Φτώχεια και επιτηδευμένη ευημερία

Φίλιππος Ζάχαρης

Ο πλούτος και η ευημερία είναι επίπλαστοι στόχοι στη σημερινή πραγματικότητα του παρηκμασμένου καπιταλισμού που δεν εμπνέει ακόμη και τους εναπομείναντες υποστηρικτές και υπερασπιστές του.

Τη στιγμή που ακόμη και η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί ότι η πανδημία του νέου κορωνοϊού αναμένεται να οδηγήσει σε ακραία φτώχεια έως και 150 εκατομμύρια ανθρώπους μέχρι τα τέλη του 2021, την εποχή όπου 9,1-9,4% του παγκόσμιου πληθυσμού ενδέχεται να ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και οικονομικές προβλέψεις κάνουν λόγο για παγκόσμιο ποσοστό ακραίας φτώχειας κοντά στο 8% μέχρι το 2030, η συνεχής παραγωγή για την παραγωγή συνεχίζει να εκτρέπει προς το χειρότερο την ούτως ή αλλως επίπλαστη ευημερία στον πλανήτη.

Η φτώχεια λοιπόν που καλύπτεται μέσα από τεχνητές παρεμβάσεις προς την ωραιοποίηση των πάντων, η φτώχεια που όταν γίνεται ακραία μιλάμε για ένα ποσοστό της τάξης του 9% που διαβιεί με διαθέσιμο εισόδημα μικρότερο από 1,90 δολάρια (1,61 ευρώ) ημερησίως, και σε συνδυασμό με τα στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία αφενός το ποσοστό των φτωχών σε παγκόσμια κλίμακα κυμαινόταν πριν από λίγα χρόνια στο 32,1% (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο υπόλοιπος κόσμος ζούσε σε ευημερία) και αφετέρου ότι μόνο το 2017 το ανώτερο εισοδηματικά 1% του παγκόσμιου πληθυσμού απέσπασε το 82% του νέου πλούτου που παρήχθη και σήμερα το ανώτερο 1% έχει το 45% του παγκόσμιου πλούτου, η φτώχεια αυτή απειλεί να τινάξει στον αέρα την υπολειπόμενη τεχνητή ευημερία.

Και όλα αυτά τα στοιχεία και πάλι ωραιοποιημένα από τις διεθνείς στατιστικές. Στοιχεία που ενίοτε δημοσεύονται ακόμη και παραποιημένα για να τιτλοφορούνται τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων πως τάχα η φτώχεια μειώθηκε.

Στην Ευρώπη, για παράδειγμα, η ατμομηχανή της αρχίζει και ασθμαίνει. Δείγμα του γεγονότος ότι ο πλούτος δεν είναι σε καμία περίπτωση δεδομένος και η ανασφάλεια πρυτανεύει.

Στην ευημερούσα Γερμανία λοιπόν, επί του προκειμένου, το 2019 το ποσοστό κινδύνου φτώχειας έφτασε το το 15,9%. Το ίδιο έτος στην πρώην δυτική Γερμανία περίπου 15,4% των γερμανών πολιτών απειλούνταν από τη φτώχεια, ενώ στην πρώην ανατολική Γερμανία το 17,9%. Ειδικά στη Βρέμη, το ποσοστό αυτό έφτανε το 20%. Η μικρότερη απειλή για φτώχεια καταγράφηκε στη Βάδη - Βυτεμβέργη και στη Βαυαρία. Η ζωή πάντως στη χώρα καθορίζεται αποφασιστικά από τη φτώχεια μιας και εκεί η υγιής ζωή είναι άμεσα συνυφασμένη με το χρήμα.

Σύμφωνα με τελευταία στοιχεία έρευνας, σχεδόν κανείς στην Γερμανία που κινδυνεύει από τη φτώχεια δεν έχει ιδιόκτητη κατοικία. Μόνο 16% των φτωχών δήλωναν ότι επικέπτονταν θέατρα, συναυλίες και μουσεία. Στους ευημερούντες βέβαια η κατάσταση ήταν διαφορετική, μιας και αυτοί ενδιαφέρονταν για την πολιτική – σε αντίθεση με αυτούς που βρίσκονταν στα όρια της φτώχειας.

Σε γενικές γραμμές πάντως, παρά το γεγονός ότι η χώρα κατέγραψε ανοδική τάση στα εργασιακά τα προηγούμενα χρόνια, εντούτοις η αύξηση των επισφαλών και κακοπληρωμένων θέσεων εργασίας ήταν και είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός.
Γιατί τα λέω όλα αυτά;

Γιατί ακόμη και σε αυτό τον τεχνητό οικονομικό παράδεισο, η αλήθεια δεν μπορεί να μείνει κρυφή. Σε όλα τα στάδια της επίπλαστης αυτής ευημερίας, που τώρα πλέον με την πανδημία έχει πήλινες βάσεις, έγινε το καθετί προκειμένου να αλλάξουν οι συσχετισμοί προς όφελος πάντα των κυρίαρχων. Η μοίρα όμως ενίοτε παίζει άσχημα παιχνίδια ακόμη και σε αυτούς που νιώθουν ότι ακουμπούν σε στέρεες βάσεις. Έχει μάλιστα και όνομα: κορωνοϊός.

Η φτώχεια λοιπόν συνεχίζει τον μακρύ της δρόμο. Και στο βάθος του παραμονεύουν πολλοί κίνδυνοι. Αν η υποτιθέμενη ατμομηχανή της Ευρώπης βρίσκεται αντιμέτωπη με τόσα προβλήματα, αν η χώρα αυτή που ούτε ένα εμβολιαστικό πρόγραμμα δεν μπορεί να σχεδιάσει ορθώς παρά την άρτια οργάνωση των υπηρεσιών της δεν αποπνέει αισιοδοξία σε ό,τι αφορά τα εργασιακά και που δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που δημοσιεύματα έκαναν λόγο για σαφή υποχώρηση της αναπτυξιακής διαδικασίας, τι να πουν τότε οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες...

Αλλά και πέρα από την Ευρώπη, σε παγκόσμιο επίπεδο, τι να πρωτοθαυμάσει κανείς, τα τεράστια οικονομικά προβλήματα και τις ανισότητες στις ΗΠΑ ή τη φτωχοποίηση στην Κίνα και τη Νότια Ασία;

Πλούτος και ευημερία λοιπόν δεν είναι παρά μια επίπλαστη πραγματικότητα. Ανήκουν στα χέρια των λίγων όπως πάντα. Οι διαβιούντες κάτω του ορίου φτώχειας αυξάνονται αλματωδώς. Και το ανθρώπινο δυναμικό αντικαθιστάται από ρομπότ.

Για όλους τους υπολοίπους δε που θεωρούν ότι επειδή δεν ανήκουν στα άκρα είναι τρόπον τινά ασφαλείς, ουδείς λόγος για το μέλλον αυτών και των παιδιών τους, με δεδομένη τη μετά – κορωνοϊού θεσμοθετημένη τηλεεργασία, στην καλύτερη περίπτωση, με σαφώς λιγότερες απολαβές.

Με λίγα λόγια, εφεξής, φοβού τους Δαναούς και όποια δώρα φέροντες στην εποχή όπου το γενικευμένο ζωτικό ψεύδος έχει την τιμητική του. Φόβος και ανασφάλεια για όλους.