός Αγ. Αναστασίας. Το 1934 διανοίγεται η σημερινή οδός Λίνδου, από τις 7 Βαγιές έως το Ροδίνι. Το 1934 διανοίγονται οι σημερινοί οδοί Βασιλέως Ηρακλείου, Παλαιών Πατρών Γερμανού, Δαμασκηνού και Καναδά. Το 1931 ανοίγει και η πλατεία del Arsenale (πλατεία Σύμης). Το 1932 καθορίζεται ο τρόπος και οι διαδικασίες για τον ελλιμενισμό των υδροπλάνων στο λιμάνι του Μαντρακίου.
Το 1932 καθορίζεται ο Κανονισμός Δημοτικής Αστυνομίας. Με αυτόν, επιβλήθηκαν η τήρηση καθαριότητας της πόλης, οι διαδικασίες αποχέτευσης, κ.λπ. Επίσης με τις ίδιες διατάξεις διευθετείται ο τρόπος κυκλοφορίας οχημάτων και πεζών, η θεσμοθέτηση δημόσιας συγκοινωνίας, οι διαδικασίες για τη σφαγή των ζώων. Καθορίζονται οι προδιαγραφές πυρασφάλειας, διαδικασίες κατάσβεσής πυργιών και το αρμόδιο σώμα. Διατάξεις για την άσκηση του εμπορίου και της βιομηχανίας. Το 1933 καθορίζεται ο φορέας διαχείρισης υδάτων και ο κανονισμός για τους καταναλωτές.
Το 1935 άνοιξε η πόρτα στην είσοδο του Αρχαιολογικού Μουσείου, για την άμεση πρόσβαση των τουριστών στην πλατεία από το λιμάνι. Το 1934, εγκρίνεται σχέδιο πόλης για τη διάνοιξη του δρόμου και δύο νέων πυλών, που ενώνουν την περιοχή της Ακαντιάς, με το παλιό λιμάνι που ήταν στην Κολώνα. Το 1936, διανοίγεται η οδός Αγ. Ιωάννου και η πλατεία μπροστά από τον Άγιο Φραγκίσκο. Το 1938 και 1939, απαλλοτριώνονται όλα τα κτήρια μπροστά στην Πύλη Αγίας Αικατερίνης (Κολώνα) που κατεδαφίζονται για να ελευθερώσουν τη θέα της πύλης.
Ένας βουλευτής θα πει στο Ιταλικό Κοινοβούλιο: «όταν σας λέω ότι στη Ρόδο στήνονται δίπλα στους επιβλητικούς στρατώνες, κτήρια σχολείων και νοσοκομείων. Όταν σας υπενθυμίζω ότι η Ιατρική Σχολή της Ανατολής θα ανεγερθεί εκεί, όταν σας υπενθυμίζω ότι το έργο του λιμανιού έχει αρχίσει, νομίζετε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι αυτά τα πράγματα γίνονται μόνο για τη Ρόδο, η οποία από μόνη της δεν αξίζει τον κόπο. Γίνονται για την Ανατολή και σε αυτό το πεδίο όλα πρέπει να αναθεωρηθούν εκεί. Με λίγα λόγια προτείνεται να δοθεί στα Δωδεκάνησα ένας ισχυρός ρυθμός ζωής πολύ ανώτερης από τις τοπικές ανάγκες, γιατί η Ιταλία θα κριθεί στην Ανατολή με αυτό που θα κάνει στη Ρόδο και όχι αυτό που θα συμβεί στα σύνορα του Βασιλείου.
Επομένως η Ρόδος θα έπρεπε να παρουσιάζεται ως πραγματικό μνημείο του φασιστικού νεωτερισμού και των αυτοκρατορικών ικανοτήτων μιας Ιταλίας όχι μόνο «πολωμένης» προς τη Μέση Ανατολή, στην οποία είχε ανέκαθεν δικαιώματα αλλά και πιο κατάλληλη από τη Γαλλία και την Αγγλία για να αναλάβει την πολιτική ηγεσία.
Η Ανατολία (Μικρά Ασία) περιμένει τους αποίκους μας για να ευημερήσει, η Συρία και η Παλαιστίνη, το νόμο της φασιστικής και της Παπικής Ρώμης, ολόκληρη η Ανατολή το λόγο, τη βοήθεια, το πολιτισμό της Ιταλίας, του δάσκαλου του σήμερα όπως και του χθες.
Ο εξοπλισμός της Ρόδου για την επίτευξη αυτών των σκοπών πρόκειται να επιτευχθεί. Τα σχολεία, το Grand Hotel, το Βασιλικό Νοσοκομείο και άλλα ιδρύματα θα λειτουργήσουν πλήρως εντός του έτους. Πρέπει να είναι γνωστά και να εκτιμηθούν πρώτα από όλους από τους συμπατριώτες μας από την Αίγυπτο, τη Συρία, την Τουρκία, και μετά από τους Αιγυπτίους και τους Τούρκους».
Το 1934, ο Μουσολίνι δήλωσε ότι οι μελλοντικές σχέσεις μεταξύ των Ιταλών και των λαών της Ανατολής δεν βασίζονταν σε «εδαφικές κατακτήσεις», αλλά στη «φυσική επέκταση, η οποία πρέπει να οδηγήσει στη συνεργασία της Ιταλίας με τους λαούς της Αφρικής και τα έθνη της εγγύς και Άπω Ανατολής». Από όλα αυτά φαίνεται καθαρά πως δεν είναι αλήθεια ότι οι Ιταλοί ακολούθησαν τη πολιτική «της πέτρας», δηλαδή επιβλητικά κτήρια για να επηρεάσουν τους κατοίκους. Οι στόχοι ήταν πολύ μεγάλοι.
Τον Απρίλιο του 1936, οι έποικοι που είχαν μετακομίσει ήταν περίπου 2.000. Οι υπόλοιποι ήταν στρατιωτικοί ή προσωρινοί υπάλληλοι της Διοίκησης. Στο πλαίσιο της προσπάθειας εποικισμού ιδρύθηκαν στη Ρόδο τα αγροτικά κέντρα "Peveragno Rodio" (A. Bernabiti, 1929). "Campochiaro" (Α. Bernabiti, R. Petracco, 1935-36). "San Marco" (1936). "Savona" (A. Bernabiti, R. Petracco, 1936-38), που από το 1938 ονομάζεται "San Benedetto". Ιδρύθηκαν εμπορικές και εταιρείες εκμετάλλευσης αγροτικών προϊόντων: Οινοποιία ΚΑΪΡ (CAIR) 1928, Καπνοβιομηχανία (TEMI) 1927, Καλλιτεχνική Κεραμική ΙΚΑΡΟΣ (ICARO) 1928 – 31, Κεραμουργεία Γενναδίου (SAICA) 1929 -31, Αλευρόμυλοι Ταξιάρχης (SAMICA) 1938, Ελαιουργία–Σαπωνοποιία (RODIA) 1928-1934, Μακαρονοποιία ΡΟΣΟΛ (PASTΙFICIO ITΑLIANO), Μεταξουργείο ΙΞΙΑ (RODISETA) 1939, Τάπητες (TIRSA) 1935, Επεξεργασίας καρπών, παραγωγής χαλβά, οινόπνευμα, ταχίνι, καραμέλες (SAIFE) 1939, Επεξεργασία σπόγγων (RODI SPUGNE) 1936, SASIC 1940, RESIGNERA 1939, FRUTTICOLTURA DI RODI 1928, CCIE (ΠΡ. ΙΟΝΙΚΗ) 1930.
Για την ανάπτυξη του τουρισμού κατασκευάστηκαν ξενοδοχεία κ.λπ. εγκαταστάσεις: ξενοδοχείο Ρόδων 1928, ξενοδοχείο Θέρμαι 1937, Ξενοδοχείο Πίνδος, Ξενοδοχείο Έλαφος 1929, Ξενοδοχείο Ελαφίνα 1931, Ιδιωτικά Ξενοδοχεία (SAVOIA 1932, REGINA 1932, ROZETTA 1932, MIRA MARE, Γήπεδο γκολφ 1928, Ιαματικές Πηγές Καλλιθέας 1928 -30, Πεταλούδες, Επτά Πηγές, Παραλίες (Έλλη 1936, Ζέφυρος 1936, SIRINELLE 1936, Κρητικά 1941, Ιξιά 1943).
Οι Ιταλοί λοιπόν άσχετα με τους στόχους τους, δημιούργησαν ένα θαύμα, χωρίς να πάρουν ούτε μία λίρα από την Ιταλία.
Ακολουθήστε τη Ροδιακή στο Google News
