Εθνικό ορόσημο για όλους αποτελεί η μνήμη της Μικρασιατικής Καταστροφής

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Κυριάκος Μιχ. Χονδρός
chondros.kyr@gmail.com

Μετά τις δυο επιτυχημένες εκδηλώσεις της Ιεράς Μητροπόλεως Ρόδου, ο Σύλλογος Πολιτισμού και Περιβάλλοντος Αφάντου Παναγία Καθολική, τίμησε τη μνήμη της Μικρασίας σε μια εκδήλωση την Κυριακή 16/10/2022 στο προαύλιο του 3ου Δημοτικού Σχολείου Αφάντου.

100 χρόνια συμπληρώθηκαν από τότε που το έθνος βίωσε την πλέον βαριά συμφορά της νεώτερης ιστορίας του. Τη συμφορά όταν ξεριζώθηκε η ελληνική παρουσία στη Μικρά Ασία με το πιο δραματικό τρόπο.
Η Μικρασιατική Καταστροφή αποτελεί εθνικό ορόσημο για όλους, όχι μόνο γιατί μας προφυλάσσει από την επανάληψη μιας διχαστικής πολιτικής, αλλά κυρίως γιατί μας θυμίζει με τον πιο εμβληματικό τρόπο τις εθνικές μας αξίες, αυτές της αλληλεγγύης, της ανθρωπιάς και της αξιοπρέπειας.

Για τη Ρόδο και για όλα τα Δωδεκάνησα, όπου έφτασαν Μικρασιάτες, και μάλιστα σε ιταλοκρατούμενη περίοδο, έχουμε να παρουσιάσουμε ιδιαίτερα κεφάλαια, πολλά από τα οποία είναι ακόμα άγνωστα. Ωστόσο όπου πάτησαν το πόδι τους οι πρόσφυγες από τα άγια χώματα της Μικράς Ασίας, αποτέλεσαν λίκνο ελληνικής φιλοσοφίας, επιστημών, τεχνών και Ορθοδοξίας.

Η Μικρασιατική Καταστροφή, όπως γράφει ο Ακαδημαϊκός Διονύσιος Ζακυνθινός, «υπήρξεν η τελευταία φάσις του υπερπόντιου Ελληνισμού. Υπό τα ερείπιά της ετάφησαν αι Ιωνικαί και Ποντιακαί αποικίαι, αι κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου, το μέγα εκπολιτιστικόν έργο του Βυζαντίου, η θαυμασία αντίστασις και το αφανές κατόρθωμα των Ελλήνων της Τουρκοκρατίας. Τα κύματα του Αιγαίου έρριξαν επί των ακτών και των νήσων της Ελλάδος τα ελεεινά λείψανα του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας.

Και αντήχησαν οι αιγιαλοί και τα βουνά από τον γόον των σπαρασσομένων ανθρώπων. Ποίος κάλαμος θα περιγράψη την άφατον τραγωδίαν;».
Η Διδώ Σωτηρίου εξάλλου, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η πτώση της Κωνσταντινούπολης για το έθνος μας, δεν είχε τέτοια σημασία, όπως αυτή η έξοδος του ελληνισμού από ολόκληρη την Ανατολή. Ένα φοβερό πράμα…».

Η πυρπόληση της Σμύρνης, οι σφαγές, οι λεηλασίες, οι φρικαλεότητες εις βάρος των Ελλήνων και των Αρμενίων χριστιανών, οι μαρτυρικές πορείες των αιχμαλώτων, και των ομήρων, η εξόντωση εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων και ηγ εκδίωξη των υπολοίπων από τις πατρογονικές εστίες τους , χωρίς τα περιουσιακά τους στοιχεία σκιαγραφούν το δράμα του έθνους.

Κανείς δεν περίμενε την κατάληξη που θα είχε η Μεγάλη Ιδέα, με αποκορύφωμα όσα διαδραματίστηκαν.
Ανάμεσα στα σ’ αυτούς που ξεριζώθηκαν, και εγκατέλειψαν οριστικά τις πατρίδες τους, ήρθαν και στα ελληνικά Δωδεκάνησα, υπό την κατοχή των Ιταλών. Άνθρωποι με μοναδική προίκα τον πόνο και τη δυστυχία, αλλά αποφασισμένοι να ορθοποδήσουν και να προκόψουν.

Σε αντίθεση με άλλες περιοχές, η Ρόδος και τα άλλα νησιά, δεν έδειξαν καχυποψία και εχθρότητα προς τους πρόσφυγες. Αντίθετα, η κοινωνία της Ρόδου με πρωταγωνίστρια την Ιερά Μητρόπολη Ρόδου, το Ελληνικό Προξενείο Ρόδου, τα αθλητικά και πολιτιστικά σωματεία (Διαγόρας, Δωριεύς κ.ά.), οι ιερείς στην πόλη και στα χωριά, οι φιλανθρωπικές οργανώσεις κυρίως από γυναίκες, ακόμα και τα χωριά της Ρόδου με εράνους συνέδραμαν.

Η έλευση των προσφύγων στη Ρόδο και στα άλλα νησιά δημιούργησαν άλλα δεδομένα, κυρίως μετά την απελευθέρωση των Νησιών.

Με πάθος για δημιουργία και πρόοδο, με εργατικότητα και γνώσεις, οι πρόσφυγες ξεκίνησαν από το μηδέν και μέσα σε αντίξοες συνθήκες έδωσαν πνοή στη Ρόδο. Τόνωσαν την τοπική οικονομία, καθώς και τη δημογραφική σύνθεση του ελληνικού πληθυσμού, πυκνώνοντάς τον σε περιοχές αραιοκατοικημένες, ενώ παράλληλα μπόλιασαν γόνιμα με τις παραδόσεις και τον πολιτισμό τους.

Η ιστορική μνήμη είναι ζωντανή, όχι μόνο για να μας θυμίζει, αλλά και για να μας καθοδηγεί. Στεκόμαστε αλληλέγγυοι σε πληθυσμούς που διώκονται από την πατρίδα τους και ενώνουμε τις φωνές μας για να μπει ένα τέλος στην εκατόμβη αθώων ανθρώπων που ανήκουν σε θρησκευτικές και εθνοτικές μειονότητες, συμπεριλαμβανομένων των Χριστιανών από τις αρχαίες Εκκλησίες της Ανατολής και χάνονται καθημερινά από τρομοκρατικές πολιτικό-θρησκευτικές οργανώσεις.