Να ανακαλύψουμε την ατομική αξιοπρέπεια και ευημερία... μέσα από το κοινό όφελος (ένα βιβλίο ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ για την πρόοδο και τη δικαιοσύνη)

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Αγαπητός Ξάνθης, Αρχιτέκτονας-Μεταδιδάκτορας του Πανεπιστημίου Αιγαίου

Είναι μερικά βιβλία που σε συναρπάζουν, σε καθοδηγούν, σε παρασύρουν από την πρώτη σελίδα.

Ένα από αυτά έπεσε στα χέρια μου τιτλοφορούμενο ως «ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ, Για την κοινωνική πρόοδο-Ιδέες για μια καλύτερη κοινωνία». Η συγγραφή του έγινε από τον Marc Fleurbaey σε συνεργασία με ομάδα έξι καταξιωμένων διεθνών επιστημόνων της κοινωνιολογίας οι οποίοι συμμετέχουν στο Διεθνές Πάνελ για την Κοινωνική Πρόοδο (ISSP-www.ipsp.org), και έχει κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις: Πόλις (2018).

Στοχεύει σε δύο άξονες: στον εντοπισμό των νέων προβλημάτων και κινδύνων αλλά και στους πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης θεμάτων που απασχολούν έντονα τη σύγχρονη κοινωνία της παγκοσμιοποίησης και της τεχνολογίας.
Το βιβλίο είναι μια πρόκληση για να ανοίξει τον διάλογο που πρέπει να «εγείρει» κάθε ενεργό πολίτη που ζει τοπικά αλλά επηρεάζεται και δρα παγκόσμια.
Δεν είναι εύκολο να διαβάζει κανείς για τις κοινωνικές ανισότητες και τις αδικίες της εποχής, τα ανατριχιαστικά στοιχεία της φτώχειας που αναδύονται μέσα από επίσημους φορείς του ΟΗΕ, παρά την ανάπτυξη που έχει επιτευχθεί από το 1945 στο παγκόσμιο στερέωμα.

Τρομοκρατία, κλιματική αλλαγή, κράτος δικαίου, εξτρεμιστές, θεσμική κατάπτωση, πολιτικό χρήμα, ΜΜΕ, η υποταγή της φύσης, η μορφή του πλαστικού χρήματος, η ανεξέλεγκτη αγορά, η ανεργία, ο ρόλος των γυναικών, το δημογραφικό, οι πανδημίες (βλ. κορωνοϊός) σχηματίζουν ένα δίκτυο ζητημάτων -απειλών της παγκοσμιοποίησης που επιδέχονται κριτική και άμεσων ανθρώπινων παρεμβάσεων πλανητικής κλίμακας.
Όλα έχουν το δικαίωμα της αξιοπρεπείας ανταμώνοντας τις πανανθρώπινες αξίες της ισότητας, της βιωσιμότητας και της ελευθερίας. Είναι η μεγάλη πρόκληση της επιτυχίας των (17) στόχων της Αειφόρου Ανάπτυξης της Ατζέντας 2030 του ΟΗΕ.

Υπάρχει ανάγκη από έναν επανασχεδιασμό των πραγμάτων στη δημιουργία του «τρίτου δρόμου» μεταρρυθμίζοντας τις σχέσεις εργαζομένων, επιχειρήσεων, κράτους και θεσμών σ’ ένα πιο ελπιδοφόρο μονοπάτι που μπορεί να φέρει πιο κοντά μια δίκαιη κοινωνία.
Για να δούμε με θετικό μάτι το μέλλον πρέπει να σχηματίσουμε γέφυρες του χάσματος που έχουν ανοίξει οι επικείμενες κοινωνικοπολιτικές καταστροφές και χωρικά άλματα και να μεταβούμε σ’ ένα σύνολο θεσμών και πράξεων που προάγουν ισονομία, βιωσιμότητα και δημοκρατία.

Συνεπώς, εκτός από το αναφερόμενο όραμα απαιτείται και μια συντονισμένη στρατηγική για την ποθούμενη αλλαγή στάσης.
Και μάλιστα βασισμένη σε (5) ιδέες που μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο:
1. Φέρτε την αλλαγή μέσω της οικογένειάς σας
2. Φέρτε την αλλαγή μέσω της δουλείας σας
3. Φέρτε την αλλαγή μέσω των καταναλωτικών και αποταμιευτικών επιλογών σας
4. Φέρτε την αλλαγή στην τοπική σας κοινότητα
5. Γίνε πρωτοπόρος.

Για να επιτευχθούν τα προηγούμενα πρέπει να γίνουμε ενεργοί πολίτες, να είμαστε ανοιχτοί και ευπροσάρμοστοι για να επιτελέσουμε το συναρπαστικό ταξίδι της μετάβασης από τον παλιό στον καινούργιο κόσμο. Νέες μορφές δράσης κερδίζουν έδαφος μαζί με τα σύγχρονα κοινωνικά κινήματα προσφέρουν στο σύνολό τους την ευκαιρία για νέες δράσεις και νέες συμμαχίες δρώντων στα σημερινά προκλητικά προβλήματα του πλανήτη μας.

Οι προσεγγίσεις οφείλουν να εξετάζουν νέους συνδυασμούς της αγοράς με άλλες όμως μορφές κοινωνικής αλληλεπίδρασης και με διαφορετικούς κανόνες.
Η απορρύθμιση της αγοράς δεν μπορεί να εξοντώσει την ανθρώπινη κυρίαρχη υπόσταση στο πλαίσιο στόχων για τα περισσότερα οφέλη για όλους.

Η νέα κοινωνία έχει καθήκον να οικοδομηθεί πάνω στις πανανθρώπινες υπάρχουσες αξίες με την παράλληλη όμως ματιά μιας πλατιάς δημοκρατικής οικονομίας της αγοράς στο πλαίσιο της ατομικής αξιοπρέπειας και ευημερίας.
Οι προκλήσεις των καιρών συνοδεύονται από πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες και συγκρούσεις. Αυτό είναι το μείζον εξελισσόμενο θέμα της ανησυχίας και των χωρικών διαμαχών.

Πρέπει να τιθασεύσουμε την παγκοσμιοποίηση και την τεχνολογία θέτοντάς τα στην υπηρεσία του κοινωνικού συνόλου. Οι καιροί ου μενετοί. Η «βάση» πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες συμμετέχοντας δυναμικά και αποφασιστικά ώστε να εντοπιστεί ο τρόπος που θα γίνει κατορθωτό η προσαρμογή των γενικών ιδεών στις κατά τόπους ανάγκες με το βλέμμα όμως στραμμένο στο παγκόσμιο κέλυφος.
Το οφείλουμε στον εαυτό μας για τη δίκαιη επιβίωση των παιδιών μας.

Υ.Γ. Η σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου της Ρόδου με τη διεπιστημονικότητα που την διακατέχει, έχει ήδη ανοίξει τον διάλογο για μια κοινωνία ειρηνική και περιβαλλοντικά εκπαιδευμένη.