«Στα βήματα του Αποστόλου των Εθνών οι νησίδες των Σεσκλιών, Ιστορική - Νομική Συμβολή»

Rodiaki NewsRoom

Μια άκρως ενδιαφέρουσα μελέτη του Θεόδωρου Παπαγεωργίου

Γράφει ο Κώστας Ε. Σκανδαλίδης

Τον Θεόδωρο Μιχ. Παπαγεωργίου τον γνώρισα από τη θητεία μου στα δημοτικά πράγματα της πόλης μας.

Συνεργάστηκα μαζί του ως αντιδήμαρχος επί των οικονομικών για επτά χρόνια και ως πρόεδρος του Διεθνούς Κέντρου Λογοτεχνών και Μεταφραστών Ρόδου, επίσης, για επτά ολόκληρα χρόνια. Ιδιαίτερα, μάλιστα, θα τόνιζα τη συμβολή του, το 1994, στη νομοπαρασκευή του νέου Δημοτικού Φόρου Δωδεκανήσου, ενός φόρου που συνέβαλε τα μέγιστα στα οικονομικά των Ο.Τ.Α. του νομού μας, με αιχμή την πρόοδο και την ανάπτυξη του τόπου μας. Ήταν ο νομικός σύμβουλος, στον οποίο, με σιγουριά μπορούσες να «ακουμπήσεις» πάνω του, για να μπορείς να πορεύεσαι στην οδό της νομιμότητας.

Τις τελευταίες ημέρες, προσωπικά, με περίμενε ακόμα μια ευχάριστη έκπληξη -αναμενόμενη όμως- που έχει να κάνει με τον αγαπητό Θεόδωρο. Ένα βιβλίο-πόνημα συνακόλουθο της νομικής επιστήμης, την οποία τόσο «ερωτικά» υπερασπίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του. Τίτλος: ΣΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ ΟΙ ΝΗΣΙΔΕΣ ΤΩΝ ΣΕΣΚΛΙΩΝ, Ιστορική-Νομική Συμβολή, εκδ. Επτάλοφος Α.Β.Ε.Ε., Σύμη 2022, με 120 σελίδες, έγκυρη βιβλιογραφία και πλούσιο αρχειακό και φωτογραφικό υλικό.

Τα δύο προλογικά σημειώματα, του οικουμενικού πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. Βαρθολομαίου και του σεβασμιωτάτου μητροπολίτη Σύμης, Τήλου, Χάλκης και Καστελλορίζου κ.κ. Χρυσοστόμου, αποτελούν επικύρωση της εμπεριστατωμένης επιστημονικής μελέτης, η οποία αναφέρεται στην ιστορία των νησίδων Σεσκλιών, ιδιοκτησίας της Ιεράς Μονής του Πανορμίτη.

Και θα πρέπει να τονισθεί, όλως ιδιαιτέρως, η προσωπική συμβολή του αγαπητού Θεόδωρου, στους εξαετείς δικαστικούς αγώνες του με «όπλα» ένα πλήθος ιστορικών δικαιοπρακτικών εγγράφων, βιβλιο-γραφικών μαρτυριών παλαιών γεωγράφων και άλλων επιστημόνων, καθώς και με πλήρη ιστορική αναδρομή των Σεσκλιών από τους αρχαίους χρόνους (αι νησίδες της Τευτλούσης), τους προχριστιανικούς, βυζαντινούς, ιπποτικούς, οθωμανικούς και ιταλικούς, προκειμένου να φτάσει στην τελική δικαίωση από το ανώτατο Δικαστήριο της χώρας, τον Άρειο Πάγο, δηλαδή την απόδοσή τους, οριστικώς και αμετακλήτως, στην Ιερά Μονή του Πανορμίτη.

Άρτια η δομή της μελέτης, δίνει στον αναγνώστη, εν πρώτοις, το ιστορικό σκέλος (από την αρχαία έως τη σύγχρονη εποχή) των νησίδων, προσεγγίζει με αρτιότητα, τεκμηρίωση και επιστημονική δεοντολογία την κτητορική ιστορία των Σεσκλιών, ενώ στη συνέχεια επιβεβαιώνει τη διέλευση του Αποστόλου των Εθνών Παύλου, όταν περί το έτος 58 μ. Χ. διαπλέοντας τη διαδρομή από την Κω προς τη Ρόδο, λόγω θαλασσοταραχής, το πλοίο που τον μετέφερε βρήκε ασφαλές αγκυροβόλιο και παρέμεινε για κάποιο μικρό διάστημα στον απάγκιο όρμο και τον λιμενίσκο των Σεσκλιών, κηρύσσοντας τη νέα θρησκεία του Χριστού στη μικρή ελληνική κοινωνία του νησιού.

Στο τέταρτο μέρος της μελέτης ο συγγραφέας εισέρχεται πλέον στα «βαθιά νερά» της νομικής επιστήμης, όπου αναλύει εμπεριστατωμένα το ιδιοκτησιακό καθεστώς, επεξηγώντας, μάλιστα, στους αναγνώστες του, γιατί ένας νομικός πέραν των νομικών κανόνων της επιστήμης του, ενέσκηψε στην ιστορική έρευνα. Το αίτιο υπήρξε η διαδικασία κτηματογράφησης της Σύμης στα πλαίσια του Εθνικού Κτηματολογίου -όπως ο ίδιος επεξηγεί- τα Σεσκλιά ούτε λίγο ούτε πολύ, κατεγράφησαν σαν δασικού χαρακτήρα έρημες και εγκατελειμμένες βραχονησίδες ιδιοκτησίας του ελληνικού Δημοσίου, κατά τη διαδοχή των προηγηθέντων Ιταλών και Οθωμανών κατακτητών. Αποτέλεσμα αυτής της ανιστόρητης «θεωρίας» υπήρξε η αντίδραση κατά το 2010 της Εφορείας της Ιεράς Μονής Ταξιάρχου Μιχαήλ του Πανορμίτη, επί των ημερών του Μητροπολίτη Χρυσοστόμου Α’, και η ανάθεση άσκησης αγωγών κατά του Ελληνικού Δημοσίου με πληρεξούσιο δικηγόρο τον Θεόδωρο Παπαγεωργίου.

Στο πέμπτο μέρος της μελέτης, ο συγγραφέας παραθέτει διεξοδικά τη βιβλιογραφική αναφορά και τεκμηρίωση, όπως την ονομάζει, παραπέμποντας σε κείμενα συγγραφέων, όπως των Παναγιώτη Σαβοριανάκη, Κώστα Τσαλαχούρη, Ι. Μ. Χατζηφώτη, Μιλτιάδη Λογοθέτη, Γεράσιμου Δ. Δρακίδη, Νικολάου Φορόπουλου, Πέτρου Κλαδάκη, Ανδρέα Παπά, Μιχαήλ Θ. Σκευοφύλακα, Δημοσθένους Χαβιαρά, Ιακώβου Τ. Βισβίζη, Σωτηρίου Ι. Αγαπητίδη, Α. Μαϊλλη - Κ. Σκανδαλίδη - Κ. Τσαλαχούρη, Κωστή Β. Ζαχαρίου, Νίκου Χατζηνικήτα, Χριστόδουλου Παπαχριστοδούλου, αλλά και αρχειακό κείμενο του έτους 1839 της Ιεράς Μονής Πανορμίτη.

Το έκτο μέρος αφιερώνεται στη δικαστική δικαίωση της Μονής με βάση την οποία τελεσιδίκως, πλέον, ο Άρειος Πάγος, έκρινε ότι το Εφετείο Δωδεκανήσου ορθώς εφάρμοσε και ορθώς ερμήνευσε τους νόμους χωρίς να τους παραβιάσει και ως προς τα τρία νομικά σκέλη της υπόθεσης, δηλαδή ως προς: α) τη διάκριση και στη Δωδεκάνησο των γαιών κατά το οθωμανικό δίκαιο, β) το είδος των γαιών των επιδίκων νησιών και γ) την, κατά το εφαρμοστέο διαχρονικό δίκαιο, δυνατότητα ένταξης των Σεσκλιών στον θεσμό της χρησικτησίας, με την επ’ αυτών άσκηση διακατοχικών πράξεων εκ μέρους της Ιεράς Μονής του Πανορμίτη, κατά την αναγκαία διάρκεια και συμπλήρωση του αναγκαίου χρόνου προς απόκτηση κυριότητας.

Στο τέλος του βιβλίου, ο συγγραφέας παραθέτει ένα πλούσιο παράρτημα εγγράφων και φωτογραφιών, καθώς και τη βιβλιογραφία στην οποία στήριξε τόσο τους δικαστικούς αγώνες μέχρι την πλήρη δικαίωση, όσο και τη μελέτη, η οποία πολύ ορθώς έπρεπε να υπάρξει για να γίνει κτήμα όλων των Δωδεκανησίων και όχι μόνον, αλλά και να αποτελέσει ένα απαραίτητο τεκμήριο για τους επόμενους μελετητές τόσο της νομικής επιστήμης όσο και της ιστορίας του τόπου μας.

Ειλικρινά χαίρομαι για την νομική και τώρα και τη συγγραφική πορεία του καλού φίλου Θεόδωρου Παπαγεωργίου, αλλά χαίρομαι επίσης διπλά που στο πρόσωπο του γιου του Μιχάλη Θ. Παπαγεωργίου, διδάκτορα Συνταγματικού και Διοικητικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών και ερευνητή του Πανεπιστημίου του Cambridge, βρίσκει συνέχεια η επιτυχημένη νομική σταδιοδρομία του πατέρα, αλλά και η νομική υπεράσπιση της Ιεράς Μητροπόλεως Σύμης, Τήλου, Χάλκης και Καστελλορίζου.

Εν κατακλείδι, έχω την ταπεινή άποψη, πως δικαίως το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο απένειμε στον Θεόδωρο τον άκρως τιμητικό τίτλο του άρχοντα δικαιοφύλακα της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας.