Όχι στον ακρωτηριασμό. Ναι στην εξειδικευμένη χειρουργική αντιμετώπιση του διαβητικού ποδιού

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Γεώργιος Χατζαντώνης
Αγγειοχειρουργός*

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα μεταβολικό σύνδρομο που οφείλεται στην απόλυτη ή μερική ανεπάρκεια στην έκκριση της ινσουλίνης, μιας ορμόνης που ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μας. Μια από της επιπλοκές του διαβήτη είναι και το διαβητικό πόδι.

Το διαβητικό πόδι ορίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ως κάθε έλκος κάτω από τα σφυρά το οποίο σχετίζεται με τη διαβητική νευροπάθεια ή αγγειοπάθεια ή συνδυασμό και των δυο. Σύμφωνα με έρευνες και επιδημιολογικά στοιχεία, υπολογίζεται ότι το σύνδρομο αφορά 6,3% όλων των διαβητικών παγκοσμίως, κυρίως άνδρες.

Βάσει δεδομένων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) οι ακρωτηριασμοί κάτω άκρων είναι 15-20 φορές συχνότεροι σε διαβητικά άτομα. Δηλαδή κάθε 20 δευτερόλεπτα πραγματοποιείται διεθνώς κάποιος ακρωτηριασμός κάτω άκρου. Στην Ελλάδα ο αριθμός των διαβητικών έχει τετραπλασιαστεί τα τελευταία 30 χρονιά και το «διαβητικό πόδι» γίνεται αφορμή για περίπου 2.500 ακρωτηριασμούς ετησίως στην Ελλάδα.

Βασική αρχή στη θεραπεία του διαβητικού ποδιού είναι η πρόληψη. Και δεν μιλάμε μόνο για τον έλεγχο σακχάρου, αλλά για την επαναιμάτωση του κάτω άκρου καθώς και τη χειρουργική των ελκών. Καθώς η διαβητική περιφερική αγγειοπάθεια (αθηροσκλήρυνσης των μεγάλων αγγείων του ποδιού), η μικροαγγειοπάθεια και ιδιαίτερα νευροπάθεια του άκρος ποδός είναι οι σημαντικότερες αιτιολογίες δημιουργίας έλκους. Αυτό οφείλεται αφενός στην έλλειψη αιμάτωσης του ποδιού και αφετέρου στην παραμόρφωση των δάκτυλων και γενικά του ποδιού λόγω περιφερικής νευροπάθειας.

Η δεύτερη οδηγεί στην υπερβολική άσκηση πίεσης (βάρους) στα μετατάρσια οστά με συνέπεια τη δημιουργία τύλων (κάλων), φλεγμονών, αποστημάτων καθώς και ελκών στο πέλμα. Σε προχωρημένο στάδιο δημιουργείται και οστική παραμόρφωση (charcot foot) με κατάγματα και οστεομυελίτιδα.

Στις μέρες μας λόγω των πρωτοποριακών τεχνικών αγγειοπλαστικής, δηλαδή το λεγόμενο «μπαλονάκι» ή στεντ (stent) υπάρχει η δυνατότητα αναίμακτης επανασηραγγοποίησης των αποφραγμένων αρτηριών του ποδιού χωρίς καν ο ασθενής να υποβληθεί σε ολική νάρκωση. Παράλληλα η επανορθωτική χειρουργική των δακτύλων και του ποδιού συμβάλλει στην καλύτερη επούλωση του έλκους και στην αποφυγή επαναδημιουργίας του.

Σε πολύπλοκες καταστάσεις που το έλλειμμα των μαλακών μορίων είναι μεγάλο, πρώτου ο ασθενής προχωρήσει στον ακρωτηριασμό, υπάρχει η δυνατότητα μέσω συνδυασμένης πλαστικής και αγγειοχειρουργικής θεραπείας να καλυφθεί πλήρως το έλλειμμα.

Τέλος, ένας ειδικός δεν αρκεί για τη σωστή αντιμετώπιση του ασθενούς. Η πολυπλοκότητα της νόσου απαιτεί τη συνεργασία επιστημόνων, εξειδικευμένων στο διαβήτη και της επιπλοκές του, όπως ο διαβητολόγος, ο αγγειοχειρουργός, ο πλαστικός χειρουργός και ο ποδολόγος, παρέχοντας τη δυνατότητα μιας εξατομικευμένης και ολοκληρωμένης θεραπεία.

Τέτοιες ομάδες είναι απαραίτητο να συνταχθούν στη χώρα μας προς όφελος των Ελλήνων διαβητικών. Έτσι οι ασθενείς όχι μόνο θα μπορούν να ενημερώνονται για την πάθησή τους, αλλά θα προλαμβάνονται οι δυσάρεστες επιπλοκές της που οδηγούν στον ακρωτηριασμό.

* Ο Γεώργιος Χατζαντώνης είναι αγγειοχειρουργός και ενδοαγγειακός χειρουργός, εξειδικευμένος χειρουργός διαβητικού ποδιού.