Η στρατηγική σημασία της νήσου Στρογγύλης

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Αναστάσιος Λαυρέντζος
Σύμβουλος επιχειρήσεων – Συγγραφέας*

Το σύμπλεγμα Καστελορίζου (Ρω, Καστελόριζο, Στρογγύλη) έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι επεκτείνει σημαντικά την ελληνική ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο. Στο σύμπλεγμα αυτό, το νησί το οποίο αποτελεί το κλειδί για τη σύνδεση ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου δεν είναι το Καστελόριζο, αλλά η νήσος Στρογγύλη.

Συγκεκριμένα, μόνο αν η Στρογγύλη έχει πλήρη επήρεια ΑΟΖ, η ΑΟΖ της Ελλάδας μπορεί να εφάπτεται με την ΑΟΖ της Κύπρου. Η νήσος Στρογγύλη έχει επομένως στρατη­γική σημασία για τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο. Στον βαθμό λοιπόν που η Στρογγύλη έχει πλήρη δικαιώματα, ορίζει μαζί με τα άλλα νησιά του συμπλέγματος Καστελορίζου την κυριότητα των οικονομικών πόρων σε μια τεράστια θαλάσσια έκταση.

Κατά την Τουρκία –και κατά πολλούς εγχώριους υποστηρι­κτές των τουρκικών απόψεων– τα νησιά δεν έχουν ΑΟΖ και υφα­λοκρηπίδα. Όπως προκύπτει όμως από τη Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του Montego Bay (1982), τα νησιά έχουν καταρχήν ίδια δικαιώματα με τις ηπειρωτικές ξηρές.

Συγκεκριμένα, στο άρθρο 121, παράγραφος 2 αναφέρονται τα εξής σημαντικά: «Με την εξαίρε­ση των προβλεπόμενων στην παράγραφο 3, η αιγιαλίτιδα ζώνη, η συνορεύουσα ζώνη, η απο­κλειστική οικονομική ζώνη και η υφαλοκρηπίδα μιας νήσου καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας Σύμβασης, που εφαρμόζονται και σε κάθε άλλο χερσαίο έδαφος».

Ποιες όμως είναι οι εξαιρέσεις που προ­βλέπονται στην παράγραφο 3; Ιδού τι αναφέρεται σχετικά: «Βράχοι οι οποίοι δεν μπορούν να συντηρήσουν ανθρώπινο μόνιμο πληθυσμό ή οικονομική ζωή δεν θα έχουν αποκλειστική οικονομική ζώνη ή υφαλοκρηπίδα». Το συμπέρασμα είναι σαφές: Τα νησιά που έχουν πληθυσμό και οικονομική ζωή μπορούν να έχουν και πλήρη δικαιώματα ΑΟΖ.

Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, μεγά­λης σημασίας για την αναγνώριση θαλάσσιων δικαιωμάτων είναι τα νησιά να διαθέτουν πληθυσμούς και οικονομική δραστηριότητα. Αυτό αφορά έναν μεγάλο αριθμό μικρών ή και πολύ μικρών ελληνικών νησιών στο Αιγαίο, αλλά αφο­ρά ιδιαιτέρως το σύμπλεγμα Καστελορίζου για τους λόγους που προαναφέραμε.

Εύλογα λοιπόν ανακύπτει το ερώτημα: Γιατί όλα αυτά τα χρόνια (από το 1982!) στη Στρογγύλη υπάρχει μόνο στρατιωτικό φυλάκιο; Γιατί το ελληνικό κράτος δεν χρηματοδότησε έναν μικρό εποικισμό της νήσου για να ενισχύσει τη θέση του σε ένα στρατηγικό θέμα; Από το 1982 δόθηκαν μίζες για εξοπλιστικά, έγιναν πανάκριβα έργα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 (και όχι μόνο), πληρώθηκαν άφθονες αργομισθίες στο Δημόσιο και γενικά κατασπαταλήθηκαν, διασπαθίστηκαν, ενθυλακώθηκαν δισεκατομμύρια! Σήμερα πάλι δίνονται εκατοντάδες εκατομμύρια για την εγκατάσταση παράνομων μεταναστών σε όλη τη χώρα και τοποθετούνται πανάκριβες γλάστρες με φοίνικες στο κέντρο της Αθήνας. Δεν είχε, άραγε, το ελληνικό κράτος χρήματα για να κάνει κάτι αντίστοιχο στη Στρογγύλη και να διασφαλίσει έλεγχο κοιτασμάτων αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων;

Ας ξεκινήσουν να κάνουν αυτά που πρέπει έστω και τώρα, αντί να προσπαθούν να πείσουν την ελληνική κοινή γνώμη ότι το Καστελόριζο «είναι μακριά». Η αρχή θα μπορούσε να γίνει με κάποιον μετεωρολογικό ή επιστημονικό σταθμό, μετά με κάποιον φάρο, αργότερα και με την εγκατάσταση μερικών δημοσίων υπαλλήλων, στους οποίους θα δοθούν σπίτια και έξτρα κίνητρα. Αυτές είναι οι ενέργειες ενός κανονικού κράτους, που υπερασπίζεται τα δικαιώματά του και διεκδικεί για τον λαό του τους πόρους που του εξασφαλίζουν οι διεθνείς συνθήκες.

Φαίνεται όμως ότι αυτά δεν ισχύουν για το αθηνοκε­ντρικό κράτος, το οποίο μάλλον έχει άλλες προτεραιότητες. Αν όμως σήμερα δεν γίνουν αυτά που πρέπει, γιατί το Καστελόριζο μάς «πέφτει μακριά», τότε είναι σίγουρο ότι αύριο θα χρειαστεί να υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας σε περιοχές που θα είναι πολύ πιο κοντά στην Αθήνα.

*Το άρθρο του κ. Αναστάσιου Λαυρέντζου δημοσιεύθηκε στο «Παρόν της Κυριακής».