Oι ήρωες του 1821

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Γεώργιος Κοτζαερίδης

Πέρασαν 200 χρόνια από τότε που οι πρόγονοί μας επαναστάτησαν ενάντια στους κατακτητές Οθωμανούς, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα να ζούμε και να κυκλοφορούμε σήμερα ελεύθεροι.

Η στήλη αυτή είναι ένας φόρος τιμής σε όλους αυτούς τους Ήρωες που πρωτοστάτησαν στον Αγώνα για να τους θυμόμαστε και να τους έχουμε πάντοτε ζωντανούς στη μνήμη μας.

ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Ο Ιωάννης Μαυρομιχάλης, ο λεγόμενος Κατσής, ήταν αδελφός του Πετρόμπεη ο οποίος τον μύησε στη Φιλική Εταιρεία. Ήταν μεγάλος αγωνιστής, φημιζόταν για την ανδρεία και την τιμιότητά του, προσφέροντας πολλές υπηρεσίες στην Ελληνική Επανάσταση.

Υπήρξε σημαντική προσωπικότητα στην περιοχή της Μάνης και το 1815 του προτάθηκε από τον Καπουντάν πασά η ηγεμονία της. Αρνήθηκε λέγοντας ότι είχε μεγαλύτερο αδελφό τον Πετρόμπεη, που σύμφωνα με τα έθιμα της Λακωνίας ως μεγαλύτερος έπρεπε να αναλάβει αυτός, όπως και έγινε.

Μαζί με τον ανιψιό του Ηλία και τα αδέλφια του, απελευθέρωσαν την Καλαμάτα με την έναρξη της Επανάστασης. Έλαβε μέρος στη μάχη του Βαλτετσίου, στις πολιορκίες των κάστρων της Μεθώνης, Κορώνης και της Μονεμβασιάς, στις μάχες Βέργας, του Διρού στις 22-26 Ιουνίου του 1826 και του Πολυάραβου στις 28-30 Αυγούστου του 1826 όπου συνέτριψε τον στρατό του Ιμπραήμ. Τον αποκαλούσαν βασιλιά της Μάνης επειδή λόγω της μόνιμης απουσίας του Πετρόμπεη, ήταν αυτός που είχε αναλάβει τα ηνία στην οικογένεια των Μαυρομιχαλαίων, και ήταν υπεύθυνος για τη συγκέντρωση, διανομή και αποστολή των εφοδίων στις διάφορες ομάδες.
Οι σχέσεις της οικογένειας των Μαυρομιχαλαίων με τον Ιωάννη Καποδίστρια ήταν πολύ κακές.

Το 1830 έδιωξε τα κυβερνητικά στρατεύματα από τη Μάνη, και όταν προσκλήθηκε για διαπραγματεύσεις στο Ναύπλιο, φυλακίστηκε για 18 μήνες στο Ιτς Καλέ, ενώ ο γιος του Ηλίας Κατσάκος Μαυρομιχάλης συνελήφθη και κρατήθηκε σε κατ’οίκον περιορισμό.
Με τον ερχομό του Όθωνα τα πράγματα δεν βελτιώθηκαν, και μετά την καταδίκη του Κολοκοτρώνη και του Πλαπούτα, ξεσηκώθηκε η Μάνη εναντίον των Βαυαρών οι οποίοι είχαν σημαντικές απώλειες. Αργότερα στάλθηκαν δύο τάγματα Βαυαρών για να τους υποτάξουν, τα οποία αιχμαλωτίστηκαν από τα στρατεύματα του Κατσή.

Στις διαπραγματεύσεις που επακολούθησαν για την απελευθέρωσή τους, ο Κατσής για να εξευτελίσει την Αντιβασιλεία, ζήτησε για κάθε αξιωματικό μια δεκάρα και για κάθε στρατιώτη ένα τάληρο.
Η στάση αυτή των Μανιατών και οι διαδηλώσεις του λαού, συνετέλεσαν να δοθεί χάρη στον Κολοκοτρώνη και τον Πλαπούτα με αποτέλεσμα να γλυτώσουν τη λαιμητόμο.

ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ ΠΙΕΡΡΑΚΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ
Γεννήθηκε στη Μάνη το 1792 και ήταν γιος του Πιέρρου και αδελφός του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Όταν στασίασε ο Αλή Πασάς εναντίον της Πύλης, στάλθηκε ο Αντώνιος προς βοήθεια του σουλτάνου μαζί με 300 Μανιάτες.
Όταν ο Πετρόμπεης ορίστηκε μπέης της Μάνης το 1816, του ζητήθηκε να στείλει στην Κωνσταντινούπολη ως όμηρο τον Αντώνιο για να είναι ο σουλτάνος σίγουρος ότι δεν θα γίνονταν φασαρίες εκ μέρους των Μανιατών.

Ο Αντώνιος, λίγο πριν από την έναρξη του Αγώνα, με τη βοήθεια του Πατριάρχη Γρηγορίου, κατάφερε να αποδράσει και να πάει στην Πελοπόννησο. Στην Πελοπόννησο συμμετείχε στην έναρξη της Επανάστασης στην Καλαμάτα στις 22-23 Μαρτίου του 1821, πολέμησε στη μάχη του Βαλτετσίου τον Μάιο του 1822, στο Άργος εναντίον του Δράμαλη το 1822 και εναντίον του Ιμπραήμ.
Από το 1823 έφερε τον βαθμό του στρατηγού. Τον Δεκέμβριο του 1830, μαζί με τον ανιψιό του Αναστάσιο, στασίασαν στο Λιμένι της Μάνης εναντίον των κυβερνητικών μέτρων του Καποδίστρια.

Κατατάχθηκε στη χωροφυλακή, το 1837 στον στρατό, και κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Όθωνα χρημάτισε υπασπιστής του.
Την περίοδο 1847-1861 εκλέχθηκε γερουσιαστής και το 1862 εκπροσώπησε την Καλαμάτα ως Πληρεξούσιος στη Β’ Εθνοσυνέλευση. Πέθανε στην Καλαμάτα το 1873.

ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥΛΗΣ
Γεννήθηκε το 1765 στο Λιμένι της Μάνης, ήταν γιος του Πιέρρου και αδελφός του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Διακρίθηκε για τη φιλοπατρία και την ανδρεία του και όταν ξέσπασε η Επανάσταση συγκρότησε δική του ομάδα, με την οποία έλαβε μέρος στις μάχες της Καλαμάτας, της Κορώνης, της Μεθώνης, στην πολιορκία της Τρίπολης και στο Βαλτέτσι όπου ήταν γενικός αρχηγός του Ελληνικού στρατού.

Αργότερα μαζί με τον ανιψιό του Ηλία έδωσε μάχες στην Αττική και στην Εύβοια, όπου σκοτώθηκε ο Ηλίας.
Το καλοκαίρι του 1822 συμμετείχε στην εκστρατεία του Μαυροκορδάτου στην Ήπειρο μαζί με 500 Μανιάτες, όπου σκοτώθηκε υπερασπιζόμενος το Σούλι στις 4 Ιουλίου του 1822.

Το σώμα του ενταφιάστηκε στο Μεσολόγγι.
Η λαϊκή μούσα περιέγραψε την ανακοίνωση του θανάτου στη χήρα του από τον ίδιο τον Πετρόμπεη…
«Πετρόμπεης καθότανε ψηλά στο Πετροβούνι
κι εσφούγγιζε τα μάτια του μ’ ένα χρυσό μαντήλι.
- Τι έχεις Μπέη και χλίβεσαι και χύνεις μαύρα δάκρυα
- Σα με ρωτάς Κυριάκαινα και θέλεις για να μάθης
απόψε μου‘ ρθαν γράμματα από το Μεσολόγγιτον Κυριακούλη σκότωσαν, τον πρώτο καπετάνιο και στάζουνε τα μάτια μου και τρέχουν μαύρα δάκρυα».

ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ ΗΛΙΑΣ
Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης γεννήθηκε στις 3 Απριλίου του 1795 στη Μάνη της Λακωνίας και ήταν ο πρωτότοκος γιος του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και της Φωτεινής Δημητρακαράκου.

Είχε πέντε αδέλφια, τον Αναστάσιο, τον Δημήτρη, τον Ιωάννη, τον Γεώργιο, την Παναγιώτα και ήταν γνωστός με το παρατσούκλι Μπεζαντές, που στα τούρκικα σημαίνει γιος του μπέη. Ήταν πολύ όμορφος και γι’αυτό τον αποκαλούσαν νεραϊδογέννητο και βασιλιά.

Έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας και μαζί με τον πατέρα του και τα αδέλφια του κατέλαβε την Καλαμάτα που την παρέδωσαν άνευ όρων οι Οθωμανοί.
Ήταν πολύ γενναίος και είχε ηγετικές ικανότητες. Συνεργάστηκε στενά με τον Κολοκοτρώνη και έλαβε μαζί του μέρος στις μάχες του Βαλτετσίου και της Τριπολιτσάς.

Ο Κολοκοτρώνης τον εκτιμούσε πολύ και τον είχε χαρακτηρίσει, γενναιότατο και στρατηγικότατο. Έλαβε μέρος στις πολιορκίες της Ακροκορίνθου, της Ακρόπολης και σε μάχες της Στερεάς Ελλάδας βοηθώντας τον Οδυσσέα Ανδρούτσο και τον Γιάννη Γκούρα πολεμώντας τον Ομέρ Βρυώνη.

Στις 5 Ιανουαρίου του 1822 δέχθηκε πρόσκληση από τον Επίσκοπο Καρυστίας Νεόφυτο να πάει στο νησί και να βοηθήσει του ντόπιους πολεμιστές. Αναχώρησε για την Εύβοια με τους πολεμιστές του, συνοδευόμενος από τον θείο του Κυριακούλη και τον Ηλία Τσαλαφατίνο, έναν σπουδαίο Μανιάτη πολεμιστή.
Μετά από κάποιες μάχες, αποφάσισε να πολιορκήσει τα Στύρα, την 1η Ιανουαρίου του 1822, αλλά αντιμετώπισε πολυάριθμους Οθωμανούς και ηττήθηκε. Λέγεται ότι, για να μην πέσει στα χέρια των Οθωμανών βύθισε το μαχαίρι του στο στήθος του και αυτοκτόνησε.

Ο Ομέρ Βρυώνης μόλις έμαθε τον θάνατο του Μαυρομοχάλη, έδωσε εντολή να τον αποκεφαλίσουν και το κεφάλι του το έστειλε πεσκέσι στον σουλτάνο.

ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ
Γεννήθηκε στην Μάνη το 1798 και ήταν δευτερότοκος γιός του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη.
Το 1818 στάλθηκε από τον πατέρα του ως όμηρος στην Τρίπολη, ως εγγύηση ότι οι Μανιάτες δεν θα άρχιζαν εχθροπραξίες εναντίον των Τούρκων.

Εκεί μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και λίγο πριν από την έναρξη της Επανάστασης επέστρεψε στη Μάνη για να λάβει μέρος στις διάφορες μάχες που επακολούθησαν.
Ξαναστάλθηκε σαν όμηρος στην Τρίπολη και μετά την Άλωση της πόλης τον Σεπτέμβριο του 1821, απελευθερώθηκε και επέστρεψε στη Μάνη.
Στη συνέχεια πήρε μέρος στις μάχες κατά του Ιμπραήμ στη Βέργα και στο Διρό.
Είχε μετριοπαθή και φιλειρηνικό χαρακτήρα και αφήνοντας στην άκρη τα αισθήματα μίσους με τους Καποδιστριακούς, ήρθε σε επαφή με τον Αυγουστίνο Καποδίστρια για να εξομαλυνθούν οι σχέσεις των δύο οικογενειών.

Εντάχθηκε στο ναυτικό φθάνοντας στον βαθμό του ναυάρχου. Την περίοδο της Αντιβασιλείας του Όθωνα διετέλεσε υπασπιστής του και από το 1844-1847 εκλέχθηκε βουλευτής Οιτύλου.
Την περίοδο 1850-1861 χρημάτισε γερουσιαστής, το 1862 πληρεξούσιος, ενώ στις κυβερνήσεις του Κανάρη και του Κουντουριώτη ήταν υπουργός Παιδείας και Στρατιωτικών.

Ήταν παντρεμένος με τη Χρησηίδα Παγώνη και είχε τέσσερα παιδιά, τη Φωτεινή, τον Γιαννούκο, τον Κωνσταντίνο και τον Πέτρο. Πέθανε στην Αθήνα το 1870.