Άνθρωποι χωρίς παρελθόν και μέλλον

Φίλιππος Ζάχαρης

Πώς μπορεί κάποιος να βγει από τα στεγανά της σκέψης του και να ανοίξει τους πνευματικούς του ορίζοντες μακριά από τις όποιες αγκυλώσεις που τον κρατούν καθηλωμένο και εγκλωβισμένο σε στερεότυπες θεωρίες και βασανιστικούς αφορισμούς για τον τρόπο αλλά και τις δυνατότητες που έχει απέναντι στη ζωή; Μπορεί άραγε το παρελθόν να αποτελέσει πηγή ζωής για το σήμερα;

Αυτός που έχει βρει τους τρόπους και έχει υιοθετήσει τις κατάλληλες μεθόδους, κυρίως από πίστη σε αυτές και όχι από την όποια πειθώ για την ορθότητά τους, αυτός δείχνει να είναι κερδισμένος σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση του πολύτιμου χρόνου, αλλά και γενικότερα της διαμόρφωσης των συνθηκών εκείνων που θα του παράσχουν μία άνεση στη ζωή.

Αυτή η άνεση βέβαια είναι σχετική, μιας και η καθημερινότητα προκαλεί με αιφνιδιαστικές επιθέσεις σε όλα τα επίπεδα, κάνοντας τον καθένα να θυμίζει περισσότερο ακοίμητο φρουρό παρά αμέριμνο περιπατητή. Η καθημερινότητα, με λίγα λόγια, απειλεί να ξεριζώσει τις όμορφες στιγμές του Χθες, όποιο και να ήταν αυτό.

Αυτή διώχνει τη νοσταλγία ως ξόδεμα χρόνου, αυτή πετσοκόβει στην κυριολεξία τις ελπίδες για ένα καλύτερο αύριο, αποκόβει τον άνθρωπο από τις εμπειρίες του.
Στη σημερινή εποχή, όλα αυτά συμβαίνουν κατά κόρον. Δεν ξέρω μόνο πώς και αν εξασφαλίζει κανείς τον εαυτό του ότι θα προχωρά με ασφάλεια και σιγουριά. Γιατί το Χθες και εύκολα ξεχνιέται και δύσκολα διατηρείται στη μνήμη.

Προς τι όλες αυτές οι σκέψεις; Για κανέναν άλλο λόγο παρά για το γεγονός ότι οι απορίες σε αυτή τη ζωή, μεγιστοποιούνται όσο αυτή γίνεται ολοένα και περισσότερο παράλογη. Χρειάζεται δηλαδή να βρίσκεται κανείς σε εγρήγορση για να αναμετράται με τον εκάστοτε παραλογισμό της καθημερινότητας και σαφώς να μην υποχωρεί στις επιθέσεις που δέχεται.

Περνώντας τα χρόνια, ο άνθρωπος γίνεται σοφότερος και ξέρει πώς να αμυνθεί, τουλάχιστον αυτός που δέχεται επιθέσεις κατά του πνευματικού του κόσμου. Και αυτό γίνεται καθημερινά και ασταμάτητα, από το πώς λανσάρονται οι ψευτοαξίες μέχρι τα στερεότυπα που επικρατούν και πιέζουν για μια συνηθισμένη και συμβατή ζωή.

Το βεληνεκές της σκέψης, οι διαστάσεις του πνευματικού ορίζοντα πρέπει να διαφυλάσσονται ως κόρη οφθαλμού. Οι άνθρωποι συνηθίζουν να μεταλλάσσονται και δεν είναι αυτοί βέβαια που το κάνουν, παρά οι επιβαλλόμενες συνθήκες που πιέζουν προς τη μετάλλαξη και ειδικά σε αυτούς που δεν είχαν ποτέ το απαραίτητο πνευματικό ή παιδειακό υπόβαθρο.

Αυτοί οι άνθρωποι, όμως, με την πρώτη ευκαιρία θα ξεπουλούσαν τα πάντα, θα κρύβονταν πίσω από τις υποχρεώσεις της καθημερινότητας ούτως ή άλλως. Αυτό είναι και το μυστικό της δύναμης της καθημερινότητας, να προσφέρει αδράνεια και μια βαρετή επανάληψη για όσους δεν βολεύονται στον καλλιεργούμενο εγωισμό και επιθυμούν να κατακτήσουν από υπεροψία και φιλαυτισμό τον κόσμο.

Όλοι αυτοί οι απόγονοι της μονοδιάστατης σκέψης και του απόλυτου αποκλεισμού των άλλων, αυτοί που σκέφτονται με αγκυλώσεις και δοξολογούν την κανονικότητα, όλοι αυτοί επιχαίρουν που η κάθε ημέρα τους πριμοδοτεί με περίσσιο θράσος. Και είναι από χρόνια γνωστοί, είναι γνώριμοι για τι μηχανορραφίες τους. Το μόνο πρόβλημα όμως και το κυρίαρχο που δεσπόζει, είναι ότι αποτελούν την πλειοψηφία.

Στο αρχικό ερώτημα λοιπόν, υπάρχει απάντηση. Ναι, μπορεί κάποιος με σχετική ευκολία να απαλλαχθεί από τις αγκυλώσεις, να απεγκλωβιστεί από στερεοτυπικές θεωρίες, να διώξει μακριά τον καλλιεργούμενο και εν πολλοίς επιβαλλόμενο εγωισμό της καθημερινότητας. Το πρόβλημα είναι ότι οι πολλοί δεν το θέλουν αυτό, βολευόμενοι στην υπεροψία και τον εγωισμό που τους κάνει βασιλιάδες από τη μια μέρα στην άλλη.

Η καθημερινότητα για αυτούς αποτελεί μία ευθεία πρόκληση για την ιεραρχική τους ολοκλήρωση, λες και η ζωή είναι μόνο δομές και στάδια εξουσίας.
Ναι, αυτοί οι άνθρωποι δεν θα απαλλαγούν από τις όποιες αγκυλώσεις γιατί δεν το θέλησαν ποτέ. Και το παρελθόν δεν τους αφορά, δεν τους διδάσκει, το βλέπουν ως σπάταλη ρομαντική διάθεση.

Είναι αυτοί που λένε ότι αυτά που έκαναν παλαιότερα οφείλονταν στο ότι έβραζε το αίμα τους από την εφηβεία και τώρα είναι πλέον σε θέση να απολαμβάνουν τους πολέμους διαδικτυακά. Τόσο απλά, χωρίς παρελθόν και πάνω απ΄όλα χωρίς μέλλον.