Έλλειψη κατανόησης...

Μαρία Καρίκη

Πόσο σημαντικό είναι για την ψυχή του ανθρώπου να νιώθει ότι τον ακούν, ότι τον κατανοούν, ότι τον αφήνουν να επικοινωνήσει το μήνυμά του.

Πόσο γαληνεύει και ισορροπεί όταν ο συνομιλητής του κάνει ουσιαστικό διάλογο μαζί του και όχι μονόλογο. Όχι, δεν χρειάζεται να συμφωνούν μαζί του, απλώς να του δώσουν χώρο και χρόνο να εκφραστεί, να αποσυμπιεστεί, να βγάλει προς τα εξω ό,τι τον βαραίνει.

Έχουμε μάθει να μιλάμε, αλλά όχι τόσο να ακούμε. Μας ενδιαφέρει να αποδείξουμε ότι η δική μας άποψη ή τοποθέτηση είναι η «σωστή» και όχι τόσο να ακούσουμε ειλικρινά τι έχει να μας πει ο άλλος. Μας νοιάζει περισσότερο ο εαυτός μας και το πόσο δίκιο έχουμε παρά το τι ακριβώς λέγεται εκείνη τη στιγμή. Κι αν τελικά ακούσουμε κάτι από την αλληλεπίδραση με τον απέναντί μας, βιαζόμαστε να του ασκήσουμε κριτική. Εμείς οι παντογνώστες, οι άτρωτοι και αλάνθαστοι.

Και ως συνέπεια αυτού οι ανθρώπινες σχέσεις όλο και χάνουν την ποιότητά τους, όλο και εκπίπτουν. Πώς να κρατηθούν αλήθεια οι σχέσεις όταν ο ένας τα ξέρει όλα και έχει δίκιο σχεδόν στα πάντα κι ο άλλος δίπλα του πνίγεται από τη μοναξιά, την αδικία και την έλλειψη επικοινωνίας; Όταν δεν ακούς πραγματικά τον άλλο, δεν θα μάθεις ποτέ πώς ακριβώς νιώθει, δεν θα προλάβεις αυτά που θα έρθουν…

Η έλλειψη κατανόησης οδηγεί σε έλλειψη ενσυναίσθησης και χωρίς αυτήν αλλάζει το νόημα όλων των πραγμάτων. Όλα μοιάζουν αλλιώς από ότι είναι: προβολές του Εγώ, μεγεθύνσεις, γενικεύσεις, εγωκεντρικές ερμηνείες. Βιαζόμαστε να επιβληθούμε, να εντυπωσιάσουμε, χωρίς να νοιαζόμαστε πραγματικά για αυτά που ακούμε. Νουθετούμε, επικρίνουμε, διδάσκουμε, επιπλήττουμε, αλλά δεν ακούμε…

Κι αν το άτομο έχει προσπαθήσει πολλές φορές να γίνει κατανοητό από εκείνους που τον νοιάζουν, αλλά έχει βρει «τοίχο», τότε αρχίζει σιγά σιγά να μαζεύεται, να κουμπώνει και να κλείνεται. Κουράστηκε να προσπαθεί, κουράστηκε να βρίσκει αδιέξοδο. Και κάπως έτσι ξεκινά η αρχή του τέλους για τη σχέση. Θέλεις να φύγεις από εκεί που δεν εισακούγεσαι και δεν επικοινωνείς. Ανυπομονείς να απομακρυνθείς από το αδιέξοδο και τη μοναξιά που νιώθεις.

Η κατανόηση κανονικά θα πρέπει να έχει την αίσθηση της άνευ όρων αποδοχής, της αγκαλιάς και μιας ισότιμης τουλάχιστον συνομιλίας.
Να νιώθεις ότι κάθε σου κουβέντα δεν ξοδεύεται άδικα, ότι σε αφήνουν να αποφορτιστείς και ότι σέβονται και το σωστό σου, αλλά και το λάθος σου. Την κατανόηση την διεκδικείς, αλλά δεν την επιβάλλεις.

Όσοι δεν μπορούν να «νιώσουν» εκείνον που έχουν απέναντί τους και τους μιλάει, συνήθως δεν το παραδέχονται.
Αρνούνται ότι δεν είναι καλοί συνομιλητές και ψάχνουν μονίμως να μεταθέσουν την ευθύνη αλλού. Έτσι, η κατάσταση δυστυχώς δεν αλλάζει, γιατί πολύ απλά εκείνος που δεν ακούει, έχει την πεποίθηση ότι ακούει.

Η έλλειψη κατανόησης που συσσωρεύεται «διαβρώνει» σε βάθος χρόνου τη σχέση και η απόσταση μεταξύ των μελών της όλο και μεγαλώνει. Πείσματα, εγωισμοί, θυμός, νεύρα και μοναξιά που πονάει. Νιώθεις μόνος και αδικημένος όταν δεν εισακούγεσαι. Πόσο κρίμα, αλήθεια, ο σύγχρονος άνθρωπος να μπορεί να μαθαίνει και να αντιλαμβάνεται τα πάντα αν θέλει, και να μην κατανοεί τον συνάνθρωπό του, ειδικά την ώρα που τον έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ.
Πόσο κρίμα να λήγουν άδοξα οι σχέσεις για μια δεξιότητα που θα μπορούσε να καλλιεργηθεί και να ενώσει. Να διψάς τόσο για έναν καλό συνομιλητή και να μη βρίσκεις...