2022: Ευρωπαϊκό έτος νεολαίας - δράσεις και ευρωβαρόμετρο

Φίλιππος Ζάχαρης

Το 2022 είναι το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας, ένα έτος που αναδεικνύει τη σημασία της ευρωπαϊκής νεολαίας για την οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος — πιο πράσινου, πιο περιεκτικού και ψηφιακού.

Οι νέοι βρίσκονται για πολλούς και διάφορους λόγους στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος μιας και αυτοί θα καθορίσουν το μέλλον, σε μια χρονική στιγμή μάλιστα όπου η εισβολή στην Ουκρανία και ο αποδεκατισμός χιλιάδων αμάχων – μεταξύ των οποίων και πολλών νέων - κατέδειξε την ανάγκη να υπάρξουν ψύχραιμες όσο και δυναμικές φωνές από τη νεολαία, που όπως θα δούμε και παρακάτω στο σχετικό ευρωβαρόμετρο εκφράζονται ανοιχτά για την επικρατούσα κατάσταση και καταθέτουν την άποψή τους για τα υφιστάμενα σοβαρά προβλήματα.

Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, η Κομισιόν εγκαινίασε ένα νέο διαδικτυακό εργαλείο, το οποίο θα αποτελέσει κεντρικό στοιχείο του Ευρωπαϊκού Έτους Νεολαίας. Στην πλατφόρμα «Δώσε φωνή στο όραμά σου», οι Ευρωπαίοι μπορούν να καταγράφουν τις απόψεις και τις ιδέες τους για το μέλλον του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Μπορούν να θίξουν κάθε ζήτημα που θεωρούν σημαντικό, από την απασχόληση, την ένταξη, την ειρήνη και την ασφάλεια έως την κλιματική αλλαγή, την εκπαίδευση, την ψυχική υγεία κ.λπ.

Η πλατφόρμα «Δώσε φωνή στο όραμά σου ανταποκρίνεται στη φιλοδοξία του Ευρωπαϊκού Έτους Νεολαίας να προσφέρει στους νέους τα μέσα για να συμβάλουν στον δημόσιο διάλογο και στη λήψη των αποφάσεων για τη σημασία που έχουν οι θεμελιώδεις ευρωπαϊκές αξίες, όπως ο σεβασμός για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ελευθερία, η δημοκρατία, η ισότητα και το κράτος δικαίου.

Μέσω επίσης του προγράμματος Νέων Ηγετών (Young Leaders Programme), η Κομισιόν επιλέγει νέους με υψηλά προσόντα ηλικίας 21 - 26 ετών από όλο τον κόσμο για να μιλήσουν σε ομάδες υψηλού επιπέδου και να εκπροσωπήσουν τη φωνή των νέων.

Οι νέοι ηγέτες του EDD κομίζουν την οπτική και εντείνουν τη φωνή τους για μια γενιά που συχνά παραγκωνίζεται. Συμβάλλουν σε μια πιο περιεκτική και καινοτόμο προσέγγιση των αναπτυξιακών έργων. Οι Νέοι Ηγέτες που προσκαλούνται να έρθουν και να μιλήσουν στο EDD έχουν αποδεδειγμένη ηγετική θέση σε έργα, οργανώσεις, πρωτοβουλίες και είναι σε θέση να εκπροσωπήσουν άλλους νέους στο φόρουμ.

Ενθαρρύνονται επίσης να συμμετέχουν σε άλλες συνεδρίες, συμπεριλαμβανομένων των συζητήσεων ή των συνεδριάσεων διαμοιρασμού ιδεών, όπου μπορούν να εκφράσουν τις απόψεις τους.

Οι νέοι ηγέτες του EDD καλούνται να έρθουν στις Βρυξέλλες, να επισκεφθούν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, να συναντηθούν με αρμόδιους φορείς χάραξης αναπτυξιακής πολιτικής, αξιωματούχους της ΕΕ, εκπροσώπους υψηλού επιπέδου και ενδιαφερόμενους φορείς, και να συμμετάσχουν σε προσαρμοσμένες δραστηριότητες για να αυξήσουν την ικανότητά τους να συμμετέχουν αποτελεσματικά στο φόρουμ, συμπεριλαμβανομένων των εκπαιδεύσεων.

Έκτακτο Ευρωβαρόμετρο για τη νεολαία
Πριν από λίγο καιρό ολοκληρώθηκε έρευνα του Έκτακτου Ευρωβαρόμετρου 502 με τίτλο «Νεολαία και δημοκρατία στο Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας», η οποία πραγματοποιήθηκε από τις 22 Φεβρουαρίου - 4 Μαρτίου 2022, σ' ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα 26. 178 νέων ηλικίας 15 έως 30 ετών στα 27 κράτη μέλη κατά παραγγελία της Κομισιόν.

Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας ενίσχυσε την πεποίθηση των νέων ότι η διατήρηση της ειρήνης, η ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας και η προώθηση της διεθνούς συνεργασίας αποτελούν πρωταρχικό στόχο της ΕΕ (37%).

Οι επόμενες υψηλότερες προσδοκίες είναι να αυξήσει η ΕΕ τις ευκαιρίες απασχόλησης για τους νέους (33%), να καταπολεμήσει τη φτώχεια και τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες (32%), να προωθήσει φιλικές προς το περιβάλλον πολιτικές και να καταπολεμήσει την κλιματική αλλαγή (31%).

Οι νέοι θεωρούν ότι οι τομείς στους οποίους πρέπει να εστιάσει το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας είναι η ψυχική και σωματική υγεία και ευεξία (34%), η προστασία του περιβάλλοντος και η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής (34%), αλλά και η εκπαίδευση και η κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένης της ελεύθερης κυκλοφορίας των εκπαιδευομένων (33%).

Παρά την πανδημία, η έρευνα δείχνει αύξηση της διακρατικής κινητικότητας των νέων σε σύγκριση με το 2019, γεγονός που αντικατοπτρίζει την ισχυρή επιθυμία επανασύνδεσης των νέων πέρα από σύνορα. Περίπου τέσσερις στους δέκα νέους (39%) έχουν πάρει μέρος σε επαγγελματική, εθελοντική, μαθησιακή ή αθλητική δραστηριότητα σε άλλη χώρα της ΕΕ, ενώ το 2019 ήταν λίγο περισσότεροι από τρεις στους δέκα (31%). Η έλλειψη χρηματοοικονομικών μέσων εξακολουθεί να αποτελεί βασικό λόγο της μη συμμετοχής σε έργα κινητικότητας, αν και το ποσοστό που αφορά τα οικονομικά εμπόδια είναι μικρότερο (36% σε σύγκριση με 42% το 2019).

Τέλος, τα αποτελέσματα του Ευρωβαρόμετρου επιβεβαιώνουν ότι πάνω από τους μισούς νέους που απάντησαν γνωρίζουν το πρόγραμμα Erasmus+, το οποίο γιορτάζει την 35η επέτειό του το 2022, μολονότι εξακολουθούν να υπάρχουν διαφορές μεταξύ των κρατών μελών, με το ποσοστό των νέων που γνωρίζουν το Erasmus+ για τους σπουδαστές να είναι μεγαλύτερο στην Ελλάδα (72%) και στην Κύπρο (70%) και μικρότερο στη Σουηδία (26%).