Ν. Γερονικόλας: Νιώθουμε την έλλειψη σχεδίου διαχείρισης της οικονομικής κρίσης στον τουρισμό

Rodiaki NewsRoom

Του Νίκου Ιακ. Γερονικόλα *

Υπάρχει σήμερα έστω και ένα πρόσωπο που να πιστεύει ότι δεν είναι υπαρκτός ο κίνδυνος κατάρρευσης μεγάλων τουριστικών επιχειρήσεων; Είναι τόσο ισχυρό το χτύπημα που προκάλεσε ο Covid-19 που σε εθνικό επίπεδο οικονομίας μπορεί να συγκριθεί με την προσφυγή στα μνημόνια του 2010, τα capital controls και τη σχεδόν δεκαετή προσπάθεια για την ανάκαμψη των οικονομικών μεγεθών.

Κατ’ αντιστοιχία, κάποιοι σπεύδουν να διαπιστώσουν ότι «θα χρειαστούν 10 χρόνια για να μείνουν πίσω τα προβλήματα της υγειονομικής κρίσης». Το τι θα συμβεί, με την έννοια της πρόβλεψης, ας το αφήσουμε στους σύγχρονους Τειρεσίες, καθώς η ουσία του προβλήματος για άλλη μια φορά βρίσκεται στον σχεδιασμό, που επίσης για άλλη μια φορά λείπει από το τραπέζι των αποφάσεων.

Οι τουριστικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα του Σήμερα πληρώνουν την έλλειψη σχεδιασμού στη διαχείριση κρίσεων. Ακόμα και τώρα, που προ των πυλών βρίσκεται το φάσμα της οικονομικής καταστροφής των πυλώνων του εθνικού τουρισμού, οι συζητήσεις και τα μέτρα που λαμβάνονται είναι μόνο πυροσβεστικά και έχουν ως μόνο στόχο την αντιμετώπιση των προβλημάτων που ήδη έχουν γεννηθεί.

Όμως, τι γίνεται με τα προβλήματα εκείνα που έρχονται και που θα είναι ακόμα μεγαλύτερα; Ποιος είναι ο σχεδιασμός για τη θωράκιση της τουριστικής βιομηχανίας, στην οποία μάλιστα αναγνωρίζουν τον ρόλο του «μεγαλύτερου εργοδότη της Ελλάδας»;

Εδώ έχουμε ένα απλό παράδειγμα:
Σε όλη την Ελλάδα εκτελούνται έργα που έχουν ενταχθεί στον Αναπτυξιακό Νόμο. Πρόκειται για έργα μεγάλου μεγέθους, με υψηλές απαιτήσεις κεφαλαίων και παραγωγικού χρόνου. Η συμβατική υποχρέωση προβλέπει τα έργα του Αναπτυξιακού να πρέπει να παραδοθούν ολοκληρωμένα στο τέλος του τρέχοντος έτους. Στους τελευταίους 12 μήνες σύσσωμος ο επιχειρηματικός κόσμος της τουριστικής βιομηχανίας βρισκόταν στο δίλημμα: «Θα δοθεί παράταση μετά την 31η Δεκεμβρίου 2021; Εξαντλώ ή όχι τη ρευστότητά μου;».

Σ’ ένα αντίστοιχο δίλημμα που είχε τεθεί πριν από λίγα χρόνια, τα συναρμόδια υπουργεία Ανάπτυξης και Οικονομίας, στην εκπνοή των προθεσμιών, έδωσαν παράταση στην υλοποίηση των έργων του τότε Αναπτυξιακού. Η παράταση αρχικά διδόταν κατά περίπτωση και ακολούθως, λόγω των συνθηκών, οριζόντια προς όλες τις επιχειρήσεις.

Προφανώς κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και αυτή τη φορά. Στο τέλος του έτους, όταν τα εκατοντάδες ημιτελή έργα θα ζητούν παράταση, η Κυβέρνηση σίγουρα θα οδηγηθεί στο να δώσει προθεσμία παράτασης.
Πόση παράταση; Ένα, δύο ή τρία χρόνια; Αφού η ανάγκη αυτή είναι σίγουρο ότι θα προκύψει, γιατί να μη ληφθεί στο Τώρα η απόφαση και ο χρόνος παράτασης; Αυτό θα δώσει τη δυνατότητα σε όλους εκείνους που υλοποιούν έργα να έχουν στα χέρια τους ένα ξεκάθαρο πλάνο εργασίας και διαχείρισης ρευστότητας.
Εξίσου απλό παράδειγμα:

Το ευνοϊκό μέτρο για τη χρονική παράταση εξόφλησης των επιταγών δεν ισχύει για τις τουριστικές επιχειρήσεις εκείνες που τόλμησαν – λειτούργησαν και έκαναν τζίρο στην τρίμηνη σεζόν του 2020. Το μέτρο στη στενή λογιστική του βάση έχει λογική, ωστόσο παραβλέπει έναν σημαντικό παράγοντα: «ο τζίρος για τις περισσότερες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις είναι μόνο στα χαρτιά, αφού οι tour operators στην πλειονότητά τους δεν έχουν εξοφλήσει τις υποχρεώσεις τους, μα ούτε και τα early bookings έχουν πληρωθεί». Άρα εκείνοι που τόλμησαν, δούλεψαν και φεσώθηκαν, τώρα μένουν εκτός του μέτρου, γεγονός που δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τη θέση τους.

Αυτό σημαίνει ότι τα σχεδιαζόμενα μέτρα υποστήριξης δε λαμβάνουν υπ’ όψιν τα πραγματικά δεδομένα των επιχειρήσεων.
Και τώρα τα δύσκολα:
Ενώ οι επαγγελματίες του τουρισμού βλέπαμε για φέτος μια τουριστική περίοδο εξίσου δύσκολη με την περυσινή, όλοι οι υπόλοιποι θεωρούσαν ότι η σεζόν θα ξεκινήσει στο τέλος Μαρτίου. Με αυτό ως δεδομένο, παρακολουθήσαμε έναν απίστευτο εφησυχασμό όλων και την απομάκρυνση από την ανάγκη δημιουργίας ενός σχεδίου διαχείρισης της οικονομικής κρίσης στην τουριστική βιομηχανία.

Σήμερα, το κύμα των οικονομικά κλονισμένων τουριστικών επιχειρήσεων όλο και φουσκώνει και αυτό γίνεται σε κοινή θέα. Όσο μικραίνει η τουριστική περίοδος, τόσο μεγαλώνει η προοπτική μιας ακόμα μεγαλύτερης κλίμακας επίπτωση, και αυτή δε θα έλθει σε κάποιο αόριστο μέλλον. Απεναντίας θα ξεκινήσει να γίνεται αισθητή σε λίγους μήνες, μόλις οι ζεστές ημέρες του Οκτώβρη αντικατασταθούν από τους ψυχρούς βοριάδες του Νοέμβρη.

Χρειαζόμαστε εδώ και τώρα ένα σχέδιο διαχείρισης της επερχόμενης οικονομικής κρίσης στις τουριστικές επιχειρήσεις. Ένα σχέδιο στο οποίο θα δομηθούν μέτρα για μια βιώσιμη πορεία για τουλάχιστον τρία χρόνια. Ένα σχέδιο που θα έχει ωφέλειες, αλλά και υποχρεώσεις. Ένα σχέδιο, ρεαλιστικό, που θα λαμβάνει υπ’ όψιν τα πραγματικά δεδομένα και που δε θα λειτουργεί τιμωρητικά προς τις επιχειρήσεις που παλεύουν να επιβιώσουν. Μην ξεχνάμε, οι επιχειρηματίες που τολμούν και ρισκάρουν, εκείνοι που δίνουν θέσεις εργασίας μέσα στο δύσκολο υγειονομικό περιβάλλον είναι εκείνοι που νιώθουν ότι αυτή είναι η μόνη τους επιλογή.

Εάν τελικά το Αύριο στην τουριστική βιομηχανία βρει την πλειονότητα του μεγαλύτερου εργοδότη της χώρας να έχει διεθνοποιηθεί και να λειτουργεί υπό την ομπρέλα πολυεθνικών, τότε ο πρώτος ζημιωμένος θα είναι το ίδιο το κράτος. Οι 200.000 εργαζόμενοι στον τουρισμό θα ακολουθήσουν στη σειρά των επιπτώσεων.

* Το άρθρο του κ. Νίκου Γερονικόλα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Maritime Intelligence”.